Мілтан Фрыдман

Мілтан Фрыдман (англ.: Milton Friedman; 31 ліпеня 1912, Бруклін — 16 лістапада 2006) — амерыканскі эканаміст, вядомы сваімі працамі ў мікраэканоміцы, макраэканоміцы, гісторыі эканомікі, статыстыцы, а таксама актыўнай абаронай эканамічнага і палітычнага лібералізму.

Мілтан Фрыдман
Milton Friedman
Дата нараджэння	31 ліпеня 1912(1912-07-31)^[…]
Месца нараджэння	Бруклін, Нью-Ёрк, штат Нью-Ёрк, ЗША
Дата смерці	16 лістапада 2006(2006-11-16)^[…](94 гады)
Месца смерці	Сан-Францыска, Каліфорнія, ЗША^[…]
Месца пахавання	Заліў Сан-Францыска
Грамадзянства	ЗША
Жонка	Rose Friedman^[d]
Дзеці	David D. Friedman^[d] і Jan Martel^[d]
Род дзейнасці	эканаміст, статыстык, выкладчык універсітэта, эсэіст
Навуковая сфера	эканоміка
Месца працы	Чыкагскі ўніверсітэт
Альма-матар	Rahway High School^[d] (1928) Калумбійскі ўніверсітэт Ратгерскі ўніверсітэт (1932) Чыкагскі ўніверсітэт (1933) Кембрыджскі ўніверсітэт
Навуковы кіраўнік	Сайман Кузнец
Вядомыя вучні	Гэры Бекер і Phillip D. Cagan^[d]
Вядомы як	стваральнік тэорыі манетарызму, родапачынальнік
Партыя	Рэспубліканская партыя ЗША
Член у	Нацыянальная акадэмія навук ЗША Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Нацыянальная акадэмія дэі Лінчэі таварыства «Мон Пелерын»^[d] Амерыканскае філасофскае таварыства Каралеўская фламандская акадэмія навук і мастацтваў Бельгіі^[d] Інстытут матэматычнай статыстыкі^[d] Эканаметрычнае таварыства^[d] Philadelphia Society^[d]^[…]
Узнагароды	прэмія Адама Сміта^[d] (1989) медаль Джона Бейтса Кларка^[d] (1951) заслужаны член Амерыканскай эканамічнай асацыяцыі^[d] член Эканаметрычнага таварыства^[d] (1949) член Амерыканскай статыстычнай асацыяцыі^[d] ганаровы доктар Гарвардскага ўніверсітэта^[d] (чэрвень 1979) член Інстытута матэматычнай статыстыкі^[d] (1943) Зала славы Нью-Джэрсі^[d] (2019)
Подпіс
Цытаты ў Вікіцытатніку
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Фрыдман.

У сваёй працы (1962) ён заклікаў да мінімізацыі ролі ўраду ў свабодным рынку дзеля палітычнай і грамадскай свабоды. У 1976 годзе Фрыдман стаў лаўрэатам Нобелеўскай прэміі па эканоміцы (1976) «за дасягненні ў даследаванні спажывецтва, гісторыі грашовага абарачэння, а таксама за практычную дэманстрацыю складанасці палітыкі эканамічнай стабілізацыі».

Біяграфія

Мілтан Фрыдман нарадзіўся ў Нью-Ёрку ў беднай сям’і яўрэйскіх эмігрантаў з Украіны. Скончыў з дыпломам па матэматыцы. Працягнуў навучанне ў Чыкагскім універсітэце, дзе атрымаў ступень магістра эканомікі.

З 1937 г. працаваў у Нацыянальным бюро эканамічных даследаванняў.

У 1946 г. атрымаў ступень доктара ў Калумбійскім універсітэце.

Пад час Другой сусветнай вайны працаваў у міністэрстве фінансаў ЗША, потым у складзе групы даследчыкаў-статыстыкаў, што выконвалі замову міністэрства абароны.

У 1946 стаў прафесарам Чыкагскага ўніверсітэта, дзе працаваў да сваёй адстаўкі ў 1977 годзе. Якраз у той перыяд сфарміравалася так званая , яскравым прадстаўніком якой быў сам Фрыдман.

