Azərbaycanca
Türkçe
Хронікі Нарніі — дзіцячы фэнтэзі-цыкл Клайвам Стэйплзам Льюіса, у які ўваходзіць 7 кніг. У іх распавядаецца аб прыгодах дзяцей у чароўнай краіне пад назвай Нарнія, дзе жывёлы могуць размаўляць, магія нікога не здзіўляе, а дабро змагаецца са .
Хронікі Нарніі ўтрымліваюць шмат намёкаў на хрысціянскія ідэі ў даступным для юных чытачоў выглядзе. У дадатак да хрысціянскіх тэм, Льюіс апісвае персанажаў, якія маюць правобразы ў грэчаскай і рымскай міфалогіі і ў традыцыйных брытанскіх і ірландскіх казках, у тым ліку існуюць відавочныя матывы, блізкія да апошніх.
Серыя карыстаецца вялікай папулярнасцю. Да 2006 года было прададзена больш за 100 мільёнаў копій на 41 мове (Kelly 2006, Guthmann 2005), існуюць тэле- і кінаэкранізацыі, радыёпастаноўкі, тэатральныя пастаноўкі, камп’ютарныя гульні.
Ілюстрацыяй арыгінальнага цыклу кніг займалася .
Змест кніг
Леў, Вядзьмарка і Гардэроб (1950)
Кніга Леў, Вядзьмарка і Гардэроб была скончаная ў 1949 годзе і апублікаваная ў 1950. У ёй распавядаецца гісторыя пра чатырох звычайных дзецях (Пітэр, Сьюзен, Эдмунд і Люсі). Яны знаходзяць Гардэроб у доме , якія вядзе ў чароўную краіну Нарніі, якая знаходзіцца пад заклёнам злой Белай Вядзьмаркі. Чацвёра дзяцей выконваюць старажытнае прароцтва з дапамогай і добрых насельнікаў Нарніі, і вызваляюць Нарнію ад Белай вядзьмаркі, разам са звяржэннем Белай Вядзьмаркі ў Нарніі канчаецца Доўгая Зіма, якая доўжылася 100 гадоў.
Прынц Каспіян (1951)
Скончаная восенню 1949 года і апублікаваная ў 1951, кніга Прынц Каспіян распавядае гісторыю аб другім падарожжы дзяцей Пэвэнсі ў Нарнію, у якім яны сутыкаюцца з падзеямі, калі Міраз, лорд-рэгент Нарніі і дзядзька наследнага прынца Каспіяна, з-за якога ўцёк спадчыннік прастола ў лясы, узурпаваў трон і абвясціў сябе каралём. Ізноў дзеці павінны выратаваць Нарнію, дапамагчы нарнійцам вярнуць трон законнаму кіраўніку Каспіяну X.
Заваёўнік зары, або Плаванне на край сусвету (1952)
Заваёўнік зары, або Плаванне на край святла быў скончаны ў 1950 годзе і апублікаваны ў 1952. У трэцяй частцы Эдмунд і Люсі Пэвэнсі, разам з кузэнам Юстэсам Шкодай далучаюцца да плавання Каспіяна, які хоча знайсці сем лордаў, якіх выгнаў Міраз. На шляху да краіны Аслана яны сустракаюцца твар да твару з цудамі і небяспекамі вялікага Усходняга Мора.
Сярэбраны фатэль (1953)
Кніга Сярэбраны фатэль была скончаная ў 1951 годзе і апублікаваная ў 1953. У ёй Юстэс і яго аднакласніца Джыл Поўл, уцякаючы ад школьнікаў, трапляюць у Нарнію. Аслан даручае знайсці сына Каспіяна — прынца Рыліяна, які быў выкрадзены 10 гадоў таму. Юстэс і Джыл разам з Хмурам адпраўляюцца на пошукі ў паўночныя землі, населеныя волатамі.
Конь і яго хлопчык (1954)
Скончаная вясной 1950 года і апублікаваная ў 1954, Конь і яго хлопчык — першая кніга, якая не з’яўляецца наўпростым працягам папярэдняй. Час дзеяння рамана — перыяд праўлення Пэвэнсі ў Нарніі, перыяд, які пачынаецца і канчаецца ў кнізе Леў, Вядзьмарка і Адзежная шафа. Гісторыя распавядае пра каня Ігого, які ўмее размаўляць, і маленькага хлопчыка, якога завуць . Абодва асноўных персанажа трапілі ў рабства ў Тархістане, краіне на поўдні Нарніі. Выпадкова яны сустракаюцца і вырашаюць вярнуцца ў Нарнію. Падчас падарожжа яны выяўляюць, што тархістанцы збіраюцца ўварвацца ў і вырашаюць прыехаць туды першымі і папярэдзіць Караля Лума.
Пляменнік чараўніка (1955)
Скончаны зімой 1954 года і апублікаваны ў 1955, Пляменнік чараўніка з’яўляецца перадгісторыяй: ён вяртае чытача да нараджэння Нарніі, калі Аслан стварыў свет і распавядае як зло ўпершыню ў яго трапіла. і яго сяброўка Полі Пламер трапляюць у іншыя светы ў выніку эксперыменту дзядзькі Дыгары, сустракаюць Джадзіс (Белую Вядзьмарку) і становяцца сведкамі стварэння Нарніі. У кнізе даюцца адказы на шматлікія пытанні аб Нарніі, якія маглі ўзнікнуць у чытача падчас чытання папярэдніх кніг.
