Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Эквадо́р (ісп.: Ecuador, кечуа: Ikwadur), афіцыйная назва Рэспу́бліка Эквадо́р (ісп.: República del Ecuador [reˈpuβlika ðel ekwaˈðor], кечуа: Ikwadur Republika) — дзяржава на паўночным захадзе Паўднёвай Амерыцы. Мяжуе на поўначы з Калумбіяй, на ўсходзе і поўдні з Перу; на захадзе абмываецца Ціхім акіянам. У складзе Эквадора астравы Галапагас і іншыя прыбярэжныя астравы.
| |||||
 | |||||
| Дэвіз: «Dios, patria y libertad (ісп.: «Бог, радзіма і воля»)» | |||||
| Гімн: «Salve, Oh Patria» | |||||
| Дата незалежнасці | Абвешчана 24 мая 1822 (ад Іспаніі) | ||||
| Афіцыйная мова | іспанская | ||||
| Сталіца | Кіта | ||||
| Найбуйнейшыя гарады | Кіта, Гуаякіль | ||||
| Форма кіравання | Прэзідэнцкая рэспубліка | ||||
| Рафаэль Карэа | |||||
| Плошча • Агулам • % воднай паверхні | 71-я ў свеце 256.370 км² 8,8 | ||||
| Насельніцтва • Ацэнка (2010) • Шчыльнасць | 14 800 000 чал. (68-я) 47 чал./км² | ||||
| Валюта | Долар ЗША, сваі разменныя манеты; эквадорскі сукрэ (да 2000 г.) | ||||
| Інтэрнэт-дамен | .ec | ||||
| Код ISO (Alpha-2) | EC | ||||
| Код ISO (Alpha-3) | ECU | ||||
| Код МАК | ECU | ||||
| Тэлефонны код | +593 | ||||
| Часавыя паясы | -5 | ||||
| |||||
Нацыянальная свята — Дзень незалежнасці (10 жніўня).
Геаграфія
Паводле характару рэльефу і прыродных умоў тэрыторыя Эквадора падзяляецца на 3 часткі: берагавыя нізіны і ўзвышшы на захадзе, высакагорная частка ў цэнтры — нагор'е Андаў, якое складаецца з Заходніх і Усходніх Кардыльераў, і перадгорныя раўніны на паўночным усходзе. На ўнутраных схілах Кардыльераў — конусы патухлых (Чымбараса, 6267 м — найвышэйшы пункт Эквадора) і дзеючых (Катапахі, 5897 м, і Антысана, 5758 м) вулканаў. Карысныя выкапні: нафта і прыродны газ, медныя і свінцовыя руды, золата, срэбра, сера.
Рачная сетка густая. Рэкі ўсходняй часткі належаць басейну ракі Амазонка (вярхоўі Путумаё, Рыа-Напа, Тыгрэ), заходняй — басейну Ціхага акіяна. Найбольшае гаспадарчае значэнне мае даступная марскім суднам рака Гуаяс.
Найбуйнейшыя астравы: Галапагас, Ісла-Дэ-Ла-Плата, Пуна.
Клімат экватарыяльны, на нізінах гарачы і вільготны (сярэднямесячныя тэмпературы на ўзбярэжжы 25-28°С, на раўнінах 20-24°С); у міжгорных катлавінах умерана цёплы (сярэднямесячныя тэмпературы ў Кіта 12,8-13,2°С, характэрны вялікія амплітуды сутачнай тэмпературы). Ападкаў на поўначы берагавой нізіны і перадгорных раўнін больш за 2000 мм, на поўдні перадгорных раўнін да 1000 мм, у міжгорных далінах да 1300 мм на поўначы і да 400 мм на поўдні.
Прырода
На перадгорных раўнінах і на поўначы берагавых нізін пашыраны экватарыяльныя лясы, на поўдні — саванны і сухія стэпы. У паўночнай частцы міжгорных катлавін — высакагорныя экватарыяльныя лугі, на поўдні — стэпавая расліннасць. Вонкавыя схілы Кардыльераў да 3000 м укрыты горнай гілеяй (тут шмат каштоўных дрэў: хіннае, , каўчуканосы), вышэй - горныя экватарыяльныя лясы — парамас, з вышыні 4500-4700 м — вечныя снягі.
