Azərbaycanca
Türkçe
«Праўда» (руск.: «Правда») — газета Камуністычнай партыі Расійскай Федэрацыі, заснаваная ў маі 1912 года ў Санкт-Пецярбургу. Выходзіць тройчы на тыдзень.
| «Праўда» | |
|---|---|
 | |
 | |
| Арыгінальная назва | руск.: Правда руск.: Pravda |
| Тып | штодзённік |
| Фармат | А2 |
| Заснавальнік | Уладзімір Ільіч Ленін |
| Уладальнік | Камуністычная партыя Расійскай Федэрацыі |
| Выдавец | Рэдакцыя газеты |
| Краіна |
|
| Галоўны рэдактар | Boris Komocki[d] і Ivan T. Frolov[d] |
| Заснавана | 1912 |
| Спыненне публікацый | 6 верасня 1991 |
| Палітычная прыналежнасць | ультралевыя |
| Мова | руская |
| Перыядычнасць | 1 суткі |
| Кошт | вольны |
| Галоўны офіс | Расія, Масква, Паўночная адміністрацыйная акруга, Бегавы раён, вул. Праўды, д. 24 |
| Тыраж | 100 300 (2017 г.) |
| ISSN | 0233-4275 |
| Узнагароды |   |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Гісторыя
3 кастрычніка (16 кастрычніка) 1908 года ў Жэневе (Швейцарыя) выйшаў першы нумар рускамоўнай газеты «Праўда» пад рэдакцыяй эмігранта Льва Троцкага (сапр. Лейбы Бранштэйна), які пазычыў для таго грошы. Удзельнікі Саюза чарнаморскіх маракоў падпольна даставілі яго ў Расійскую імперыю. 5 наступных нумароў выйшлі ў Львове (Каралеўства Галічыны і Ладамерыі, Цыслейтанія, Аўстра-Венгрыя; цяпер Украіна), адкуль кантрабандай праз наземную мяжу патрапілі ў Расійскую імперыю. Першыя 2 нумары газеты мелі падзагаловак «Орган украінскага саюза „Суполка“», які ўваходзіў у склад Расійскай сацыял-дэмакратычнай рабочай партыі (РСДРП). Надалей газету выдавалі ў Вене (цяпер Аўстрыя) па Марыянскай алеі, д. 17. 16 мая 1909 г. Цэнтральны камітэт РСДРП абвясціў рэдакцыю газеты партыйнай групай. 23 красавіка (6 мая) 1912 г. выйшаў апошні 25-ы нумар газеты, заснаванай Тракайскім.
5 (18) студзеня — 17 (30) студзеня 1912 года ў Празе (Чэшскае каралеўства, Цыслейтанія, Аўстра-Венгрыя; цяпер Чэхія) адбылася 6-я канферэнцыя РСДРП, якая на прапанову Уладзіміра Леніна (сапр. Ульянаў) скасавала грашовую падтрымку венскай газеты «Праўда» Тракайскага на карысць стварэння аднайменнай бальшавіцкай газеты ў якасці штодзённай. 22 красавіка (5 мая) 1912 года ў Санкт-Пецярбургу выйшаў першы нумар штодзённай газеты «Праўда». Афіцыйным выдаўцом да снежня 1912 г. быў бальшавіцкі дэпутат Дзяржаўнай думы Расійскай імперыі . Частку тыража выраблялі ў друкарні на поўначы Нарвегіі ў губерні Фінмарк. Адтуль газету перапраўлялі ў бочках з селядцом у Архангельск. Наклад газеты складаў каля 40 000 асобнікаў. Са снежня 1912 г. выдаўцом стаў бальшавіцкі дэпутат Дзяржаўнай думы 4-га склікання Аляксей Бадаеў. Сакратаром рэдакцыі працаваў Вячаслаў Молатаў (сапр. Скрабін). 3 ліпеня (16 ліпеня) 1913 г. газету «Праўда» ўпершыню зачынілі. Сярод 356 нумароў 49 канфіскавалі і 21 аштрафавалі. Цягам 2 гадоў газету зачынялі яшчэ 7 разоў, пасля чаго тая працягвала выходзіць пад змененымі назвамі: «Рабочая праўда» (13 ліпеня — 1 жніўня 1913 г., 17 нумароў — 12 канф., 2 аштр.), «Паўночная праўда» (1 жніўня — 7 верасня, 31 нумар — 20 канф., 3 аштр.), «Праўда працы» (11 верасня — 9 кастрычніка, 52 нумары — 21 канф., 2 аштр.), «За праўду» (1 кастрычніка — 5 снежня), «Пралетарская праўда» (7 снежня 1913 г. — 21 мая 1914 г., 92 нумары) і «Працоўная праўда» (23 мая — 8 ліпеня (21 ліпеня) 1914 г., 35 нумароў).