Апошняя бітва (1956)
Скончаная вясной 1953 і апублікаваная ў 1956 годзе, Апошняя бітва апісвае канец свету Нарніі. Джыл і Юстэс вяртаюцца па клічы апошняга караля Нарніі, Тырыяна, каб выратаваць Нарнію ад малпа Хітра, які апрануў асла Лопуха ў ільвіную шкуру і прадстаўляе астатнім як Аслана, і пачынае правіць ад яго імя і супрацоўнічаць з тархістанцамі, даўнімі ворагамі Нарніі. Сітуацыя выліваецца ў бітву паміж тымі, хто верыць у Аслана, і тымі хто на баку самазванца.
Парадак чытання
Першы амерыканскі выдавец, , апублікаваў кнігі ў парадку іх выдання. Але калі цыкл быў перавыдадзены , кнігі былі апублікаваныя ў адпаведнасці з унутраным храналагічным парадкам, прапанаваным пасынкам , .
| Парадак публікацыі | Храналагічны парадак |
|---|---|
| 1. Леў, Вядзьмарка і Гардэроб (1950) | 1. Пляменнік чараўніка (1955) |
| 2. Прынц Каспіян (1951) | 2. Леў, Вядзьмарка і Гардэроб (1950) |
| 3. (1952) | 3. (1954) |
| 4. (1953) | 4. Прынц Каспіян (1951) |
| 5. (1954) | 5. (1952) |
| 6. Пляменнік чараўніка (1955) | 6. (1953) |
| 7. Апошняя бітва (1956) | 7. Апошняя бітва (1956) |
цытуе адказ на ліст ад амерыканскага хлопчыка, напісаны ў 1957, які паспрачаўся з маці з нагоды парадку чытання кніг:
Думаю, што больш згодны з вашым парадкам чытання кніг (гэта значыць храналагічным), чым з тым, пра які кажа ваша маці. Цыкл не быў запланаваны наперад, як думае яна. Калі я напісаў «Ільва», я не ведаў, што буду пісаць далей. Калі напісаў у працяг «Каспіяна», то ўсё яшчэ не думаў, што працягну пісаць. Калі ж напісаў «Заваёўніка», то быў практычна ўпэўнены, што ён і будзе апошняй кнігай цыклу. Але потым я зразумеў, што не меў рацыі. Так што на самай справе, не вельмі важна ў якім парадку чытаць кнігі.Арыгінальны тэкст (англ.)I think I agree with your order [ie chronological] for reading the books more than with your mother's. The series was not planned beforehand as she thinks. When I wrote The Lion I did not know I was going to write any more. Then I wrote P. Caspian as a sequel and still didn't think there would be any more, and when I had done The Voyage I felt quite sure it would be the last, but I found I was wrong. So perhaps it does not matter very much in which order anyone read them. I'm not even sure that all the others were written in the same order in which they were published.
Але распаўсюджана меркаванне, што пераважны першапачатковы парадак, які спачатку ўводзіць асноўныя тэрміны сусвету Нарніі і пазней тлумачыць іх у прыквелах. Напрыклад, гісторыя стварэння ў «Пляменніку чараўніка» становіцца менш зразумелай пры змене парадку. У іншым аргуменце за чытанне ў парадку публікацыі сцвярджаецца, што «Прынц Каспіян» мае падзагаловак «Вяртанне ў Нарнію», а некаторыя фрагменты тэксту кнігі «Леў, Вядзьмарка і Гардэроб» пацвярджаюць, што гэтыя дзве кнігі павінны ісці паслядоўна:
- «Дзеці ведалі пра тое, кім быў Аслан, не больш чым вы.»
- «Вось і скончыліся прыгоды ў Адзежнай шафе. Але калі Прафесар усё-ткі правы, то прыгоды ў Нарніі толькі пачынаюцца.»
Іншы аргумент, які прыводзіцца прыхільнікамі першапачатковага парадку кніг — калі цыкл спачатку прачытаны ў храналагічным парадку, чытач не зможа адчуць сутнасць кніг без ведаў прыквелаў. З іншага боку, храналагічным парадкам можна пацешыць сябе нават пасля чытання ў першапачатковым парадку. Таксама, аргументам на карысць храналагічнага парадку можна лічыць афіцыйную назву .
Геаграфічны ўплыў
Паводле некаторых дадзеных, Люіс засноўваў сваё апісанне свету «Нарніі» на базе пейзажаў Графства Даўн, размешчанага ў яго роднай Паўночнай Ірландыі.
Па іншых дадзеных гэта раён у Італіі.
Хрысціянскія паралелі
Хоць аўтар і не збіраўся рабіць гэтага адмыслова, у працэсе напісання сваіх фэнтэзійных работ Льюіс, быўшы хрысціянінам, уключыў хрысціянскую тэалогію ў свае гісторыі. Як ён пісаў у «Іншых мірах»:
Некаторыя людзі, здаецца, думаюць, што я пачаў з таго, што спытаў сябе, як бы расказаць дзецям пра хрысціянства; затым, выкарыстаўшы казку як інструмент і абапіраючыся на інфармацыю аб дзіцячай псіхалогіі вырашыў, для якой узроставай групы буду пісаць; затым склаў спіс асноўных хрысціянскіх ісцін і выпрацаваў алегорыі, каб апісаць іх. Усё гэта — чыстая фантазія. Я не змог бы так пісаць. Усё пачыналася з выяў: Фаўн, які нясе парасон, каралева на санках, пышны леў. Першапачаткова не планавалася нічога, звязанага з хрысціянствам, гэты элемент выявіўся як бы сам па сабе.Арыгінальны тэкст (англ.)Some people seem to think that I began by asking myself how I could say something about Christianity to children; then fixed on the fairy tale as an instrument, then collected information about child psychology and decided what age group I'd write for; then drew up a list of basic Christian truths and hammered out 'allegories' to embody them. This is all pure moonshine. I couldn't write in that way. It all began with images; a faun carrying an umbrella, a queen on a sledge, a magnificent lion. At first there wasn't anything Christian about them; that element pushed itself in of its own accord.