Жывёльны свет разнастайны: малпы, ляніўцы, ягуары, тапіры, мурашкаеды, алені пуду, кажаны, шмат птушак, паўзуноў.
Для аховы прыроды створаны нацыянальныя паркі Галапагас, Катапахі, Сангай, Мачалілья.
Гісторыя
Са старажытных часоў тэрыторыю Эквадора насялялі індзейскія плямёны кара, шыры, каньяры, тумбэ. У канцы 1-га тысячагоддзя н.э. саюз плямён кара ўтварыў т.зв. царства Кіту, захопленае ў XV ст. Імперыяй Інкаў (Таўантынсую), якія пасялілі тут шмат індзейцаў з тэрыторыі Балівіі і Перу. У 1526 годзе іспанскія канкістадоры пачалі заваяванне Інкскай імперыі. У 1534 г. захапілі галоўны горад Кіта. У 1563 годзе тэрыторыя Эквадора вылучана ў асобную іспанскую калонію, якая ўваходзіла ў склад віцэ-каралеўства Перу (да 1718 і 1723-39) і віцэ-каралеўства Новая Гранада (1718-23 і пасля 1739). У ходзе вайны за незалежнасць іспанскіх калоній 1820-26 гг. Эквадор вызвалены з-пад улады Іспаніі ў 1819-22 і ўвайшоў у склад Вялікай Калумбіі як Вобласць Кіта. З мая 1830 года Эквадор незалежная рэспубліка. Да канца 19 стагоддзя па чарзе кіравалі лібералы і кансерватары, пачалася мадэрнізацыя земляробства, пашыралася адукацыя, будаваліся чыгункі. 1-я палова 20 стагоддзя — перыяд эканамічнай і палітычнай нестабільнасці. Прэзідэнты звычайна змяняліся ў выніку ваенных пераваротаў. У выніку вайны з Перу (1941-42) Эквадор страціў 278 000 км² у басейне ракі Амазонка. Адкрыццё і эксплуатацыя багатых радовішчаў нафты спрыяла правядзенню аграрнай рэформы і хуткаму росквіту эканомікі ў 1970-я гады. У 1980-я пачаўся эканамічны застой. У 1995 г. адбылася пагранічная вайна з Перу. Эквадор — член ААН (з 1945), Арганізацыі амерыканскіх дзяржаў (з 1948).
У 2015 г. прэзідэнт Рафаэль Карэа увёў норму аб неабмежаванай колькасці прэзідэнцкіх тэрмінаў.
4 лютага 2018 г. прайшоў канстытуцыйны рэферэндум, у выніку якога выбаршчыкі падтрымалі адмену нормы аб неабмежаванай колькасці пераабранняў кіраўніка дзяржавы.
Дзяржаўны лад і палітыка
Эквадор — рэспубліка. Дзейнічае канстытуцыя, прынятая ў верасні 2008 года. Кіраўнік дзяржавы — прэзідэнт, які адначасова з'яўляецца кіраўніком урада і галоўнакамандаючым узброенымі сіламі. Выбіраецца насельніцтвам на выбарах на 4 гады. Вышэйшы орган улады — аднапалатны Нацыянальны кангрэс, які таксама выбіраецца на 4 гады.
Насельніцтва
Эквадорцы — нацыя, якая ўтварылася ад змяшэння індзейцаў з іспанскімі каланістамі, неграмі і еўрапейскімі эмігрантамі. Іспана-індзейскія метысы складаюць 55% насельніцтва, індзейцы (пераважна кечуа) — 25%, белыя (нашчадкі еўрапейцаў) — 10%. Пануючая рэлігія — хрысціянства (каталікі 95%, пратэстанты). Большая частка насельніцтва сканцэнтравана ў басейне ракі Гуаяс, на ўзбярэжжы заліва Гуаякіль, у далінах і міжгорных катлавінах. Гарадское насельніцтва — 64%. Буйныя гарады — Гуаякіль, Кіта, Куэнка, Мачала, Партаўеха, Рыябамба, Амбата, Манта, Эсмеральдас, Нуэва-Лоха.
Эканоміка
Эквадор — аграрна-індустрыяльная краіна з сярэднеразвітой эканомікай (восьмае па ўзроўні месца ў Лацінскай Амерыцы), устойлівымі гандлёва-эканамічнымі і фінансавымі сувязямі. Дзяржаўны сектар ахоплівае частку прамысловай вытворчасці, інфраструктуру, энергетыку, вялікую частку нафта- і газаздабываючай сферы, транспарт.
