А́рпад (венг.: Árpád; 850/855 — 907) — правадыр венграў (). Заснавальнік дынастыі Арпадаў.
Арпад | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Árpád | |||||||
![]() Статуя Арпада | |||||||
| |||||||
Папярэднік | Альмаш | ||||||
Пераемнік | |||||||
Нараджэнне | каля 845
| ||||||
Смерць | 907 | ||||||
Род | Арпады | ||||||
Бацька | Альмаш | ||||||
Дзеці | Жольт[d], Іелах[d], Ліюнтыка[d], Таркапус[d] і Іўтацус[d] | ||||||
Веравызнанне | венгерская міфалогія[d] | ||||||
![]() |
Сын (ваяводы) Альмаша. Атрымаў у спадчыну яго тытул у 889. Да 904, па традыцыі, запазычанай венграмі ў хазар, дзяліў уладу з суправіцелем , які насіў тытул . Кіраваў венграмі падчас набегу на Вялікамараўскую дзяржаву (892), вайны з балгарамі на старане Візантыі (894—896), паходу на Ламбардыю па просьбе ўсходне-франкскага караля Арнульфа. Пад яго кіраўніцтвам адбылося перасяленне на іх цяперашнюю тэрыторыю, так званая , калі ў 896 венгры, выцесненыя печанегамі, перайшлі праз Карпаты і пасяліліся ў Сярэднім Падунаўі. У 900—901 венгры пад правадырствам Арпада канчаткова разграмілі .
Паводле традыцыі, адлюстраванай Канстанцінам Багранародным, у Арпада было 4 сына: Таркапус (Тархаш, Таркчау), Іелах (Юлее, Елек), Іўтацус (Юташ), Залтас (). (Паводле іншых звестак — яшчэ сын Левентэ.)
Зноскі
Спасылкі
- Арпад // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
U panyaccya yosc i inshyya znachenni gl A rpad veng Arpad 850 855 907 pravadyr vengray Zasnavalnik dynastyi Arpaday ArpadArpadStatuya Arpada2 gi kiraynik vengray889 907Papyarednik AlmashPeraemnikNaradzhenne kalya 845 nevyadomaSmerc 907Rod ArpadyBacka AlmashDzeci Zholt d Ielah d Liyuntyka d Tarkapus d i Iytacus d Veravyznanne vengerskaya mifalogiya d Medyyafajly na Vikishovishchy Syn vayavody Almasha Atrymay u spadchynu yago tytul u 889 Da 904 pa tradycyi zapazychanaj vengrami y hazar dzyaliy uladu z supravicelem yaki nasiy tytul Kiravay vengrami padchas nabegu na Vyalikamarayskuyu dzyarzhavu 892 vajny z balgarami na starane Vizantyi 894 896 pahodu na Lambardyyu pa prosbe yshodne frankskaga karalya Arnulfa Pad yago kiraynictvam adbylosya perasyalenne na ih cyaperashnyuyu terytoryyu tak zvanaya kali y 896 vengry vycesnenyya pechanegami perajshli praz Karpaty i pasyalilisya y Syarednim Padunayi U 900 901 vengry pad pravadyrstvam Arpada kanchatkova razgramili Pavodle tradycyi adlyustravanaj Kanstancinam Bagranarodnym u Arpada bylo 4 syna Tarkapus Tarhash Tarkchau Ielah Yulee Elek Iytacus Yutash Zaltas Pavodle inshyh zvestak yashche syn Levente ZnoskiSpasylkiArpad Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop rusk SPb 1890 1907