Культура (ад лац. cultura — уробліванне, апрацоўка, выхаванне, шанаванне) — цэласная, сістэмна арганізаваная сукупнасць матэрыяльных і духоўных каштоўнасцей (культурных каштоўнасцей), якія былі створаны у працэсе яго гістарычнага развіцця і спрыяюць нармальнаму, шчасліваму жыццю чалавека.

Вывучэннем феномена займаецца культуралогія. Налічваецца не меней за 250 азначэнняў паняцця культуры. Такая шматзначнасць абумоўліваецца не толькі складанасцю з’явы, але і шматлікасцю падыходаў да яе разгляду. Апроч таго, феномен культуры спарадзіў у працэсе развіцця мноства даччыных феноменаў, азначаных такім самым тэрмінам, як заходняя культура, культура народа, нацыянальная культура, класавая культура, культура харчавання, фізічная культура, некаторыя з якіх выходзяць за рамкі прадмета культуралогіі, як, напрыклад, асабістая культура.
Галоўная рыса ўсякай культуры наогул — яе штучнасць, створанасць чалавекам, у выніку чаго культура, як такая, процістаіць дзікай прыродзе. Апроч гэтага, чалавек стварае культуру не проста як жывая, дзейная істота, а як істота мыслячая, духоўная, інфармацыйная, што надае культуры яшчэ адну важную рысу — (або у найшырэйшым яе разуменні).
З асноўных рыс культуры вынікаюць дзве найбольш распаўсюджаныя канцэпцыі разгляду яе: дзейнасная і семіятычная (тэарэтыка-інфармацыйная). Гэтыя падыходы не выключаюць адзін аднаго, хоць нярэдка і проціпастаўляліся ў мінулым. Найважнейшай канцэпцыяй разгляду культуры лічыцца каштоўнасная (аксіялагічная) канцэпцыя, г.зн. разуменне культуры як пэўнай каштоўнасці, што дазваляе перадаваць унтурнаую структуру, будову культуры, у той час, як дзейнасная канцэпцыя акрэслівае толькі вонкавыя межы культуры.
Сярод прадстаўнікоў заходняй грамадскай думкі ХХ ст. найбольш значныя і ўплывовыя даследаванні праблем культуры зрабілі:
- Хасэ Артэга-і-Гасет
- Макс Вебер
- Карл Мангейм
- Арнольд Тойнбі
- Ёхан Хёйзінга
- Альберт Швейцэр
- Освальд Шпенглер
Зноскі
- Паводле культуролагаў і .
Літаратура
- Крукоўскі М. І. Філасофія культуры: уводзіны ў тэарэтычную культуралогію: Вучэб. дапам. — Мн.: Універсітэцкае, 2000. — 192 с. ISBN 985-09-0363-5. С.17—19.
Спасылкі
- Культура Беларусі на сайце ЖЫВЕ БЕЛАРУСЬ
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
U panyaccya yosc i inshyya znachenni gl Kultura znachenni Kultura ad lac cultura uroblivanne apracoyka vyhavanne shanavanne celasnaya sistemna arganizavanaya sukupnasc materyyalnyh i duhoynyh kashtoynascej kulturnyh kashtoynascej yakiya byli stvorany u pracese yago gistarychnaga razviccya i spryyayuc narmalnamu shchaslivamu zhyccyu chalaveka Mark Porcyj Katon Starejshy 234 149 g da n e slova cultura upershynyu sustrakaecca y yago traktace pra zemlyarobstva kalya 160 g da n e Vyvuchennem fenomena zajmaecca kulturalogiya Nalichvaecca ne menej za 250 aznachennyay panyaccya kultury Takaya shmatznachnasc abumoylivaecca ne tolki skladanascyu z yavy ale i shmatlikascyu padyhoday da yae razglyadu Aproch tago fenomen kultury sparadziy u pracese razviccya mnostva dachchynyh fenomenay aznachanyh takim samym terminam yak zahodnyaya kultura kultura naroda nacyyanalnaya kultura klasavaya kultura kultura harchavannya fizichnaya kultura nekatoryya z yakih vyhodzyac za ramki pradmeta kulturalogii yak napryklad asabistaya kultura Galoynaya rysa ysyakaj kultury naogul yae shtuchnasc stvoranasc chalavekam u vyniku chago kultura yak takaya procistaic dzikaj pryrodze Aproch getaga chalavek stvarae kulturu ne prosta yak zhyvaya dzejnaya istota a yak istota myslyachaya duhoynaya infarmacyjnaya shto nadae kultury yashche adnu vazhnuyu rysu abo u najshyrejshym yae razumenni Z asnoynyh rys kultury vynikayuc dzve najbolsh raspaysyudzhanyya kancepcyi razglyadu yae dzejnasnaya i semiyatychnaya tearetyka infarmacyjnaya Getyya padyhody ne vyklyuchayuc adzin adnago hoc nyaredka i procipastaylyalisya y minulym Najvazhnejshaj kancepcyyaj razglyadu kultury lichycca kashtoynasnaya aksiyalagichnaya kancepcyya g zn razumenne kultury yak peynaj kashtoynasci shto dazvalyae peradavac unturnauyu strukturu budovu kultury u toj chas yak dzejnasnaya kancepcyya akreslivae tolki vonkavyya mezhy kultury Syarod pradstaynikoy zahodnyaj gramadskaj dumki HH st najbolsh znachnyya i yplyvovyya dasledavanni prablem kultury zrabili Hase Artega i Gaset Maks Veber Karl Mangejm Arnold Tojnbi Yohan Hyojzinga Albert Shvejcer Osvald ShpenglerZnoskiPavodle kulturolagay i LitaraturaKrukoyski M I Filasofiya kultury uvodziny y tearetychnuyu kulturalogiyu Vucheb dapam Mn Universiteckae 2000 192 s ISBN 985 09 0363 5 S 17 19 SpasylkiLagatyp VikisloynikiU Vikisloyniku yosc artykul Kultura Kultura Belarusi na sajce ZhYVE BELARUS