Па запасах і аб'ёму здабычы нафты Эквадор займае чацвёртае месца ў Лацінскай Амерыцы пасля Венесуэлы, Мексікі і Аргенціны. Нафтаздабываючая прамысловасць забяспечвае больш 60 % валютных паступленняў краіны. Больш 50 % экспарту нафты прыходзіцца на ЗША.
Істотнае значэнне маюць традыцыйныя галіны — харчовая, тэкстыльная, гарбарная, швейная, машынабудаванне, металургія і хімічная прамысловасць.
Каля 50 % працаздольнага насельніцтва занята ў сельскай гаспадарцы, якая характарызуецца вельмі адсталымі метадамі гаспадарання і арыентуецца на вытворчасць традыцыйных экспартных тавараў — бананаў, какавы, кавы, рысу, крэветак. Ва ўдзельнай вазе экспартуемай сельгаспрадукцыі ўзрастае доля нетрадыцыйных культур: манга, ананасаў, бахчавых, папаі і інш. У структуры імпарту галоўнае месца займаюць прадукцыя машынабудавання, металапракат.
У краіне досыць актыўна развіваецца прадпрымальніцтва. У апошнія 5 гадоў назіраецца паступальны рост аб'ёмаў крэдытавання дробнага бізнесу, якія перавысілі 2,0 % ВУП.
Папярэднія паказчыкі сацыяльна-эканамічнага развіцця Эквадора ў 2006 сведчаць аб тым, што крызіс 90-х гадоў у цэлым пераадолены і ў цяперашні час назіраецца пэўная стабілізацыя становішча. Тэмпы інфляцыі няўхільна зніжаліся і склалі 3,0 %, золатавалютныя рэзервы выраслі да 2,1 млрд дол. ЗША (1,9 млрд у 2005), беспрацоўе засталася на ўзроўні 11 % (няпоўная занятасць — 47 %). Рост ВУП склаў 3,5 % (агульны аб'ём — 40 млрд дол. ЗША). Да 11,5 млрд дол. ЗША скарацілася дзяржаўная знешняя запазычанасць (у 2005 — парадку 14,1 млрд дол. ЗША). Кошт спажывецкага кошыка — 450 дол. ЗША.
Знешняя палітыка
Канцэптуальныя асновы эквадорскай знешняй палітыкі грунтуюцца на прытрымліванні прынцыпаў мірнага ўзаемадзеяння, павагі суверэнітэту і тэрытарыяльнай цэласнасці, неўмяшанні ва ўнутраныя справы, развязанне спрэчак палітычнымі сродкамі. Эквадор традыцыйна выступаў з агульнадэмакратычных пазіцый за пераадоленне аднабаковых падыходаў у сусветных справах, падтрыманне міру і стабільнасці, строгае прытрымліванне норм міжнароднага права, захаванне і падвышэнне вядучай ролі ААН і яе Савета Бяспекі, умацаванне шматбаковых механізмаў урэгулявання крызісных сітуацый. Краіна падтрымлівае неабходнасць стварэння глабальнай сістэмы процідзеяння сучасным выклікам і пагрозам, выказваецца за поўную забарону ядзерных выпрабаванняў і ўсіх відаў зброі масавага знішчэння.
Эквадор уваходзіць у Арганізацыю амерыканскіх дзяржаў (ААГ), Лацінаамерыканскую эканамічную сістэму (ЛАЭС), Лацінаамерыканскую асацыяцыю інтэграцыі (ЛАІ); з'яўляецца членам Руху недалучэння, Андскай супольнасці, Групы Рыа, Групы 77, удзельнікам Міжамерыканскага дагавора аб узаемнай дапамозе (Дагавор Рыа-дэ-Жанэйра, 1947), Дагавораў аб нераспаўсюджанні ядзернай зброі, аб забароне ядзернай зброі ў Лацінскай Амерыцы (Тлатэлолка), аб Антарктыцы.
Беларуска-эквадорскія адносіны
Дыпламатычныя адносіны з Рэспублікай Беларусь устаноўлены 5 мая 1993 года.