5 сакавіка (18 сакавіка) 1917 г. газета аднавіла выпуск у Петраградзе ў якасці органа ЦК РСДРП (бальшавікоў). Наклад газеты «Праўда» дасягаў 85 000 асобнікаў дзякуючы грашовай падтрымцы ўрада Германскай імперыі, якая ажыццяўлялася праз член Сацыял-дэмакратычнай партыі Германіі (нар. 1867, Беразіно). 3 снежня 1917 г. нямецкі дзярж.сакратар замежных спраў пісаў нямецкаму імператару Вільгельму II: «Толькі тады, калі бальшавікі сталі атрымліваць ад нас пастаянны прыток сродкаў праз розныя каналы і пад рознымі біркамі, яны сталі ў стане паставіць на ногі свой галоўны орган „Праўду“, весці энергічную прапаганду і значна пашырыць першапачаткова вузкую базу сваёй партыі».
5 ліпеня (18 ліпеня) 1917 г. газету зачынілі пасля здушэння 3-дзённага паўстання ў Петраградзе з удзелам бальшавікоў. Надалей цягам 4 месяцаў газету выдавалі пад іншымі назвамі: «Лісток „Праўды“», «Рабочы і салдат», «Пралетары», «Рабочы» і «Рабочы шлях». 27 кастрычніка (9 лістапада) 1917 г. газета аднавіла выпуск над назвай «Праўда» ў выніку кастрычніцкага перавароту бальшавікоў у Петраградзе. З 16 сакавіка 1918 г. пачала выдавацца ў Маскве. У 1918 г. газета «Праўда» займела найбольшы тыраж у РСФСР, бо бальшавіцкі ўрад зачыніў выданні, незалежныя ад Расійскай камуністычнай партыі (бальшавікоў). 5 мая абвясцілі Днём савецкага друку, бо ў той дзень выйшаў яе першы нумар у 1912 годзе. 2 сакавіка 1930 г. генеральны сакратар Усесаюзнай камуністычнай партыі Іосіф Сталін выдаў у «Праўдзе» свой артыкул «» пра «перагіны на месцах» у калектывізацыі сельскай гаспадаркі СССР. У маі 1934 г. газета займела ўласную буйную друкарню ў Маскве. У 1975 г. тыраж газеты дасягнуў 10,6 млн асобнікаў, бо для членаў КПСС падпіска была абавязковай.
