Нільс Стэнсен (таксама званы Мікалай Стэнан ці Нікалас Стэна; дацк.: Niels Stensen, англ.: Nicolas Steno, лац.: Nicolaus Stenonis, італ.: Niccolo Stenone; 11 студзеня 1638, Капенгаген — 25 лістапада 1686, Шверын) — дацкі анатам, геолаг, крэацыяніст.
Нільс Стэнсен | |
---|---|
дацк.: Niels Stensen | |
![]() | |
Дата нараджэння | 11 студзеня 1638 |
Месца нараджэння | Капенгаген, Дацка-нарвежская унія |
Дата смерці | 5 снежня 1686(48 гадоў) |
Месца смерці | Шверын, , Свяшчэнная Рымская імперыя |
Месца пахавання |
|
Грамадзянства |
|
Род дзейнасці | анатам, палеантолаг, урач, геолаг, каталіцкі святар, крышталограф, каталіцкі біскуп |
Навуковая сфера | анатомія, геалогія, тэалогія |
Альма-матар |
|
Член у |
|
![]() |
З ранняй маладосці заняўся медыцынай і звярнуў на сябе ўвагу . Атрымаўшы ў 1663 доктарскую ступень, ён прадпрымае замежнае вандраванне з навуковай мэтай і наведвае Нідэрланды, Германію і Парыж. Тым часам ён яшчэ быў цалкам паглынуты навуковай працай. Яму належыць адкрыццё , якая носіць назву стэнанаў. Потым Стэнсен наведвае Аўстрыю, Венгрыю, доўга жыве ў Падуі, дзе пачынае цікавіцца рэлігійнымі пытаннямі. Неўзабаве ён атрымлівае званне першага ўрача тасканскага вялікага герцага Фердынанда II і даручае яму выхаванне свайго сына. У 1669 годзе ён пераходзіць у каталіцтва і праз два гады пасля гэтага атрымлівае запрашэнне заняць кафедру анатоміі ў Капенгагене. Аднак прапаганда каталіцкіх ідэй выклікала незадавальненне супраць яго ў яго айчыне, і ён быў вымушаны выдаліцца ў Італію, дзе ўступіў у манаскі ордэн і атрымаў прызначэнне біскупам у Грэцыю. Навуковыя заняткі былі канчаткова ім пакінуты. Адной з галоўных заслуг Стэнсена з'яўляецца грунтоўнае высвятленне ролі мускулаў. Ён паказаў, што гэта не просты матэрыял для запаўнення прасторы паміж органамі, не датыкальныя органы, як яшчэ шматлікія думалі ў канцы XVII стагоддзя, а неабходныя органы руху. Ён паказаў, што мускулы скарачаюцца самі сабой.
Бібліяграфія

- «Observationes anatomiсае» (1662)
- «Observationum anatomicarum de musculis et glandulis specimen» (1664)
- «Elementorum myologiae specimen seu musculorum d escriptio geometrica» (1667)
- «De solido intra solidum naturaliter contento dissertationis prodromus» (1669)
- «Discour sur l’anatomie du cerveou» (1669).
Зноскі
- Niels Stensen // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
- Nicolaus Steno // Catalogue of the Library of the Pontifical University of the Holy Cross
Спасылкі
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Нільс Стэнсен
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Nils Stensen taksama zvany Mikalaj Stenan ci Nikalas Stena dack Niels Stensen angl Nicolas Steno lac Nicolaus Stenonis ital Niccolo Stenone 11 studzenya 1638 Kapengagen 25 listapada 1686 Shveryn dacki anatam geolag kreacyyanist Nils Stensendack Niels StensenData naradzhennya 11 studzenya 1638 1638 01 11 Mesca naradzhennya Kapengagen Dacka narvezhskaya uniyaData smerci 5 snezhnya 1686 1686 12 05 48 gadoy Mesca smerci Shveryn Svyashchennaya Rymskaya imperyyaMesca pahavannya Bazilika San LarencaGramadzyanstva Karaleystva DaniyaRod dzejnasci anatam paleantolag urach geolag katalicki svyatar kryshtalograf katalicki biskupNavukovaya sfera anatomiya gealogiya tealogiyaAlma matar Kapengagenski yniversitetChlen u Akademiya dela Kruska d Medyyafajly na Vikishovishchy Z rannyaj maladosci zanyaysya medycynaj i zvyarnuy na syabe yvagu Atrymayshy y 1663 doktarskuyu stupen yon pradprymae zamezhnae vandravanne z navukovaj metaj i navedvae Niderlandy Germaniyu i Paryzh Tym chasam yon yashche byy calkam paglynuty navukovaj pracaj Yamu nalezhyc adkryccyo yakaya nosic nazvu stenanay Potym Stensen navedvae Aystryyu Vengryyu doyga zhyve y Padui dze pachynae cikavicca religijnymi pytannyami Neyzabave yon atrymlivae zvanne pershaga yracha taskanskaga vyalikaga gercaga Ferdynanda II i daruchae yamu vyhavanne svajgo syna U 1669 godze yon perahodzic u katalictva i praz dva gady paslya getaga atrymlivae zaprashenne zanyac kafedru anatomii y Kapengagene Adnak prapaganda katalickih idej vyklikala nezadavalnenne suprac yago y yago ajchyne i yon byy vymushany vydalicca y Italiyu dze ystupiy u manaski orden i atrymay pryznachenne biskupam u Grecyyu Navukovyya zanyatki byli kanchatkova im pakinuty Adnoj z galoynyh zaslug Stensena z yaylyaecca gruntoynae vysvyatlenne roli muskulay Yon pakazay shto geta ne prosty materyyal dlya zapaynennya prastory pamizh organami ne datykalnyya organy yak yashche shmatlikiya dumali y kancy XVII stagoddzya a neabhodnyya organy ruhu Yon pakazay shto muskuly skarachayucca sami saboj BibliyagrafiyaElementorum myologiae specimen 1669 Observationes anatomisae 1662 Observationum anatomicarum de musculis et glandulis specimen 1664 Elementorum myologiae specimen seu musculorum d escriptio geometrica 1667 De solido intra solidum naturaliter contento dissertationis prodromus 1669 Discour sur l anatomie du cerveou 1669 ZnoskiNiels Stensen Brockhaus Enzyklopadie Praverana 9 kastrychnika 2017 lt a href https wikidata org wiki Track Q237227 gt lt a gt Nicolaus Steno Catalogue of the Library of the Pontifical University of the Holy Cross lt a href https wikidata org wiki Track Q65028882 gt lt a gt SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Nils Stensen