Літаратура
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.18 Кн.1: Дадатак: Шчытнікі — ЯЯ / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2004. — Т. 18. — С. 63-64. — 472 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0295-4 (Т. 18 Кн. 1).
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Ekvado r isp Ecuador kechua Ikwadur aficyjnaya nazva Respu blika Ekvado r isp Republica del Ecuador reˈpublika del ekwaˈdor kechua Ikwadur Republika dzyarzhava na paynochnym zahadze Paydnyovaj Amerycy Myazhue na poynachy z Kalumbiyaj na yshodze i poydni z Peru na zahadze abmyvaecca Cihim akiyanam U skladze Ekvadora astravy Galapagas i inshyya prybyarezhnyya astravy Ekvador Republica del Ecuador Ikwadur Republika Scyag Ekvadora Gerb EkvadoraDeviz Dios patria y libertad isp Bog radzima i volya Gimn Salve Oh Patria Data nezalezhnasci Abveshchana 24 maya 1822 ad Ispanii Aficyjnaya mova ispanskayaStalica KitaNajbujnejshyya garady Kita GuayakilForma kiravannya Prezidenckaya respublikaRafael KareaPloshcha Agulam vodnaj paverhni 71 ya y svece 256 370 km 8 8Naselnictva Acenka 2010 Shchylnasc 14 800 000 chal 68 ya 47 chal km Valyuta Dolar ZShA svai razmennyya manety ekvadorski sukre da 2000 g Internet damen ecKod ISO Alpha 2 ECKod ISO Alpha 3 ECUKod MAK ECUTelefonny kod 593Chasavyya payasy 5 http www exteriores gob es Documents FichasPais Ecuador FICHA 20PAIS pdf UTC 6 na Galapagoskih astravah https data iana org time zones tzdb 2021e southamerica Nacyyanalnaya svyata Dzen nezalezhnasci 10 zhniynya Geagrafiyavulkan Sangaj Pavodle haraktaru relefu i pryrodnyh umoy terytoryya Ekvadora padzyalyaecca na 3 chastki beragavyya niziny i yzvyshshy na zahadze vysakagornaya chastka y centry nagor e Anday yakoe skladaecca z Zahodnih i Ushodnih Kardyleray i peradgornyya rayniny na paynochnym ushodze Na ynutranyh shilah Kardyleray konusy patuhlyh Chymbarasa 6267 m najvyshejshy punkt Ekvadora i dzeyuchyh Katapahi 5897 m i Antysana 5758 m vulkanay Karysnyya vykapni nafta i pryrodny gaz mednyya i svincovyya rudy zolata srebra sera Rachnaya setka gustaya Reki yshodnyaj chastki nalezhac basejnu raki Amazonka vyarhoyi Putumayo Rya Napa Tygre zahodnyaj basejnu Cihaga akiyana Najbolshae gaspadarchae znachenne mae dastupnaya marskim sudnam raka Guayas Najbujnejshyya astravy Galapagas Isla De La Plata Puna Klimat ekvataryyalny na nizinah garachy i vilgotny syarednyamesyachnyya temperatury na yzbyarezhzhy 25 28 S na rayninah 20 24 S u mizhgornyh katlavinah umerana cyoply syarednyamesyachnyya temperatury y Kita 12 8 13 2 S harakterny vyalikiya amplitudy sutachnaj temperatury Apadkay na poynachy beragavoj niziny i peradgornyh raynin bolsh za 2000 mm na poydni peradgornyh raynin da 1000 mm u mizhgornyh dalinah da 1300 mm na poynachy i da 400 mm na poydni PryrodaNa peradgornyh rayninah i na poynachy beragavyh nizin pashyrany ekvataryyalnyya lyasy na poydni savanny i suhiya stepy U paynochnaj chastcy mizhgornyh katlavin vysakagornyya ekvataryyalnyya lugi na poydni stepavaya raslinnasc Vonkavyya shily Kardyleray da 3000 m ukryty gornaj gileyaj tut shmat kashtoynyh drey hinnae kaychukanosy vyshej gornyya ekvataryyalnyya lyasy paramas z vyshyni 4500 4700 m vechnyya