Шона, мова

Шона — мова банту, родная мова народа шона. Распаўсюджана ў Паўднёвай Афрыцы, галоўным чынам у Зімбабвэ (дзе яе носьбіты складаюць большасць). Раней шона мог называцца каранга. Разам з мовай ндэбеле і англійскай — афіцыйная мова Зімбабвэ. Носьбіты шона складаюць каля 80% насельніцтва Зімбабвэ (даныя SIL International, 1989). Па апошніх дадзеных Ethnologue, усяго носьбітаў розных дыялектаў шона каля 10 млн.

Шона
Саманазва	chiShona
Краіны	Зімбабвэ, Мазамбік, Замбія, Батсвана
Афіцыйны статус	Зімбабвэ
Агульная колькасць носьбітаў	каля 10 000 000 (2001, адзнака)
Класіфікацыя
Катэгорыя	Мовы Афрыкі
Пісьменнасць	лацінка
Моўныя коды
ДАСТ 7.75–97	шон 807
ISO 639-1	sn
ISO 639-2	sna
ISO 639-3	sna
	krg і shn
Ethnologue	sna
Linguasphere	99-AUT-a
ABS ASCL	9207
IETF	sn
Glottolog	core1255 і shon1251
Вікіпедыя на гэтай мове

Шона мае пісьмовую традыцыю: першыя спробы стандартызацыі адносяцца да пачатку XX стагоддзя, а сучасная арфаграфія была замацавана ў 1950-я гады. Першы раман на шона - «Феса» Саламона Мутсвайра выйшаў у 1957 годзе. Шона выкладаецца ў школах як прадмет, але навучанне на ім не вядзецца. Існуюць навуковыя працы аб шона, слоўнікі (галоўным чынам шона-англійскія). Літаратурная шона заснавана на дыялектах каранга (правінцыя Масвінга) і зезуру (цэнтр і поўнач краіны), аднак па закону ўсе дыялекты роўныя і выкладаюцца ў мясцовых школах.

Зноскі

1. [1] Па даных Ethnologue

Літаратура

• Fortune, G. (1955) An Analytical Grammar of Shona London: Longmans Green.
• Brauner, Sigmund (1995) A grammatical sketch of Shona : including historical notes. Köln: Rüdiger Koppe.
• Carter, Hazel (1986) Kuverenga Chishóna : an introductory Shona reader with grammatical sketch (2nd edition). London: SOAS.

Спасылкі

• Шона ў Ethnologue
• Невялікі шона-англійскі слоўнік
• Кароткія звесткі пра граматыку, размоўнік Архівавана 2 чэрвеня 2008. (англ.)