19 жніўня 1991 г. Дзяржаўны камітэт па надзвычайным становішчы ў СССР (ДКНС СССР) выдаў Пастанову № 2, якой загадаў: «Часова абмежаваць пералік выпусканых цэнтральных, маскоўскіх гарадскіх і абласных грамадска-палітычных выданняў» 9 газетамі, сярод якіх была «Праўда». 22 жніўня 1991 г. расійскі прэзідэнт Барыс Ельцын (1991—1999) падпісаў Указ аб прыпыненні выдання газеты за падтрымку Жнівеньскага путчу ДКНС. У верасні 1991 г. газета ўзнавіла выпуск у якасці агульнапалітычнай пад кіраўніцтвам былога член ЦК КПСС Генадзя Селязнёва. Для кіравання выданнем стварылі Грамадскую раду на чале з былым старшынёй Савету міністраў СССР Мікалаем Рыжковым. У 1992 г. для выдання газеты стварылі ЗАТ «Праўда інтэрнешнл», 55% акцый якога набыў грэчаскі выдавец . Пасля таго, як 4 кастрычніка 1993 г. прэзідэнт Ельцын разагнаў , Міністэрства друку Расіі прыпыніла выхад газеты. Пасля абрання новым гал.рэдактарам Віктара Лінніка 21 кастрычніка выданне аднавілі. Ад красавіка 1997 г. стала органам Камуністычнай партыі Расійскай Федэрацыі (КПРФ) пад кіраўніцтвам гал.рэдактара Аляксандра Ільіна, што зацвердзіў пастановай 6-ы з’езд КПРФ. На 2001 г. выходзіла тройчы на тыдзень і асвятляла гаспадарчыя, культурныя і палітычныя навіны Расіі і Садружнасці незалежных дзяржаў, у тым ліку Беларусі. Мела рубрыкі: «Падзеі, факты, версіі», «Пульс планеты», «Традыцыям верныя» і «Вецер падарожжаў». Да 2003 г. выходзіла некалькі аднайменных газетаў пакуль ішоў судовы разбор за таварны знак. У чэрвені 2010 г. тыраж склаў 100,3 тыс. асобнікаў. У студзені 2011 г. амерыканскае прадпрыемства інфармацыйных паслуг «Усходні погляд» (англ.: East View; Мінеапаліс, штат Мінесота) аблічбавала архіў выпускаў газеты.
Галоўныя рэдактары
- М. Е. Ягораў (з 1912 г.)
- (1913 г.)
- М. Д. Шумілаў (1914 г.)
- Вячаслаў Молатаў (сакавік-снежань 1917)
- Мікалай Бухарын (снежань 1917—1929)
- (1929—1930)
- (жнівень 1930)
- (1930—1937)
- Іван Яфімавіч Нікіцін (1937—1938)
- (1940—1949)
- Міхаіл Суслаў (1949—1950)
- (1950—1952)
- (1952—1956)
- (1956—1964)
- (1964—1965)
- Міхаіл Зімянін (1965—1976)
- (1976—1989)
- (1989—1991)
- Генадзь Селязнёў (жнівень 1991 — кастрычнік 1993)
- (кастрычнік 1993 — люты 1994)
- (1994—2003)
- Валянціна Мікалаеўна Нікіфарава (в.а.; 2003—2005)
- (2005—2009)
- (з красавіка 2009 г.)
Зноскі
- The ISSN portal — Paris: ISSN International Centre, 2005. — ISSN 0233-4275
- «Я был рад и ошеломлён находкой сокровищницы материалов по российской генетике», “I Was Delighted and Aghast at the Treasure Trove of Materials on Russian Genetics” // Историко-биологические исследования — 2018. — Vol. 10, Iss. 1. — P. 52–80. — ISSN 2076-8176; 2500-1221
- Аляксандр Лукашэнка павіншаваў калектыў рэдакцыі газеты «Праўда» // Звязда : газета. — 5 мая 2012. — № 85 (27200). — С. 1. — ISSN 1990-763x.(недаступная спасылка)
- «Правда» // Беларуская энцыклапедыя ў 18 тамах / гал.рэд. Генадзь Пашкоў. — Мінск: Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2001. — Т. 12. — С. 528. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0198-2.
- . Таемны саюз Леніна з Вільгельмам II (у 1915-1918 гг.) // Ленін і Расія = Ленин и Россия. — Франкфурт-на-Майне: Пасеў, 1978.
- Пастанова Дзяржаўнага камітэта па надзвычайным становішчы ў СССР ад 19 жніўня 1991 г. № 2 «Аб выпуску цэнтральных, маскоўскіх гарадскіх і абласных газетаў» (руск.). Бібліятэка «Саюз.Інфо» (14 мая 2002). Праверана 25 ліпеня 2017.
