Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Гай Галерый Валерый Максіміян (лац.: Gaius Galerius Valerius Maximianus), больш вядомы як Галерый (каля 250-311) — рымскі імператар у 293—311 гадах.
| Гай Галерый Валерый Максіміян | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| лац.: Gaius Galerius Valerius Maximianus | |||||||
 Скульптурная выява галавы Галерыя з парфіру, знойдзенае ў Фелікс Рамуліяна | |||||||
| |||||||
| Папярэднік | Дыяклетыян і Максіміян Геркулій | ||||||
| Пераемнік | Канстанцін I Вялікі, Ліцыній, Максімін Даза | ||||||
| Нараджэнне | 250 Фелікс Ромуліяна | ||||||
| Смерць | 5 мая 311 Дарданія | ||||||
| Месца пахавання | Фесалонікі | ||||||
| Імя пры нараджэнні | лац.: Galerius Maximinus | ||||||
| Бацька | невядома або Дыяклетыян | ||||||
| Маці | Ромула | ||||||
| Жонка | 1) імя невядома 2) | ||||||
| Дзеці | 1) сын — 2) дачка — Валерыя Максіміла | ||||||
| Веравызнанне | Старажытнарымская рэлігія | ||||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||||
Галерый быў чалавекам нешляхетнага паходжання з мясцовасці непадалёк ад Сердыкі (сучасная Сафія). Пры імператары Дыяклетыяне служыў старэйшым камандзірам. 1 сакавіка 293 года Дыяклетыян ўсынавіў Галерыя, прызначыўшы яго цэзарам, і выдаў за яго замуж сваю дачку Валерыю. Як суправіцель Галерый атрымаў балканскія правінцыі. У 293—296 гадах ён вёў ваенныя дзеянні на Дунаі супраць сарматаў і готаў, а ў 296—298 гадах ваяваў з персамі ў Арменіі, Сірыі і Месапатаміі. Таксама Галерый актыўна прымаў удзел у арганізаваных Дыяклетыянам грандыёзных ганеннях на хрысціян. У 311 годзе Галерый памёр у ад раку. У Фесалоніках ён пабудаваў .
Вынікі кіравання
Пасля смерці Галерыя апынулася ў глыбокім крызісе. Імперыя была падзелена паміж трыма законнымі Аўгустамі — Ліцыніем, Максімінам Дазай і Канстанцінам I, а ў Рыме знаходзіўся чацвёрты Аўгуст — узурпатар Максенцый. Аднак ужо ніхто не спрабаваў аднавіць ранейшую сістэму кіравання. Правінцыі, якія належалі Галерыю, Ліцыній і Максімін падзялілі паміж сабой з мяжой па Басфору. У той жа час Максенцый абвясціў вайну Канстанціну на падставе таго, што той, нібы, забіў яго бацьку Максіміяна. Аднак ніводны з іх не пачаў якіх-небудзь сур’ёзных ваенных дзеянняў. У 311 годзе сфармаваліся два альянсы — у першы ўвайшлі Ліцыній і Канстанцін, а ў другой Максімін і Максенцый. Пасля загадкавай смерці Дыяклетыяна ў 313 годзе Канстанцін аддаў Максіміяна Геркулія праклёну памяці. У 312 годзе паміж Канстанцінам і Максенцыем усёткі пачалася вайна. У выніку бітвы ля Мульвійскага моста Максенцый патануў у Тыбры. Канстанцін і Ліцыній падзялілі імперыю на дзве часткі: Канстанціну дастаўся Захад, а Ліцынію частка Усходу, які не належаў Максіміну.
У 313 годзе Максімін перасек Басфор, але Ліцыній нанёс яму паражэнне пад Адрыянопалем, у выніку чаго Даза быў вымушаны адступіць у Тарс, дзе і сканаў ад хваробы. Ліцыній замацаваў сваё становішча на Усходзе. Але ў 324 годзе паміж ім і Канстанцінам пачалася вайна, у якой перамог Канстанцін. Канстанціна адзначыў сабой канец сістэмы, створанай Дыяклетыянам і Галерыем.
Зноскі
- Odahl, Charles Matson. Constantine and the Christian Empire. — Routledge, 2004. — ISBN 978-0415174855.
- Timothy David Barnes. The New Empire of Diocletian and Constantine. — Books on Demand, 1993. — р. 41.
- Arnold Hugh Martin Jones. Constantine and the Conversion of Europe. — University of Toronto Press, 1978. — р. 72.
- Arnold Hugh Martin Jones. Constantine and the Conversion of Europe. — University of Toronto Press, 1978. — р. 80.
- Галерый на сайце imperiumromanum.com
Літаратура
- William Seston. Dioclétien et la tétrarchie. — Éditions De Boccard, 1946.
- C. Galerius Valerius Maximianus 9 // Prosopography of the Later Roman Empire / , , J. Morris. — Cambridge University Press, 1971. — Vol. I: A.D. 260–395. — P. 574. — ISBN 0-521-07233-6 [2001 reprint].
- Paul Petit. Histoire générale de l’Empire romain. — Éditions du Seuil, 1974. — ISBN 2020026775.
- Arnold Hugh Martin Jones. Constantine and the Conversion of Europe. — University of Toronto Press, 1978. — ISBN 978-0802063694.
- Timothy David Barnes. Constantine and Eusebius. — Harvard University Press, 1981. — ISBN 978-0674165311.
- Timothy David Barnes. The New Empire of Diocletian and Constantine. — Books on Demand, 1993. — ISBN 978-0783722214.
