Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Труба́ (італ.: tromba, фр.: trompette, ням.: Trompete, англ.: trumpet) — медны духавы музычны інструмент альтова-сапранавага рэгістра, самы высокі па гучанні сярод медных духавых.
| Труба | |
|---|---|
 | |
| Класіфікацыя |
|
| Дыяпазон |  Дыяпазон па напісанні |
| Роднасныя інструменты | Трамбон, карнет, |
| Музыканты | |
 Труба на вікісховішчы | |
Труба вядома са старажытных часоў. Выкарыстоўвалася ў якасці сігнальнага інструмента паляўнічымі, пастухамі, у ваеннай справе і інш. З XVII стагоддзя трубу пачалі выкарыстоўваць у якасці аркестравага інструмента. У сучасным выглядзе, з вентыльным механізмам, з’явілася да сярэдзіны XIX стагоддзя.
У прафесійнай музыцы выкарыстоўваюцца як аркестравы і сольны інструмент. Адрозніваюць: пікала, малую, альтовую і басовую трубы.
Канструкцыя
Труба складаецца з цыліндрычнай трубкі, якая на канцы пераходзіць у конусную. Трубка сагнутая звычайна ў адзін абарот і складае адно цэлае з раструбам. Дыяметр трубкі звычайна каля 11 мм, раструба — каля 15 см. Даўжыня трубы ад 1,3 да 2,2—3 м.
На Беларусі
На Беларусі трубой (таксама «берасцянкай», «дудой») называлі інструмент цыліндрычнай, канічнай, выгнутай формы са скручаным у адзін абарот ствалом. У якасці матэрыялу для вырабу выкарыстоўваліся розныя пароды дрэва: яліна, клён, асіна, вольха, ліпа, бяроза ці кара дрэваў, а таксама бляха. Для здабывання гукаў прымяняўся .
Па згадках былых пастухоў, на трубах трубілі з самага ранку, «каб сабраць скаціну на выган»; днём, «каб склікаць кароў з кустоў»; увечары, «каб даяркі йшлі даіць».
Працэс ігры на трубе ў старажытных беларускіх крыніцах апісваецца тэрмінамі «іграць», «трубіць», «ударыць».
Крыніцы
Літаратура
- Назіна І. Дз. Труба́ // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 531. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
- Труба́ // Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы / уклад.: І. Л. Капылоў [і інш.] ; пад рэд. І. Л. Капылова. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2016. — 968 с. — 1 000 экз. — ISBN 978-985-11-0937-7.
- Труба́ // Тлумачальны слоўнік беларускай мовы: У 5-ці т / АН БССР, Інстытут мовазнаўства імя Я. Коласа. — Мн.: Беларус. Сав. Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 1983. — Т. 5 кн. 1: С — Улагодзіць / [рэдактар М. Р. Суднік]. — С. 523. — 663 с.
- Труба // Назина И. Д. Белорусские народные музыкальные инструменты: Самозвучащие, ударные, духовые/ [Ред. М. Я. Гринблат]. — Мн.: Наука и техника, 1979. — с. 124—134.
- Труба́ // Т. 26. Тихоходки — Ульяново. — М. : Советская энциклопедия, 1977. — С. 256. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
- Розенберг А. А. Труба́ // Музыкальная энциклопедия : [в 6 т.] / Гл. ред. . — М.: Советская энциклопедия: Советский композитор, 1973—1982. — (Энциклопедии. Словари. Справочники. Изд-во «Советская Энциклопедия», Изд-во «Советский композитор»). — Т. 5: Симон — Хейлер. — 1981. — Стб. 619—621. — 1056 стб., илл. — 102 200 экз. (руск.)
- Труба́ // Музыкальный энциклопедический словарь (руск.) / гл. ред. . — М.: Советская энциклопедия, 1990. — С. 555. — 672 с. — 150 000 экз. — ISBN 5-85270-033-9.
- Труба́ // Энциклопедический музыкальный словарь (руск.) / Гл. ред. Г. В. Келдыш. Сост. Б. С. Штейнпресс, И. М. Ямпольский. — М.: Большая Советская Энциклопедия, редакция музыки, театра и кино, 1959. — С. 276. — 328 с. — 63 000 экз.
Спасылкі
![image]()
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Труба- Труба (муз. инструмент) Архівавана 14 чэрвеня 2013. // Вялікая савецкая энцыклапедыя (руск.)
- Труба, музыкальный инструмент // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907. (руск.)