Спасылкі
 | Правда (газета) на Вікісховішчы |
|---|
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Prayda rusk Pravda gazeta Kamunistychnaj partyi Rasijskaj Federacyi zasnavanaya y mai 1912 goda y Sankt Pecyarburgu Vyhodzic trojchy na tydzen Prayda Aryginalnaya nazva rusk Pravda rusk PravdaTyp shtodzyonnikFarmat A2Zasnavalnik Uladzimir Ilich LeninUladalnik Kamunistychnaya partyya Rasijskaj FederacyiVydavec Redakcyya gazetyKraina Rasiya SSSRGaloyny redaktar Boris Komocki d i Ivan T Frolov d Zasnavana 1912Spynenne publikacyj 6 verasnya 1991Palitychnaya prynalezhnasc ultralevyyaMova ruskayaPeryyadychnasc 1 sutkiKosht volnyGaloyny ofis Rasiya Maskva Paynochnaya administracyjnaya akruga Begavy rayon vul Praydy d 24Tyrazh 100 300 2017 g ISSN 0233 4275Uznagarody Medyyafajly na VikishovishchyGistoryya3 kastrychnika 16 kastrychnika 1908 goda y Zheneve Shvejcaryya vyjshay pershy numar ruskamoynaj gazety Prayda pad redakcyyaj emigranta Lva Trockaga sapr Lejby Branshtejna yaki pazychyy dlya tago groshy Udzelniki Sayuza charnamorskih marakoy padpolna dastavili yago y Rasijskuyu imperyyu 5 nastupnyh numaroy vyjshli y Lvove Karaleystva Galichyny i Ladameryi Cyslejtaniya Aystra Vengryya cyaper Ukraina adkul kantrabandaj praz nazemnuyu myazhu patrapili y Rasijskuyu imperyyu Pershyya 2 numary gazety meli padzagalovak Organ ukrainskaga sayuza Supolka ukr yaki yvahodziy u sklad Rasijskaj sacyyal demakratychnaj rabochaj partyi RSDRP Nadalej gazetu vydavali y Vene cyaper Aystryya pa Maryyanskaj alei d 17 16 maya 1909 g Centralny kamitet RSDRP abvyasciy redakcyyu gazety partyjnaj grupaj 23 krasavika 6 maya 1912 g vyjshay aposhni 25 y numar gazety zasnavanaj Trakajskim Pershy numar gazety ad 22 krasavika 5 maya 1912 goda 5 18 studzenya 17 30 studzenya 1912 goda y Praze Cheshskae karaleystva Cyslejtaniya Aystra Vengryya cyaper Chehiya adbylasya 6 ya kanferencyya RSDRP yakaya na prapanovu Uladzimira Lenina sapr Ulyanay skasavala grashovuyu padtrymku venskaj gazety Prayda Trakajskaga na karysc stvarennya adnajmennaj balshavickaj gazety y yakasci shtodzyonnaj 22 krasavika 5 maya 1912 goda y Sankt Pecyarburgu vyjshay pershy numar shtodzyonnaj gazety Prayda Aficyjnym vydaycom da snezhnya 1912 g byy balshavicki deputat Dzyarzhaynaj dumy Rasijskaj imperyi Chastku tyrazha vyrablyali y drukarni na poynachy Narvegii y guberni Finmark Adtul gazetu perapraylyali y bochkah z selyadcom u Arhangelsk Naklad gazety skladay kalya 40 000 asobnikay Sa snezhnya 1912 g vydaycom stay balshavicki deputat Dzyarzhaynaj dumy 4 ga sklikannya Alyaksej Badaey Sakratarom redakcyi pracavay Vyachaslay Molatay sapr Skrabin 3 lipenya 16 lipenya 1913 g gazetu Prayda ypershynyu zachynili Syarod 356 numaroy 49 kanfiskavali i 21 ashtrafavali Cyagam 2 gadoy gazetu zachynyali yashche 7 razoy paslya chago taya pracyagvala vyhodzic pad