Льюіс, як эксперт у галіне алегорый, сцвярджаў, што кнігі не былі алегорыямі, і аддаваў перавагу называць хрысціянскія аспекты ў іх «меркаванымі». Як у тым, што мы называем . Як ён пісаў у лісце спадарыні Хук ў снежні 1958:
Калі б Аслан прадстаўляў нематэрыяльная бажаство гэтак жа, як гіганцкія Адчай ўяўляе адчай, то быў бы алегарычныя персанажам. У рэчаіснасці жа ён — вынаходніцтва, як бы якое дае адказ на пытанне «Якім мог бы быць Хрыстос, калі б існаваў свет накшталт Нарніі, і Ён вырашыў бы ўвасобіцца, памерці і зноў уваскрэснуць ў гэтым свеце, як Ён паступіў у нашым?». Гэта зусім не алегорыя.Арыгінальны тэкст (англ.)If Aslan represented the immaterial Deity in the same way in which Giant Despair [a character in The Pilgrim's Progress] represents despair, he would be an allegorical figure. In reality, however, he is an invention giving an imaginary answer to the question, 'What might Christ become like if there really were a world like Narnia, and He chose to be incarnate and die and rise again in that world as He actually has done in ours? 'This is not allegory at all.
З выпускам цікавасць да хрысціянскіх паралеляў, знойдзеных у кнігах, аднавілася. Некаторыя знайшлі іх няўдалымі, адзначаючы, што іх лёгка ўпусціць, калі вы не знаёмыя з хрысціянствам. Іншыя бачаць у «Хроніках Нарніі» цудоўны інструмент для звароту ў хрысціянства.
У кнізе «Заваёўнік зары» вельмі шмат вобразаў з ранніх сярэднявечных кніг пра фантастычных падарожжах па моры, у прыватнасці з «Плаванне святога » цалкам лагічна, што Льюіс, які жыў у Ірландыі не мог не ведаць аб падарожжах ірландскага святога.
Крытыка
і цыкл Хронікі Нарніі шмат разоў крытыкаваліся за гэтыя гады, па большай частцы іншымі аўтарамі.
Дыскрымінацыя жаночага полу
Сцвярджэнні аб дыскрымінацыі па пале грунтуюцца на апісанні ў «». Льюіс навора пра , што яна больш не з’яўляецца «сябрам Нарніі». Яна «больш не зацікаўленая ні ў чым, акрамя памады, панчох і запрашэнняў».
Джаан Роўлінг, аўтар цыклу пра Гары Потэра, сказала:
Наступае момант, калі Сьюзэн, якая стала дарослай дзяўчынкай, ужо страчаная для Нарніі, таму што яна зацікавілася памадай. Яна стала няверуючай, таму што адкрыла для сябе пытанні полу, і мне гэта зусім не падабаецца.
Філіп Пулман, аўтар трылогіі «», інтэрпрэтуе ўсё па-свойму:
Сьюзэн, як Папялушка, падвяргаецца пераходу ад адной фазы жыцця да іншай. Льюіс ж не ўхваляе гэтага. Ці то ён не любіў жанчын наогул, ці то проста яго адштурхоўвала сексуальнасць, па меншай меры, у той перыяд, калі ён пісаў кнігі пра Нарніі. Ён быў спалоханы і ўзрушаны ідэяй жадання расці. […] Смерць лепш чым жыццё; хлопчыкі лепш чым дзяўчынкі; людзі светлага колеру лепш чым людзі цёмнага колеру і гэтак далей. Такі адваротнай бяссэнсіцы ў «Нарніі» хапае з лішкам, калі ўважліва прыгледзецца.
Аднак у многіх творах Льюіса, напрыклад «Мерзейшай моцы» сталенне жанчыны (ды і мужчыны таксама), як адыход ад інфантыльнасці і павярхоўнага стаўлення да жыцця, станаўленне сталасці меркаванняў і ўчынкаў, выяўляецца ў прыняцці паводніцкай матывацыі і маральных каштоўнасцяў менавіта звязаных з пытаннямі полу, спалучаных з духоўным, а не матэрыялістычным, свецкім успрыманнем светабудовы.
Абаронцы сцвярджаюць, што большасць крытыкі работ Льюіса ідзе ад тых, хто не прымае хрысціянства. Некаторыя мяркуюць, што рэлігійны аспект кніг Льюіса перашкаджае сапраўды аб’ектыўнаму аналізу Харонік Нарніі як звычайнага дзіцячага аповяду. Прыхільнікі Льюіса падтрымліваюць яго, сцвярджаючы, што зусім бессэнсоўна пісаць дзіцячыя кнігі, строга прытрымліваючыся ўсіх сучасных заходніх этычных стандартаў. Калі літаратурныя крытыкі лічаць іншыя класічныя працы адпаведнымі сучасным сацыяльным нормам, яны не павінны крытыкаваць Льюіса. У дачыненні да ролі жанчын у яго працах, апалагеты Льюіса цытуюць іх станоўчыя ролі, напрыклад Люсі Пэвэнсі і , гераінь кніг Леў, Вядзьмарка і Адзежная шафа і , адпаведна.