Быў кансультантам урада ЗША па Плане Маршала, эканамічным саветнікам прэзідэнтаў Ніксана і Рэйгана. Вёў калонку ў часопісе у 1966—1984. Працаваў у Гувераўскім універсітэце рэвалюцыі, вайны і міру пры Стэнфардскім універсітэце.

Жонка Мілтана Фрыдмана і яго сын таксама з’яўляюцца вядомымі эканамістамі-лібераламі.

Навуковая дзейнасць

Фрыдман стаў вядомым праз распрацаваную ім , паводле якой грашовае абарачэнне вызначае намінальны кошт вытворчасці. Мілтан Фрыдман лічыцца адным з пачынальнікаў тэорыі манетарызму, якая прызнавала кіраванне грашовым абаротам найважнейшым фактарам кіравання эканомікай.

Таксама важным унёскам Фрыдмана ў развіццё эканамічнай навукі ёсць яго праца над функцыяй спажывання і гіпотэзай перманентнага даходу (1957), крытыка мадэлі і распрацоўка канцэпцыі (1968).

Працы

Кнігі і артыкулы для шырокай аўдыторыі

• Roofs or Ceilings?: The Current Housing Problem разам з Джорджам Дж. Стыглерам. (Foundation for Economic Education, 1946)
• Capitalism and Freedom ISBN 0-226-26401-7 (1962)
• Social Security: Universal or Selective? разам з Уілбурам Дж. Когенам (1972)
• There’s No Such Thing as a Free Lunch (1975), калонкі з
• Free to Choose: A personal statement, разам з , (1980)
• The Case for Overhauling the Federal Reserve, 1985, Challenge
• Economic Freedom, Human Freedom, Political Freedom ISBN 1-883969-00-X (1992), памфлет
• The Drug War as a Socialist Enterprise, Фрыдман пра свабоду і наркотыкі, 1992
• Two Lucky People: Memoirs (разам з ) ISBN 0-226-26414-9 (1998)
• George Stigler: A Personal Reminiscence, Journal of Political Economy Vol. 101, No. 5 (Oct., 1993), pp. 768—773 JSTOR
• George J. Stigler, 1911—1991: Biographical Memoir, 1998
• Money Mischief: Episodes in Monetary History ISBN 0-15-162042-3 (1994)
• The Case for Free Trade with Rose Friedman, 1997, Hoover Digest
• Reflections on A Monetary History, The Cato Journal, Vol. 23, 2004

Гл. таксама

• Манетарызм
• Лібералізм
• Лібертарыянства

Зноскі

1. Milton Friedman // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
2. Milton Friedman // Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>
3. Milton Friedman, economist, dies aged 94 // Financial Times — Nikkei Inc., 2006. — ISSN 0307-1766; 1476-8844
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q183399"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q11508838"></a>
4. Rockoff H. Milton Friedman // Friedman, Milton (31 July 1912–16 November 2006) // American National Biography Online / S. Ware — [New York]: Oxford University Press, 2017. — ISSN 1470-6229 — doi:10.1093/ANB/9780198606697.ARTICLE.2001952 Праверана 9 кастрычніка 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q16983137"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q20824348"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q103858385"></a>
5. Архіў Інтэрнэту — 1996.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q461"></a>
6. http://www.legacy.com/obituaries/sfgate/obituary.aspx?pid=173292483
7. Find a Grave — 1996. Праверана 11 студзеня 2022.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a>
8. Pinochet - Thatcher's ally // BBC News Online — 1998.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4704926"></a>
9. Brooklyn College Firsts: Marshall and Rhodes // The New York Times / J. Kahn — Manhattan: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 1991. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q9684"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6284490"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q11299"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24743245"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2529982"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a>
10. NNDB — 2002.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513"></a>
11. Scientific Legacy Database — Institute of Mathematical Statistics. Праверана 16 снежня 2022.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1665167"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q115731647"></a>
12. https://www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/memoriam Праверана 6 красавіка 2023.
13. Архіў Інтэрнэту — 1996. Праверана 14 верасня 2023.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q461"></a>
14. https://phillysoc.org/about/distinguished-members Праверана 14 верасня 2023.
15. Nobelprize.org

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Мілтан Фрыдман
• «Free to Choose» («Свабода выбару») — вядомае тэлешоу Мілтана Фрыдмана(недаступная спасылка) — некалькі выпускаў на GoogleVideo
• Фонд імя Мілтана Фрыдмана