У іншым моўным раздзеле ёсць паўнейшы артыкул Труба(руск.) |
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
U panyaccya yosc i inshyya znachenni gl Truba znachenni Truba ital tromba fr trompette nyam Trompete angl trumpet medny duhavy muzychny instrument altova sapranavaga registra samy vysoki pa guchanni syarod mednyh duhavyh TrubaKlasifikacyya z ventylyamiDyyapazon Dyyapazon pa napisanniRodnasnyya instrumenty Trambon karnet MuzykantyTruba na vikishovishchy Truba vyadoma sa starazhytnyh chasoy Vykarystoyvalasya y yakasci signalnaga instrumenta palyaynichymi pastuhami u vaennaj sprave i insh Z XVII stagoddzya trubu pachali vykarystoyvac u yakasci arkestravaga instrumenta U suchasnym vyglyadze z ventylnym mehanizmam z yavilasya da syaredziny XIX stagoddzya U prafesijnaj muzycy vykarystoyvayucca yak arkestravy i solny instrument Adroznivayuc pikala maluyu altovuyu i basovuyu truby KanstrukcyyaTruba skladaecca z cylindrychnaj trubki yakaya na kancy perahodzic u konusnuyu Trubka sagnutaya zvychajna y adzin abarot i skladae adno celae z rastrubam Dyyametr trubki zvychajna kalya 11 mm rastruba kalya 15 sm Dayzhynya truby ad 1 3 da 2 2 3 m Na BelarusiNa Belarusi truboj taksama berascyankaj dudoj nazyvali instrument cylindrychnaj kanichnaj vygnutaj formy sa skruchanym u adzin abarot stvalom U yakasci materyyalu dlya vyrabu vykarystoyvalisya roznyya parody dreva yalina klyon asina volha lipa byaroza ci kara drevay a taksama blyaha Dlya zdabyvannya gukay prymyanyaysya Pa zgadkah bylyh pastuhoy na trubah trubili z samaga ranku kab sabrac skacinu na vygan dnyom kab sklikac karoy z kustoy uvechary kab dayarki jshli daic Praces igry na trube y starazhytnyh belaruskih krynicah apisvaecca terminami igrac trubic udaryc KrynicyBelEn 2002 TSBLM 2016 TSBM 1983 Keldysh G V 1959 VSE 1977 LitaraturaNazina I Dz Truba Belaruskaya encyklapedyya U 18 t T 15 Sledaviki Tryo Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 2002 T 15 S 531 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0251 2 t 15 Truba Tlumachalny sloynik belaruskaj litaraturnaj movy uklad I L Kapyloy i insh pad red I L Kapylova Mn Belaruskaya Encyklapedyya imya Petrusya Broyki 2016 968 s 1 000 ekz ISBN 978 985 11 0937 7 Truba Tlumachalny sloynik belaruskaj movy U 5 ci t AN BSSR Instytut movaznaystva imya Ya Kolasa Mn Belarus Sav Encyklapedyya imya Petrusya Broyki 1983 T 5 kn 1 S Ulagodzic redaktar M R Sudnik S 523 663 s Truba Nazina I D Belorusskie narodnye muzykalnye instrumenty Samozvuchashie udarnye duhovye Red M Ya Grinblat Mn Nauka i tehnika 1979 s 124 134 Truba T 26 Tihohodki Ulyanovo M Sovetskaya enciklopediya 1977 S 256 Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t gl red A M Prohorov 1969 1978 rusk Rozenberg A A Truba Muzykalnaya enciklopediya v 6 t Gl red M Sovetskaya enciklopediya Sovetskij kompozitor 1973 1982 Enciklopedii Slovari Spravochniki Izd vo Sovetskaya Enciklopediya Izd vo Sovetskij kompozitor T 5 Simon Hejler 1981 Stb 619 621 1056 stb ill 102 200 ekz rusk Truba Muzykalnyj enciklopedicheskij slovar rusk gl red M Sovetskaya enciklopediya 1990 S 555 672 s 150 000 ekz ISBN 5 85270 033 9 Truba Enciklopedicheskij muzykalnyj slovar rusk Gl red G V Keldysh Sost B S Shtejnpress I M Yampolskij M Bolshaya Sovetskaya Enciklopediya redakciya muzyki teatra i kino 1959 S 276 328 s 63 000 ekz SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Truba Truba muz instrument Arhivavana 14 chervenya 2013 Vyalikaya saveckaya encyklapedyya rusk Truba muzykalnyj instrument Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop rusk SPb 1890 1907 rusk U inshym moynym razdzele yosc paynejshy artykul Truba rusk Vy mozhace dapamagchy praektu pashyryc cyaperashni artykul praz peraklad