Хеншер і Пулман таксама абвінавацілі Хронікі Нарніі ў распальванні расізму. Падставай паслужыла адмоўнае ўяўленне іншых рас і рэлігій, асабліва тархістанцаў, як ворагаў Аслана і Нарніі. Тархістанцы апісаны Льюісам як алеістыя і цемнаскурыя людзі, якія носяць цюрбан, завостраныя чаравікі і ўзброеныя ятаганамі. Гэта апісанне лічаць відавочным алегарычным параўнаннем з традыцыйнай вопраткаю мусульман і сікхаў. Цюрбаны носяцца мусульманскімі святарамі і большасцю дарослых мужчын. Ятаган створаны на Блізкім Усходзе і асацыююцца з ісламам. Тархістанцы пакланяюцца «ілжываму богу», які мае стэрэатыпны вобраз Сатаны, які патрабуе злых спраў і ахвяр ад сваіх паслядоўнікаў Ваал. Тархістанцы Люіса кантэкстуальна і гістарычна падобныя на Асманскую імперыю, таму Хеншер і Пулман лічаць, што тархістанцы намаляваныя як , а нарнійцы — як сярэднявечныя крыжакі.
Нягледзячы на тое, што Льюіс з Ірландыі, відавочна, што ён выразна брытанскі аўтар, як і яго сучаснікі Толкін, і іншыя. Таму яго стыль можа мець прысмак брытанскай віктарыянскай эпохі, што можа здацца старамодным або кансерватыўным. Але папулярнасць гэтых аўтараў кажа аб тым, што людзі цалкам могуць распазнаць любыя адхіленні ў тэкстах гэтых аўтараў, выкліканыя тым, што яны жылі ў іншую эпоху, і не ўскладаць на іх адказнасць за тыя рэчы, якія для сучаснага чытача могуць быць падобныя на нецярпімасць.
Фільмы і радыёпастаноўкі
Тэлебачанне
- У 1967 «Леў, Ведзьма і Адзежная шафа» упершыню была прадстаўлена на экранах тэлесерыялам. У адрозненне ад наступных экранізацый, у цяперашні час яго цяжка дастаць для хатняга прагляду.
- У 1979 «» была выпушчаная ў выглядзе мультфільма. Гэтая праца была ўдастоена прэміі Эмі як «Выдатны Мультыплікацыйны Праект».
- «Хронікі Нарніі» былі экранізаваны Бі-бі-сі ў тэлевізійным серыяле «Хронікі Нарніі» у 1988—1990. Былі зняты толькі «», і" ". Астатняе знята не было.
- Чатыры часткі гэтага серыяла былі пазней змантаваныя ў тры поўнаметражных фільма (аб’яднаныя фільмы Алекса Кірбі «Прынц Каспіян» і «Заваёўнік зары або Плаванне на край святла») і выпушчаны на DVD.
Радыё
- На радыё Бі-бі-сі і (У фокусе сям’я) была выпушчаная радыёпастаноўка па матывах «Харонік».
Кіно
У 2005 годзе ў свет выйшла новая экранізацыя, прапанаваная Эндру Адамсанам.
- Фільм першы: .
Кіна-версія кнігі «Леў, Вядзьмарка і Адзежная шафа», назва «», выкананая на Кінастудыі пры садзейнічанні Уолта Дыснэя выйшла на экраны ў снежні 2005. Кіраўнік праекта — . Сцэнар — . Здымка фільма праходзіла ў асноўным у Чэхіі і Новай Зеландыі.
- Фільм другі: .
Фільм выйшаў у 2008 годзе. Другім фільмам зрабілі «Прынца Каспіян», паколькі ў іншым выпадку акцёры паспелі б вырасці. Яшчэ калі не было прынята канчатковае рашэнне аб здымкам другой частцы, прадзюсар сказаў:
Я думаю, было б дзёрзка сцвярджаць, што мы збіраемся рабіць іншы фільм — але я, вядома, хацеў бы, каб наступным быў зняты «Прынц Каспіян», таму як гэтая рэч адзіная, дзе прысутнічаюць усе чацвёра дзяцей. І калі мы не знімем адразу ж, то не знімем ніколі, бо дзеці стануць занадта дарослымі для гісторыі. Гэтая «хроніка» адбываецца праз адзін год пасля папярэдняй, таму дзецям можна быць крыху старэй.
- Фільм трэці: Экранізацыя трэцяй часткі «» намечана на снежань 2010 года. У фільма змяняецца рэжысёр, новым рэжысёрам становіцца . Эндру Адамсон працуе над фільмам, але як прадзюсар. Walt Disney перастае быць партнёрам Walden Media, новым партнёрам становіцца 20th Century Fox.
Уплыў на іншыя працы
Зборнік коміксаў « (DC Comics Modern Age)», прыдуманы англійскім пісьменнікам , у адной са сваіх кіраўнікоў — «Гульня ў Цябе», распавядае пра падобны да Нарніі «востраў мары», да якога можна атрымаць доступ з дапамогай . Ніл Гейман таксама напісаў апавяданне-працяг «Харонік»: «Праблема Сьюзен».
Беларускія пераклады
У 2000-х пераклад першай кнігі «Пляменнік чараўніка» на беларускую мову зрабіў . Пераклад так і не быў апублікаваны.
«Хронікі Нарніі» выйшлі па-беларуску ў 2016 годзе. 17 верасня адбывецца прэзэнтацыя і старт продажаў кнігі «Хронікі Нарніі. Пляменнік чараўніка» ў перакладзе . У студзені 2018 года адбылася прэм’ера фільма «Хронікі Нарніі: Леў, Вядзьмарка і гардэроб» у перакладзе на беларускую мову. Фільм агучаны кампаніяй «Кінаконг» ў межах праекта «Беларускія ўікэнды» пры падтрымцы кампаніі velcom.
Зноскі
- Алесь Квіткевіч. Анкета Свабоды. Радыё «Свабода» (18 лістапада 2012).
