Azərbaycanca
Türkçe
Манагра́ма (грэч. μόνος — адзін, γραμμα — літара) — знак, складзены са злучаных паміж сабой, пастаўленых побач ці пераплеценых адна з адной пачатковых літар імя і прозвішча або са скарачэння цэлага імя.
Гісторыя
Манаграмы сустракаюцца на грэчаскіх манетах, з 350 года да н.э. Самыя раннія вядомыя манаграмы на грэчаскіх манетах, часта складаюцца з першых дзвюх літар назвы горада. Напрыклад, манаграма на манетах антычнага горада Ахая складаецца з літар альфа (Α) і хі (Χ) злучаных разам.
Манаграмы ў першыя стагоддзі нашай эры выкарыстоўваліся на медалях эпохі Траяна — і інш.
Манаграма ў мастацтве
Часцей за ўсё падобныя знакі сустракаюцца на творах мастацтва. Многія мастакі, пераважна жывапісцы і гравёры, выстаўляюць іх на сваіх працах замест . Часам для такога пазначэння прыналежнасці працы менавіта яму мастак пазначае яе дзе-небудзь на не асабліва бачным месцы, якой-небудзь, заўсёды адной і той жа фігурай — напрыклад, выявай крылатай змейкі (Лукас Кранах Старэйшы), кветкі гваздзікі (), акуляраў (), савы (Херы мет дэ Блес) і г.д.
Выкарыстанне манаграм
Аднак манаграмай, акрамя таго, завецца напісанне наогул усякага імя ў скарочаным відзе. Сюды ж адносяцца вензелі і маркі, якімі ў Сярэднявеччы, пачынаючы з VII стагоддзя, Папы, каралі і важныя асобы змацоўвалі свае граматы і загадвалі выразаць на сваіх пячатках, змяшчаліся на манетах, а таксама скарочаныя надпісы, які здаўна змяшчаліся на іконах і некаторых прадметах . З XVI ст. выкарыстоўваюцца для гандлёвых, фабрычных і выдавецкіх марак. Часам манаграмы ўжываліся для знакаў адрознення, у ваеннай і прыдворнай форме. Вялікае распаўсюджванне манаграмы атрымалі ў прыватным побыце як метка ўладальніка на экслібрысах, , , посудзе і інш.
Зноскі
- Ф. Брюильо. Dictionnare des monogrammes. В 2-х тт. 1817—18
- Ф. Брюильо. Table générale des monogrammes. 1820
- Г.-К. Наглер. Die Monogrammisten. В 5-ти тт. 1858—76
Спасылкі
![image]()
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Манаграма
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Managra ma grech monos adzin gramma litara znak skladzeny sa zluchanyh pamizh saboj pastaylenyh pobach ci peraplecenyh adna z adnoj pachatkovyh litar imya i prozvishcha abo sa skarachennya celaga imya Managrama Albrehta DzyureraNe blytac z anagramaj GistoryyaManagrama na kameni y antychnym teatry Likiya Managramy sustrakayucca na grechaskih manetah z 350 goda da n e Samyya ranniya vyadomyya managramy na grechaskih manetah chasta skladayucca z pershyh dzvyuh litar nazvy gorada Napryklad managrama na manetah antychnaga gorada Ahaya skladaecca z litar alfa A i hi X zluchanyh razam Managramy y pershyya stagoddzi nashaj ery vykarystoyvalisya na medalyah epohi Trayana i insh Managrama Karla VyalikagaManagrama y mastactveChascej za ysyo padobnyya znaki sustrakayucca na tvorah mastactva Mnogiya mastaki peravazhna zhyvapiscy i gravyory vystaylyayuc ih na svaih pracah zamest Chasam dlya takoga paznachennya prynalezhnasci pracy menavita yamu mastak paznachae yae dze nebudz na ne asabliva bachnym mescy yakoj nebudz zaysyody adnoj i toj zha figuraj napryklad vyyavaj krylataj zmejki Lukas Kranah Starejshy kvetki gvazdziki akulyaray savy Hery met de Bles i g d Vykarystanne managramHryzma Adnak managramaj akramya tago zavecca napisanne naogul usyakaga imya y skarochanym vidze Syudy zh adnosyacca venzeli i marki yakimi y Syarednyavechchy pachynayuchy z VII stagoddzya Papy karali i vazhnyya asoby zmacoyvali svae gramaty i zagadvali vyrazac na svaih pyachatkah zmyashchalisya na manetah a taksama skarochanyya nadpisy yaki zdayna zmyashchalisya na ikonah i nekatoryh pradmetah Z XVI st vykarystoyvayucca dlya gandlyovyh fabrychnyh i vydaveckih marak Chasam managramy yzhyvalisya dlya znakay adroznennya u vaennaj i prydvornaj forme Vyalikae raspaysyudzhvanne managramy atrymali y pryvatnym pobyce yak metka yladalnika na ekslibrysah posudze i insh ZnoskiF Bryuilo Dictionnare des monogrammes V 2 h tt 1817 18 F Bryuilo Table generale des monogrammes 1820 G K Nagler Die Monogrammisten V 5 ti tt 1858 76SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Managrama