zmenenymi nazvami Rabochaya prayda 13 lipenya 1 zhniynya 1913 g 17 numaroy 12 kanf 2 ashtr Paynochnaya prayda 1 zhniynya 7 verasnya 31 numar 20 kanf 3 ashtr Prayda pracy 11 verasnya 9 kastrychnika 52 numary 21 kanf 2 ashtr Za praydu 1 kastrychnika 5 snezhnya Praletarskaya prayda 7 snezhnya 1913 g 21 maya 1914 g 92 numary i Pracoynaya prayda 23 maya 8 lipenya 21 lipenya 1914 g 35 numaroy 5 sakavika 18 sakavika 1917 g gazeta adnavila vypusk u Petragradze y yakasci organa CK RSDRP balshavikoy Naklad gazety Prayda dasyagay 85 000 asobnikay dzyakuyuchy grashovaj padtrymcy yrada Germanskaj imperyi yakaya azhyccyaylyalasya praz chlen Sacyyal demakratychnaj partyi Germanii nar 1867 Berazino 3 snezhnya 1917 g nyamecki dzyarzh sakratar zamezhnyh spray pisay nyameckamu imperataru Vilgelmu II Tolki tady kali balshaviki stali atrymlivac ad nas pastayanny prytok srodkay praz roznyya kanaly i pad roznymi birkami yany stali y stane pastavic na nogi svoj galoyny organ Praydu vesci energichnuyu prapagandu i znachna pashyryc pershapachatkova vuzkuyu bazu svayoj partyi Pashtovaya marka SSSR 1982 g 70 gadoy gazece 5 lipenya 18 lipenya 1917 g gazetu zachynili paslya zdushennya 3 dzyonnaga paystannya rusk y Petragradze z udzelam balshavikoy Nadalej cyagam 4 mesyacay gazetu vydavali pad inshymi nazvami Listok Praydy Rabochy i saldat Praletary Rabochy i Rabochy shlyah 27 kastrychnika 9 listapada 1917 g gazeta adnavila vypusk nad nazvaj Prayda y vyniku kastrychnickaga peravarotu balshavikoy u Petragradze Z 16 sakavika 1918 g pachala vydavacca y Maskve U 1918 g gazeta Prayda zajmela najbolshy tyrazh u RSFSR bo balshavicki yrad zachyniy vydanni nezalezhnyya ad Rasijskaj kamunistychnaj partyi balshavikoy 5 maya abvyascili Dnyom saveckaga druku bo y toj dzen vyjshay yae pershy numar u 1912 godze 2 sakavika 1930 g generalny sakratar Usesayuznaj kamunistychnaj partyi Iosif Stalin vyday u Praydze svoj artykul pra peraginy na mescah u kalektyvizacyi selskaj gaspadarki SSSR U mai 1934 g gazeta zajmela ylasnuyu bujnuyu drukarnyu y Maskve U 1975 g tyrazh gazety dasyagnuy 10 6 mln asobnikay bo dlya chlenay KPSS padpiska byla abavyazkovaj Drukavanne gazety sakavik 1959 g 19 zhniynya 1991 g Dzyarzhayny kamitet pa nadzvychajnym stanovishchy y SSSR DKNS SSSR vyday Pastanovu 2 yakoj zagaday Chasova abmezhavac peralik vypuskanyh centralnyh maskoyskih garadskih i ablasnyh gramadska palitychnyh vydannyay 9 gazetami syarod yakih byla Prayda 22 zhniynya 1991 g rasijski prezident Barys Elcyn 1991 1999 padpisay Ukaz ab prypynenni vydannya gazety za padtrymku Zhnivenskaga putchu DKNS U verasni 1991 g gazeta yznavila vypusk u yakasci agulnapalitychnaj pad kiraynictvam byloga chlen CK KPSS Genadzya Selyaznyova Dlya kiravannya vydannem stvaryli Gramadskuyu radu na chale z bylym starshynyoj Savetu ministray SSSR Mikalaem Ryzhkovym U 1992 