- Піраты Карыбаў лаюцца, як беларускія сяляне!. Еўрапейскае радыё для Беларусі (18 лістапада 2012).(недаступная спасылка)
- nashaniva.by
- nashaniva.by
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Hroniki Narnii dzicyachy fentezi cykl Klajvam Stejplzam Lyuisa u yaki yvahodzic 7 knig U ih raspavyadaecca ab prygodah dzyacej u charoynaj kraine pad nazvaj Narniya dze zhyvyoly moguc razmaylyac magiya nikoga ne zdziylyae a dabro zmagaecca sa Hroniki Narnii ytrymlivayuc shmat namyokay na hrysciyanskiya idei y dastupnym dlya yunyh chytachoy vyglyadze U dadatak da hrysciyanskih tem Lyuis apisvae persanazhay yakiya mayuc pravobrazy y grechaskaj i rymskaj mifalogii i y tradycyjnyh brytanskih i irlandskih kazkah u tym liku isnuyuc vidavochnyya matyvy blizkiya da aposhnih Seryya karystaecca vyalikaj papulyarnascyu Da 2006 goda bylo pradadzena bolsh za 100 milyonay kopij na 41 move Kelly 2006 Guthmann 2005 isnuyuc tele i kinaekranizacyi radyyopastanoyki teatralnyya pastanoyki kamp yutarnyya gulni Ilyustracyyaj aryginalnaga cyklu knig zajmalasya Zmest knigLey Vyadzmarka i Garderob 1950 Asnoyny artykul Ley Vyadzmarka i Garderob Kniga Ley Vyadzmarka i Garderob byla skonchanaya y 1949 godze i apublikavanaya y 1950 U yoj raspavyadaecca gistoryya pra chatyroh zvychajnyh dzecyah Piter Syuzen Edmund i Lyusi Yany znahodzyac Garderob u dome yakiya vyadze y charoynuyu krainu Narnii yakaya znahodzicca pad zaklyonam zloj Belaj Vyadzmarki Chacvyora dzyacej vykonvayuc starazhytnae praroctva z dapamogaj i dobryh naselnikay Narnii i vyzvalyayuc Narniyu ad Belaj vyadzmarki razam sa zvyarzhennem Belaj Vyadzmarki y Narnii kanchaecca Doygaya Zima yakaya doyzhylasya 100 gadoy Prync Kaspiyan 1951 Asnoyny artykul Prync Kaspiyan Skonchanaya vosennyu 1949 goda i apublikavanaya y 1951 kniga Prync Kaspiyan raspavyadae gistoryyu ab drugim padarozhzhy dzyacej Pevensi y Narniyu u yakim yany sutykayucca z padzeyami kali Miraz lord regent Narnii i dzyadzka naslednaga prynca Kaspiyana z za yakoga ycyok spadchynnik prastola y lyasy uzurpavay tron i abvyasciy syabe karalyom Iznoy dzeci pavinny vyratavac Narniyu dapamagchy narnijcam vyarnuc tron zakonnamu kirayniku Kaspiyanu X Zavayoynik zary abo Plavanne na kraj susvetu 1952 Asnoyny artykul Zavayoynik zary abo Plavanne na kraj svyatla byy skonchany y 1950 godze i apublikavany y 1952 U trecyaj chastcy Edmund i Lyusi Pevensi razam z kuzenam Yustesam Shkodaj daluchayucca da plavannya Kaspiyana yaki hocha znajsci sem lorday yakih vygnay Miraz Na shlyahu da krainy Aslana yany sustrakayucca tvar da tvaru z cudami i nebyaspekami vyalikaga Ushodnyaga Mora Syarebrany fatel 1953 Asnoyny artykul Syarebrany fatel Kniga Syarebrany fatel byla skonchanaya y 1951 godze i apublikavanaya y 1953 U yoj Yustes i yago adnaklasnica Dzhyl Poyl ucyakayuchy ad shkolnikay traplyayuc u Narniyu Aslan daruchae znajsci syna Kaspiyana prynca Ryliyana yaki byy vykradzeny 10 gadoy tamu Yustes i Dzhyl razam z Hmuram adpraylyayucca na poshuki y paynochnyya zemli naselenyya volatami Kon i yago hlopchyk 1954 Asnoyny artykul Skonchanaya vyasnoj 1950 goda i apublikavanaya y 1954 Kon i yago hlopchyk pershaya kniga yakaya ne z yaylyaecca nayprostym pracyagam papyarednyaj Chas dzeyannya ramana peryyad praylennya Pevensi y Narnii peryyad yaki pachynaecca i kanchaecca y knize Ley Vyadzmarka i Adzezhnaya shafa Gistoryya raspavyadae pra kanya Igogo yaki ymee razmaylyac i malenkaga hlopchyka yakoga zavuc Abodva asnoynyh persanazha trapili y rabstva y Tarhistane kraine na poydni Narnii Vypadkova yany sustrakayucca i vyrashayuc vyarnucca y Narniyu Padchas padarozhzha yany vyyaylyayuc shto tarhistancy zbirayucca yvarvacca y i vyrashayuc pryehac tudy pershymi i papyaredzic Karalya Luma Plyamennik charaynika 1955 Asnoyny artykul Plyamennik charaynika Skonchany zimoj 1954 goda i apublikavany y 1955 Plyamennik charaynika z yaylyaecca peradgistoryyaj yon vyartae chytacha da naradzhennya Narnii kali Aslan stvaryy svet i raspavyadae yak zlo ypershynyu y yago trapila i yago syabroyka Poli Plamer traplyayuc u inshyya svety y vyniku eksperymentu dzyadzki Dygary sustrakayuc Dzhadzis Beluyu Vyadzmarku i stanovyacca svedkami stvarennya Narnii U knize dayucca adkazy na shmatlikiya pytanni ab Narnii yakiya magli yzniknuc u chytacha padchas chytannya papyarednih knig Aposhnyaya bitva 1956 Asnoyny artykul Skonchanaya vyasnoj 1953 i apublikavanaya y 1956 godze Aposhnyaya bitva apisvae kanec