snyagi Zhyvyolny svet raznastajny malpy lyaniycy yaguary tapiry murashkaedy aleni pudu kazhany shmat ptushak payzunoy Dlya ahovy pryrody stvorany nacyyanalnyya parki Galapagas Katapahi Sangaj Machalilya GistoryyaAsnoyny artykul Pomnik Belalkasaru y goradze Kali Sa starazhytnyh chasoy terytoryyu Ekvadora nasyalyali indzejskiya plyamyony kara shyry kanyary tumbe U kancy 1 ga tysyachagoddzya n e sayuz plyamyon kara ytvaryy t zv carstva Kitu zahoplenae y XV st Imperyyaj Inkay Tayantynsuyu yakiya pasyalili tut shmat indzejcay z terytoryi Balivii i Peru U 1526 godze ispanskiya kankistadory pachali zavayavanne Inkskaj imperyi U 1534 g zahapili galoyny gorad Kita U 1563 godze terytoryya Ekvadora vyluchana y asobnuyu ispanskuyu kaloniyu yakaya yvahodzila y sklad vice karaleystva Peru da 1718 i 1723 39 i vice karaleystva Novaya Granada 1718 23 i paslya 1739 U hodze vajny za nezalezhnasc ispanskih kalonij 1820 26 gg Ekvador vyzvaleny z pad ulady Ispanii y 1819 22 i yvajshoy u sklad Vyalikaj Kalumbii yak Voblasc Kita Z maya 1830 goda Ekvador nezalezhnaya respublika Da kanca 19 stagoddzya pa charze kiravali liberaly i kanservatary pachalasya madernizacyya zemlyarobstva pashyralasya adukacyya budavalisya chygunki 1 ya palova 20 stagoddzya peryyad ekanamichnaj i palitychnaj nestabilnasci Prezidenty zvychajna zmyanyalisya y vyniku vaennyh peravarotay U vyniku vajny z Peru 1941 42 Ekvador straciy 278 000 km u basejne raki Amazonka Adkryccyo i ekspluatacyya bagatyh radovishchay nafty spryyala pravyadzennyu agrarnaj reformy i hutkamu roskvitu ekanomiki y 1970 ya gady U 1980 ya pachaysya ekanamichny zastoj U 1995 g adbylasya pagranichnaya vajna z Peru Ekvador chlen AAN z 1945 Arganizacyi amerykanskih dzyarzhay z 1948 U 2015 g prezident Rafael Karea uvyoy normu ab neabmezhavanaj kolkasci prezidenckih terminay 4 lyutaga 2018 g prajshoy kanstytucyjny referendum angl u vyniku yakoga vybarshchyki padtrymali admenu normy ab neabmezhavanaj kolkasci peraabrannyay kiraynika dzyarzhavy Dzyarzhayny lad i palitykaAsnoyny artykul Ekvador respublika Dzejnichae kanstytucyya prynyataya y verasni 2008 goda Kiraynik dzyarzhavy prezident yaki adnachasova z yaylyaecca kiraynikom urada i galoynakamandayuchym uzbroenymi silami Vybiraecca naselnictvam na vybarah na 4 gady Vyshejshy organ ulady adnapalatny Nacyyanalny kangres yaki taksama vybiraecca na 4 gady Naselnictvagorad Guayakil Ekvadorcy nacyya yakaya ytvarylasya ad zmyashennya indzejcay z ispanskimi kalanistami negrami i eyrapejskimi emigrantami Ispana indzejskiya metysy skladayuc 55 naselnictva indzejcy peravazhna kechua 25 belyya nashchadki eyrapejcay 10 Panuyuchaya religiya hrysciyanstva kataliki 95 pratestanty Bolshaya chastka naselnictva skancentravana y basejne raki Guayas na yzbyarezhzhy zaliva Guayakil u dalinah i mizhgornyh katlavinah Garadskoe naselnictva 64 Bujnyya garady Guayakil Kita Kuenka Machala Partayeha Ryyabamba Ambata Manta Esmeraldas Nueva Loha EkanomikaEkvador agrarna industryyalnaya kraina z syarednerazvitoj ekanomikaj vosmae pa yzroyni mesca y Lacinskaj Amerycy ustojlivymi gandlyova ekanamichnymi i finansavymi suvyazyami Dzyarzhayny sektar ahoplivae chastku pramyslovaj vytvorchasci infrastrukturu