Спасылкі
- Манеты Галерыя
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Gaj Galeryj Valeryj Maksimiyan lac Gaius Galerius Valerius Maximianus bolsh vyadomy yak Galeryj kalya 250 311 rymski imperatar u 293 311 gadah Gaj Galeryj Valeryj Maksimiyanlac Gaius Galerius Valerius MaximianusSkulpturnaya vyyava galavy Galeryya z parfiru znojdzenae y Feliks RamuliyanaRymski imperatar1 sakavika 293 5 maya 311Papyarednik Dyyakletyyan i Maksimiyan GerkulijPeraemnik Kanstancin I Vyaliki Licynij Maksimin DazaNaradzhenne 250 0250 Feliks RomuliyanaSmerc 5 maya 311 0311 05 05 Dardaniya nyam Mesca pahavannya FesalonikiImya pry naradzhenni lac Galerius MaximinusBacka nevyadoma abo DyyakletyyanMaci RomulaZhonka 1 imya nevyadoma 2 Dzeci 1 syn 2 dachka Valeryya Maksimila ital Veravyznanne Starazhytnarymskaya religiya Medyyafajly na Vikishovishchy Galeryj byy chalavekam neshlyahetnaga pahodzhannya z myascovasci nepadalyok ad Serdyki suchasnaya Safiya Pry imperatary Dyyakletyyane sluzhyy starejshym kamandziram 1 sakavika 293 goda Dyyakletyyan ysynaviy Galeryya pryznachyyshy yago cezaram i vyday za yago zamuzh svayu dachku Valeryyu Yak supravicel Galeryj atrymay balkanskiya pravincyi U 293 296 gadah yon vyoy vaennyya dzeyanni na Dunai suprac sarmatay i gotay a y 296 298 gadah vayavay z persami y Armenii Siryi i Mesapatamii Taksama Galeryj aktyyna prymay udzel u arganizavanyh Dyyakletyyanam grandyyoznyh ganennyah na hrysciyan U 311 godze Galeryj pamyor u ad raku U Fesalonikah yon pabudavay Vyniki kiravannyaChleny pershaj tetrarhii Dyyakletyyan Maksimiyan Gerkulij Kanstancyj I Hlor i Galeryj parfiravaya kampazicyya Chatyry tetrarha Venecyya Paslya smerci Galeryya apynulasya y glybokim kryzise Imperyya byla padzelena pamizh tryma zakonnymi Aygustami Licyniem Maksiminam Dazaj i Kanstancinam I a y Ryme znahodziysya chacvyorty Aygust uzurpatar Maksencyj Adnak uzho nihto ne sprabavay adnavic ranejshuyu sistemu kiravannya Pravincyi yakiya nalezhali Galeryyu Licynij i Maksimin padzyalili pamizh saboj z myazhoj pa Basforu U toj zha chas Maksencyj abvyasciy vajnu Kanstancinu na padstave tago shto toj niby zabiy yago backu Maksimiyana Adnak nivodny z ih ne pachay yakih nebudz sur yoznyh vaennyh dzeyannyay U 311 godze sfarmavalisya dva alyansy u pershy yvajshli Licynij i Kanstancin a y drugoj Maksimin i Maksencyj Paslya zagadkavaj smerci Dyyakletyyana y 313 godze Kanstancin adday Maksimiyana Gerkuliya praklyonu pamyaci U 312 godze pamizh Kanstancinam i Maksencyem usyotki pachalasya vajna U vyniku bitvy lya Mulvijskaga mosta Maksencyj patanuy u Tybry Kanstancin i Licynij padzyalili imperyyu na dzve chastki Kanstancinu dastaysya Zahad a Licyniyu chastka Ushodu yaki ne nalezhay Maksiminu U 313 godze Maksimin perasek Basfor ale Licynij nanyos yamu parazhenne pad Adryyanopalem u vyniku chago Daza byy vymushany adstupic u Tars dze i skanay ad hvaroby Licynij zamacavay svayo stanovishcha na Ushodze Ale y 324 godze pamizh im i Kanstancinam pachalasya vajna u yakoj peramog Kanstancin Kanstancina adznachyy saboj kanec sistemy stvoranaj Dyyakletyyanam i Galeryem ZnoskiOdahl Charles Matson Constantine and the Christian Empire Routledge 2004 ISBN 978 0415174855 Timothy David Barnes The New Empire of Diocletian and Constantine Books on Demand 1993 r 41 Arnold Hugh Martin Jones Constantine and the Conversion of Europe University of Toronto Press 1978 r 72 Arnold Hugh Martin Jones Constantine and the Conversion of Europe University of Toronto Press 1978 r 80 Galeryj na sajce imperiumromanum com Litaratura William Seston Diocletien et la tetrarchie Editions De Boccard 1946 C Galerius Valerius Maximianus 9 Prosopography of the Later Roman Empire J Morris Cambridge University Press 1971 Vol I A D 260 395 P 574 ISBN 0 521 07233 6 2001 reprint Paul Petit Histoire generale de l Empire romain Editions du Seuil 1974 ISBN 2020026775 Arnold Hugh Martin Jones Constantine and the Conversion of Europe University of Toronto Press 1978 ISBN 978 0802063694 Timothy David Barnes Constantine and Eusebius Harvard University Press 1981 ISBN 978 0674165311 Timothy David Barnes The New Empire of Diocletian and Constantine Books on Demand 1993 ISBN 978 0783722214 SpasylkiManety Galeryya