Гісторыя навукі — даследаванне феномену навукі ў яго гісторыі. Навука, у прыватнасці, уяўляе сабой сукупнасць эмпірычных, тэарэтычных і практычных ведаў аб Свеце, атрыманых навуковай супольнасцю. Паколькі з аднаго боку навука ўяўляе аб'ектыўнае веданне, а з другога — працэс яго атрымання і выкарыстання людзьмі, добрасумленная гістарыяграфія навукі павінна браць пад увагу не толькі гісторыю думкі, але і гісторыю развіцця грамадства ў цэлым.
Гісторыя навукі |
![]() |
Паводле тэматыкі |
---|
Прыродазнаўчыя навукі |
Астраномія |
Фізіка |
Хімія |
Грамадскія навукі |
Тэхналогія |
Навігацыя |
Катэгорыі |
Вывучэнне гісторыі сучаснай навукі абапіраецца на мноства захаваных арыгінальных або перавыданых тэкстаў. Аднак самі словы «навука» і «навуковец» ўвайшлі ва ўжыванне толькі ў XVIII—XX стагоддзях, а да гэтага прыродазнаўцы называлі свой занятак «натуральнай філасофіяй».
Хоць эмпірычныя даследаванні вядомыя яшчэ з антычных часоў (напрыклад, працы Арыстоцеля і Тэафраста), а навуковы метад быў у сваіх асновах распрацаваны ў сярэдневякоўе (напрыклад, у Ібн ал-Хайсама, Аль-Біруні або Роджэра Бэкана), пачатак сучаснай навукі ўзыходзіць да Новага часу, перыяду, званаму навуковай рэвалюцыяй, якая адбылася ў XVI—XVII стагоддзях у Заходняй Еўропе.
Навуковы метад лічыцца такім істотным для сучаснай навукі, што многія навукоўцы і філосафы лічаць працы, зробленыя да навуковай рэвалюцыі, «пераднавучнымі». Таму гісторыкі навукі нярэдка даюць навуцы больш шырокае вызначэнне, чым прынята ў наш час, каб уключаць у свае даследаванні перыяд Антычнасці і Сярэднявечча.
Гл. таксама
- Дзяржаўны рэестр адкрыццяў СССР
Зноскі
- Гл. напрыклад:
- Dampier Wetham W. C. Science // Encyclopædia Britannica.— 11th ed.— New York: Encyclopedia Britannica, Inc, 1911.
- Clagett M. Greek Science in Antiquity.— New York: Collier Books, 1955.
- Pingree D. Hellenophilia versus the History of Science // Isis, 1982.— 83, 559
- Munday P. History of Science // New Dictionary of the History of Ideas.— Charles Scribner’s Sons, 2005.
Літаратура
- Ерэмееў У. Е. Введение в историю мировой науки и техники: Проспект курса лекций / У. Е. Ерэмееў. — М.: Восточная литература, 2012. — 304 с. — 150 экз. — ISBN 978-5-02-036510-0. (у пер.)
Спасылкі
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Гісторыя навукі
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Gistoryya navuki dasledavanne fenomenu navuki y yago gistoryi Navuka u pryvatnasci uyaylyae saboj sukupnasc empirychnyh tearetychnyh i praktychnyh veday ab Svece atrymanyh navukovaj supolnascyu Pakolki z adnago boku navuka yyaylyae ab ektyynae vedanne a z drugoga praces yago atrymannya i vykarystannya lyudzmi dobrasumlennaya gistaryyagrafiya navuki pavinna brac pad uvagu ne tolki gistoryyu dumki ale i gistoryyu razviccya gramadstva y celym Gistoryya navukiPavodle tematykiPryrodaznaychyya navukiAstranomiyaFizikaHimiyaGramadskiya navukiTehnalogiyaNavigacyyaKategoryi Vyvuchenne gistoryi suchasnaj navuki abapiraecca na mnostva zahavanyh aryginalnyh abo peravydanyh tekstay Adnak sami slovy navuka i navukovec yvajshli va yzhyvanne tolki y XVIII XX stagoddzyah a da getaga pryrodaznaycy nazyvali svoj zanyatak naturalnaj filasofiyaj Hoc empirychnyya dasledavanni vyadomyya yashche z antychnyh chasoy napryklad pracy Arystocelya i Teafrasta a navukovy metad byy u svaih asnovah raspracavany y syarednevyakoye napryklad u Ibn al Hajsama Al Biruni abo Rodzhera Bekana pachatak suchasnaj navuki yzyhodzic da Novaga chasu peryyadu zvanamu navukovaj revalyucyyaj yakaya adbylasya y XVI XVII stagoddzyah u Zahodnyaj Eyrope Navukovy metad lichycca takim istotnym dlya suchasnaj navuki shto mnogiya navukoycy i filosafy lichac pracy zroblenyya da navukovaj revalyucyi peradnavuchnymi Tamu gistoryki navuki nyaredka dayuc navucy bolsh shyrokae vyznachenne chym prynyata y nash chas kab uklyuchac u svae dasledavanni peryyad Antychnasci i Syarednyavechcha Gl taksamaDzyarzhayny reestr adkryccyay SSSR rusk ZnoskiGl napryklad Dampier Wetham W C Science Encyclopaedia Britannica 11th ed New York Encyclopedia Britannica Inc 1911 Clagett M Greek Science in Antiquity New York Collier Books 1955 Pingree D Hellenophilia versus the History of Science Isis 1982 83 559 Munday P History of Science New Dictionary of the History of Ideas Charles Scribner s Sons 2005 LitaraturaEremeey U E Vvedenie v istoriyu mirovoj nauki i tehniki Prospekt kursa lekcij U E Eremeey M Vostochnaya literatura 2012 304 s 150 ekz ISBN 978 5 02 036510 0 u per SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Gistoryya navuki