svetu Narnii Dzhyl i Yustes vyartayucca pa klichy aposhnyaga karalya Narnii Tyryyana kab vyratavac Narniyu ad malpa Hitra yaki apranuy asla Lopuha y ilvinuyu shkuru i pradstaylyae astatnim yak Aslana i pachynae pravic ad yago imya i supracoynichac z tarhistancami daynimi voragami Narnii Situacyya vylivaecca y bitvu pamizh tymi hto veryc u Aslana i tymi hto na baku samazvanca Paradak chytannyaPershy amerykanski vydavec apublikavay knigi y paradku ih vydannya Ale kali cykl byy peravydadzeny knigi byli apublikavanyya y adpavednasci z unutranym hranalagichnym paradkam prapanavanym pasynkam Paradak vydannya vs Paradak pa hranalogii Paradak publikacyi Hranalagichny paradak1 Ley Vyadzmarka i Garderob 1950 1 Plyamennik charaynika 1955 2 Prync Kaspiyan 1951 2 Ley Vyadzmarka i Garderob 1950 3 1952 3 1954 4 1953 4 Prync Kaspiyan 1951 5 1954 5 1952 6 Plyamennik charaynika 1955 6 1953 7 Aposhnyaya bitva 1956 7 Aposhnyaya bitva 1956 cytue adkaz na list ad amerykanskaga hlopchyka napisany y 1957 yaki pasprachaysya z maci z nagody paradku chytannya knig Dumayu shto bolsh zgodny z vashym paradkam chytannya knig geta znachyc hranalagichnym chym z tym pra yaki kazha vasha maci Cykl ne byy zaplanavany naperad yak dumae yana Kali ya napisay Ilva ya ne veday shto budu pisac dalej Kali napisay u pracyag Kaspiyana to ysyo yashche ne dumay shto pracyagnu pisac Kali zh napisay Zavayoynika to byy praktychna ypeyneny shto yon i budze aposhnyaj knigaj cyklu Ale potym ya zrazumey shto ne mey racyi Tak shto na samaj sprave ne velmi vazhna y yakim paradku chytac knigi Aryginalny tekst angl I think I agree with your order ie chronological for reading the books more than with your mother s The series was not planned beforehand as she thinks When I wrote The Lion I did not know I was going to write any more Then I wrote P Caspian as a sequel and still didn t think there would be any more and when I had done The Voyage I felt quite sure it would be the last but I found I was wrong So perhaps it does not matter very much in which order anyone read them I m not even sure that all the others were written in the same order in which they were published Ale raspaysyudzhana merkavanne shto peravazhny pershapachatkovy paradak yaki spachatku yvodzic asnoynyya terminy susvetu Narnii i paznej tlumachyc ih u prykvelah Napryklad gistoryya stvarennya y Plyamenniku charaynika stanovicca mensh zrazumelaj pry zmene paradku U inshym argumence za chytanne y paradku publikacyi scvyardzhaecca shto Prync Kaspiyan mae padzagalovak Vyartanne y Narniyu a nekatoryya fragmenty tekstu knigi Ley Vyadzmarka i Garderob pacvyardzhayuc shto getyya dzve knigi pavinny isci paslyadoyna Dzeci vedali pra toe kim byy Aslan ne bolsh chym vy Vos i skonchylisya prygody y Adzezhnaj shafe Ale kali Prafesar usyo tki pravy to prygody y Narnii tolki pachynayucca Inshy argument yaki pryvodzicca pryhilnikami pershapachatkovaga paradku knig kali cykl spachatku prachytany y hranalagichnym paradku chytach ne zmozha adchuc sutnasc knig bez veday prykvelay Z inshaga boku hranalagichnym paradkam mozhna paceshyc syabe navat paslya chytannya y pershapachatkovym paradku Taksama argumentam na karysc hranalagichnaga paradku mozhna lichyc aficyjnuyu nazvu Geagrafichny yplyyPavodle nekatoryh dadzenyh Lyuis zasnoyvay svayo apisanne svetu Narnii na baze pejzazhay Grafstva Dayn razmeshchanaga y yago rodnaj Paynochnaj Irlandyi Pa inshyh dadzenyh geta rayon u Italii Hrysciyanskiya paraleliHoc aytar i ne zbiraysya rabic getaga admyslova u pracese napisannya svaih fentezijnyh rabot Lyuis byyshy hrysciyaninam uklyuchyy hrysciyanskuyu tealogiyu y svae gistoryi Yak yon pisay u Inshyh mirah Nekatoryya lyudzi zdaecca dumayuc shto ya pachay z tago shto spytay syabe yak by raskazac dzecyam pra hrysciyanstva zatym vykarystayshy kazku yak instrument i abapirayuchysya na infarmacyyu ab dzicyachaj psihalogii vyrashyy dlya yakoj uzrostavaj grupy budu pisac zatym sklay spis asnoynyh hrysciyanskih iscin i vypracavay alegoryi kab apisac ih Usyo geta chystaya fantaziya Ya ne zmog by tak pisac Usyo pachynalasya z vyyay Fayn yaki nyase parason karaleva na sankah pyshny ley Pershapachatkova ne planavalasya nichoga zvyazanaga z hrysciyanstvam gety element vyyaviysya yak by sam pa sabe Aryginalny tekst angl Some people seem to think that I began by asking myself how I could say something about Christianity to children then fixed on the fairy tale as an