energetyku vyalikuyu chastku nafta i gazazdabyvayuchaj sfery transpart Pa zapasah i ab yomu zdabychy nafty Ekvador zajmae chacvyortae mesca y Lacinskaj Amerycy paslya Venesuely Meksiki i Argenciny Naftazdabyvayuchaya pramyslovasc zabyaspechvae bolsh 60 valyutnyh pastuplennyay krainy Bolsh 50 ekspartu nafty pryhodzicca na ZShA Istotnae znachenne mayuc tradycyjnyya galiny harchovaya tekstylnaya garbarnaya shvejnaya mashynabudavanne metalurgiya i himichnaya pramyslovasc Kalya 50 pracazdolnaga naselnictva zanyata y selskaj gaspadarcy yakaya haraktaryzuecca velmi adstalymi metadami gaspadarannya i aryentuecca na vytvorchasc tradycyjnyh ekspartnyh tavaray bananay kakavy kavy rysu krevetak Va ydzelnaj vaze ekspartuemaj selgaspradukcyi yzrastae dolya netradycyjnyh kultur manga ananasay bahchavyh papai i insh U struktury impartu galoynae mesca zajmayuc pradukcyya mashynabudavannya metalaprakat U kraine dosyc aktyyna razvivaecca pradprymalnictva U aposhniya 5 gadoy naziraecca pastupalny rost ab yomay kredytavannya drobnaga biznesu yakiya peravysili 2 0 VUP Papyaredniya pakazchyki sacyyalna ekanamichnaga razviccya Ekvadora y 2006 svedchac ab tym shto kryzis 90 h gadoy u celym peraadoleny i y cyaperashni chas naziraecca peynaya stabilizacyya stanovishcha Tempy inflyacyi nyayhilna znizhalisya i sklali 3 0 zolatavalyutnyya rezervy vyrasli da 2 1 mlrd dol ZShA 1 9 mlrd u 2005 bespracoye zastalasya na yzroyni 11 nyapoynaya zanyatasc 47 Rost VUP sklay 3 5 agulny ab yom 40 mlrd dol ZShA Da 11 5 mlrd dol ZShA skaracilasya dzyarzhaynaya zneshnyaya zapazychanasc u 2005 paradku 14 1 mlrd dol ZShA Kosht spazhyveckaga koshyka 450 dol ZShA Zneshnyaya palitykaKanceptualnyya asnovy ekvadorskaj zneshnyaj palityki gruntuyucca na prytrymlivanni pryncypay mirnaga yzaemadzeyannya pavagi suverenitetu i terytaryyalnaj celasnasci neymyashanni va ynutranyya spravy razvyazanne sprechak palitychnymi srodkami Ekvador tradycyjna vystupay z agulnademakratychnyh pazicyj za peraadolenne adnabakovyh padyhoday u susvetnyh spravah padtrymanne miru i stabilnasci strogae prytrymlivanne norm mizhnarodnaga prava zahavanne i padvyshenne vyaduchaj roli AAN i yae Saveta Byaspeki umacavanne shmatbakovyh mehanizmay uregulyavannya kryzisnyh situacyj Kraina padtrymlivae neabhodnasc stvarennya glabalnaj sistemy procidzeyannya suchasnym vyklikam i pagrozam vykazvaecca za poynuyu zabaronu yadzernyh vyprabavannyay i ysih viday zbroi masavaga znishchennya Ekvador uvahodzic u Arganizacyyu amerykanskih dzyarzhay AAG Lacinaamerykanskuyu ekanamichnuyu sistemu LAES Lacinaamerykanskuyu asacyyacyyu integracyi LAI z yaylyaecca chlenam Ruhu nedaluchennya Andskaj supolnasci Grupy Rya Grupy 77 udzelnikam Mizhamerykanskaga dagavora ab uzaemnaj dapamoze Dagavor Rya de Zhanejra 1947 Dagavoray ab neraspaysyudzhanni yadzernaj zbroi ab zabarone yadzernaj zbroi y Lacinskaj Amerycy Tlatelolka ab Antarktycy Belaruska ekvadorskiya adnosiny Dyplamatychnyya adnosiny z Respublikaj Belarus ustanoyleny 5 maya 1993 goda LitaraturaBelaruskaya encyklapedyya U 18 t T 18 Kn 1 Dadatak Shchytniki YaYa Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 2004 T 18 S 63 64 472 s 10 000 ekz ISBN 985 11 0295 4 T 18 Kn 1