g dlya vydannya gazety stvaryli ZAT Prayda interneshnl 55 akcyj yakoga nabyy grechaski vydavec Paslya tago yak 4 kastrychnika 1993 g prezident Elcyn razagnay Ministerstva druku Rasii prypynila vyhad gazety Paslya abrannya novym gal redaktaram Viktara Linnika 21 kastrychnika vydanne adnavili Ad krasavika 1997 g stala organam Kamunistychnaj partyi Rasijskaj Federacyi KPRF pad kiraynictvam gal redaktara Alyaksandra Ilina shto zacverdziy pastanovaj 6 y z ezd KPRF Na 2001 g vyhodzila trojchy na tydzen i asvyatlyala gaspadarchyya kulturnyya i palitychnyya naviny Rasii i Sadruzhnasci nezalezhnyh dzyarzhay u tym liku Belarusi Mela rubryki Padzei fakty versii Puls planety Tradycyyam vernyya i Vecer padarozhzhay Da 2003 g vyhodzila nekalki adnajmennyh gazetay pakul ishoy sudovy razbor za tavarny znak U cherveni 2010 g tyrazh sklay 100 3 tys asobnikay U studzeni 2011 g amerykanskae pradpryemstva infarmacyjnyh paslug Ushodni poglyad angl East View Mineapalis shtat Minesota ablichbavala arhiy vypuskay gazety Galoynyya redaktary M E Yagoray z 1912 g 1913 g M D Shumilay 1914 g Vyachaslay Molatay sakavik snezhan 1917 Mikalaj Buharyn snezhan 1917 1929 1929 1930 zhniven 1930 1930 1937 Ivan Yafimavich Nikicin 1937 1938 1940 1949 Mihail Suslay 1949 1950 1950 1952 1952 1956 1956 1964 1964 1965 Mihail Zimyanin 1965 1976 1976 1989 1989 1991 Genadz Selyaznyoy zhniven 1991 kastrychnik 1993 kastrychnik 1993 lyuty 1994 1994 2003 Valyancina Mikalaeyna Nikifarava v a 2003 2005 2005 2009 z krasavika 2009 g ZnoskiThe ISSN portal Paris ISSN International Centre 2005 ISSN 0233 4275 lt a href https wikidata org wiki Track Q12131129 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q90 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q70460099 gt lt a gt Ya byl rad i oshelomlyon nahodkoj sokrovishnicy materialov po rossijskoj genetike I Was Delighted and Aghast at the Treasure Trove of Materials on Russian Genetics Istoriko biologicheskie issledovaniya 2018 Vol 10 Iss 1 P 52 80 ISSN 2076 8176 2500 1221 lt a href https wikidata org wiki Track Q130425873 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q126725109 gt lt a gt Alyaksandr Lukashenka pavinshavay kalektyy redakcyi gazety Prayda Zvyazda gazeta 5 maya 2012 85 27200 S 1 ISSN 1990 763x nedastupnaya spasylka Pravda Belaruskaya encyklapedyya y 18 tamah gal red Genadz Pashkoy Minsk Belaruskaya encyklapedyya imya Petrusya Broyki 2001 T 12 S 528 560 s 10 000 ekz ISBN 985 11 0198 2 Taemny sayuz Lenina z Vilgelmam II u 1915 1918 gg Lenin i Rasiya Lenin i Rossiya Frankfurt na Majne Pasey rusk 1978 Pastanova Dzyarzhaynaga kamiteta pa nadzvychajnym stanovishchy y SSSR ad 19 zhniynya 1991 g 2 Ab vypusku centralnyh maskoyskih garadskih i ablasnyh gazetay rusk Bibliyateka Sayuz Info 14 maya 2002 Praverana 25 lipenya 2017 SpasylkiPravda gazeta na Vikishovishchy