instrument then collected information about child psychology and decided what age group I d write for then drew up a list of basic Christian truths and hammered out allegories to embody them This is all pure moonshine I couldn t write in that way It all began with images a faun carrying an umbrella a queen on a sledge a magnificent lion At first there wasn t anything Christian about them that element pushed itself in of its own accord Lyuis yak ekspert u galine alegoryj scvyardzhay shto knigi ne byli alegoryyami i addavay peravagu nazyvac hrysciyanskiya aspekty y ih merkavanymi Yak u tym shto my nazyvaem Yak yon pisay u lisce spadaryni Huk y snezhni 1958 Kali b Aslan pradstaylyay nemateryyalnaya bazhastvo getak zha yak giganckiya Adchaj yyaylyae adchaj to byy by alegarychnyya persanazham U rechaisnasci zha yon vynahodnictva yak by yakoe dae adkaz na pytanne Yakim mog by byc Hrystos kali b isnavay svet nakshtalt Narnii i Yon vyrashyy by yvasobicca pamerci i znoy uvaskresnuc y getym svece yak Yon pastupiy u nashym Geta zusim ne alegoryya Aryginalny tekst angl If Aslan represented the immaterial Deity in the same way in which Giant Despair a character in The Pilgrim s Progress represents despair he would be an allegorical figure In reality however he is an invention giving an imaginary answer to the question What might Christ become like if there really were a world like Narnia and He chose to be incarnate and die and rise again in that world as He actually has done in ours This is not allegory at all Z vypuskam cikavasc da hrysciyanskih paralelyay znojdzenyh u knigah adnavilasya Nekatoryya znajshli ih nyaydalymi adznachayuchy shto ih lyogka ypuscic kali vy ne znayomyya z hrysciyanstvam Inshyya bachac u Hronikah Narnii cudoyny instrument dlya zvarotu y hrysciyanstva U knize Zavayoynik zary velmi shmat vobrazay z rannih syarednyavechnyh knig pra fantastychnyh padarozhzhah pa mory u pryvatnasci z Plavanne svyatoga calkam lagichna shto Lyuis yaki zhyy u Irlandyi ne mog ne vedac ab padarozhzhah irlandskaga svyatoga Krytykai cykl Hroniki Narnii shmat razoy krytykavalisya za getyya gady pa bolshaj chastcy inshymi aytarami Dyskryminacyya zhanochaga polu Scvyardzhenni ab dyskryminacyi pa pale gruntuyucca na apisanni y Lyuis navora pra shto yana bolsh ne z yaylyaecca syabram Narnii Yana bolsh ne zacikaylenaya ni y chym akramya pamady panchoh i zaprashennyay Dzhaan Royling aytar cyklu pra Gary Potera skazala Nastupae momant kali Syuzen yakaya stala daroslaj dzyaychynkaj uzho strachanaya dlya Narnii tamu shto yana zacikavilasya pamadaj Yana stala nyaveruyuchaj tamu shto adkryla dlya syabe pytanni polu i mne geta zusim ne padabaecca Filip Pulman aytar trylogii interpretue ysyo pa svojmu Syuzen yak Papyalushka padvyargaecca perahodu ad adnoj fazy zhyccya da inshaj Lyuis zh ne yhvalyae getaga Ci to yon ne lyubiy zhanchyn naogul ci to prosta yago adshturhoyvala seksualnasc pa menshaj mery u toj peryyad kali yon pisay knigi pra Narnii Yon byy spalohany i yzrushany ideyaj zhadannya rasci Smerc lepsh chym zhyccyo hlopchyki lepsh chym dzyaychynki lyudzi svetlaga koleru lepsh chym lyudzi cyomnaga koleru i getak dalej Taki advarotnaj byassensicy y Narnii hapae z lishkam kali yvazhliva prygledzecca Adnak u mnogih tvorah Lyuisa napryklad Merzejshaj mocy stalenne zhanchyny dy i muzhchyny taksama yak adyhod ad infantylnasci i pavyarhoynaga staylennya da zhyccya stanaylenne stalasci merkavannyay i ychynkay vyyaylyaecca y prynyacci pavodnickaj matyvacyi i maralnyh kashtoynascyay menavita zvyazanyh z pytannyami polu spaluchanyh z duhoynym a ne materyyalistychnym sveckim usprymannem svetabudovy Abaroncy scvyardzhayuc shto bolshasc krytyki rabot Lyuisa idze ad tyh hto ne prymae hrysciyanstva Nekatoryya myarkuyuc shto religijny aspekt knig Lyuisa perashkadzhae sapraydy ab ektyynamu analizu Haronik Narnii yak zvychajnaga dzicyachaga apovyadu Pryhilniki Lyuisa padtrymlivayuc yago scvyardzhayuchy shto zusim bessensoyna pisac dzicyachyya knigi stroga prytrymlivayuchysya ysih suchasnyh zahodnih etychnyh standartay Kali litaraturnyya krytyki lichac inshyya klasichnyya pracy adpavednymi suchasnym sacyyalnym normam yany ne pavinny krytykavac Lyuisa U dachynenni da roli zhanchyn u yago pracah apalagety Lyuisa cytuyuc ih stanoychyya roli napryklad Lyusi Pevensi i gerain knig Ley Vyadzmarka i Adzezhnaya shafa i adpavedna Rasizm Hensher i Pulman taksama abvinavacili Hroniki Narnii y raspalvanni rasizmu Padstavaj pasluzhyla admoynae yyaylenne inshyh ras i religij asabliva tarhistancay yak voragay Aslana i Narnii Tarhistancy apisany Lyuisam yak aleistyya i cemnaskuryya lyudzi yakiya nosyac cyurban zavostranyya charaviki i yzbroenyya yataganami Geta apisanne lichac vidavochnym alegarychnym paraynannem z tradycyjnaj vopratkayu musulman i sikhay Cyurbany nosyacca musulmanskimi svyatarami i bolshascyu daroslyh muzhchyn Yatagan stvorany na Blizkim Ushodze i asacyyuyucca z islamam Tarhistancy paklanyayucca ilzhyvamu bogu yaki mae stereatypny vobraz Satany yaki patrabue zlyh spray i ahvyar ad svaih paslyadoynikay Vaal Tarhistancy Lyuisa kantekstualna i gistarychna padobnyya na Asmanskuyu imperyyu tamu Hensher i Pulman lichac shto tarhistancy namalyavanyya yak a narnijcy yak syarednyavechnyya kryzhaki Nyagledzyachy na toe shto Lyuis z Irlandyi vidavochna shto yon vyrazna brytanski aytar yak i yago suchasniki Tolkin i inshyya Tamu yago styl mozha mec prysmak brytanskaj viktaryyanskaj epohi shto mozha zdacca staramodnym abo kanservatyynym Ale papulyarnasc getyh aytaray kazha ab tym shto lyudzi calkam moguc raspaznac lyubyya adhilenni y tekstah getyh aytaray vyklikanyya tym shto yany zhyli y inshuyu epohu i ne yskladac na ih adkaznasc za tyya rechy yakiya dlya suchasnaga chytacha moguc byc padobnyya na necyarpimasc Filmy i radyyopastanoykiTelebachanne U 1967 Ley Vedzma i Adzezhnaya shafa upershynyu byla pradstaylena na ekranah teleseryyalam U adroznenne ad nastupnyh ekranizacyj u cyaperashni chas yago cyazhka dastac dlya hatnyaga praglyadu U 1979 byla vypushchanaya y vyglyadze multfilma Getaya praca byla ydastoena premii Emi yak Vydatny Multyplikacyjny Praekt Hroniki Narnii byli ekranizavany Bi bi si y televizijnym seryyale Hroniki Narnii u 1988 1990 Byli znyaty tolki i Astatnyae znyata ne bylo Chatyry chastki getaga seryyala byli paznej zmantavanyya y try poynametrazhnyh filma ab yadnanyya filmy Aleksa Kirbi Prync Kaspiyan i Zavayoynik zary abo Plavanne na kraj svyatla i vypushchany na DVD Radyyo Na radyyo Bi bi si i U fokuse syam ya byla vypushchanaya radyyopastanoyka pa matyvah Haronik Kino U 2005 godze y svet vyjshla novaya ekranizacyya prapanavanaya Endru Adamsanam Film pershy Kina versiya knigi Ley Vyadzmarka i Adzezhnaya shafa nazva vykananaya na Kinastudyi pry sadzejnichanni Uolta Dysneya vyjshla na ekrany y snezhni 2005 Kiraynik praekta Scenar Zdymka filma prahodzila y asnoynym u Chehii i Novaj Zelandyi Film drugi Film vyjshay u 2008 godze Drugim filmam zrabili Prynca Kaspiyan pakolki y inshym vypadku akcyory paspeli b vyrasci Yashche kali ne bylo prynyata kanchatkovae rashenne ab zdymkam drugoj chastcy pradzyusar skazay Ya dumayu bylo b dzyorzka scvyardzhac shto my zbiraemsya rabic inshy film ale ya vyadoma hacey by kab nastupnym byy znyaty Prync Kaspiyan tamu yak getaya rech adzinaya dze prysutnichayuc use chacvyora dzyacej I kali my ne znimem adrazu zh to ne znimem nikoli bo dzeci stanuc zanadta daroslymi dlya gistoryi Getaya hronika adbyvaecca praz adzin god paslya papyarednyaj tamu dzecyam mozhna byc kryhu starej Film treci Ekranizacyya trecyaj chastki namechana na snezhan 2010 goda U filma zmyanyaecca rezhysyor novym rezhysyoram stanovicca Endru Adamson pracue nad filmam ale yak pradzyusar Walt Disney perastae byc partnyoram Walden Media novym partnyoram stanovicca 20th Century Fox Uplyy na inshyya pracyZbornik komiksay DC Comics Modern Age prydumany anglijskim pismennikam u adnoj sa svaih kiraynikoy Gulnya y Cyabe raspavyadae pra padobny da Narnii vostray mary da yakoga mozhna atrymac dostup z dapamogaj Nil Gejman taksama napisay apavyadanne pracyag Haronik Prablema Syuzen Belaruskiya perakladyU 2000 h peraklad pershaj knigi Plyamennik charaynika na belaruskuyu movu zrabiy Peraklad tak i ne byy apublikavany Hroniki Narnii vyjshli pa belarusku y 2016 godze 17 verasnya adbyvecca prezentacyya i start prodazhay knigi Hroniki Narnii Plyamennik charaynika y perakladze U studzeni 2018 goda adbylasya prem era filma Hroniki Narnii Ley Vyadzmarka i garderob u perakladze na belaruskuyu movu Film aguchany kampaniyaj Kinakong y mezhah praekta Belaruskiya yikendy pry padtrymcy kampanii velcom ZnoskiAles Kvitkevich nyavyzn Anketa Svabody Radyyo Svaboda 18 listapada 2012 Piraty Karybay layucca yak belaruskiya syalyane nyavyzn Eyrapejskae radyyo dlya Belarusi 18 listapada 2012 nedastupnaya spasylka nashaniva by nashaniva by