Кот д Івуар фр Côte d Ivoire літ Бераг Слановай Косці дзяржава на поўдні Заходняй Афрыкі на ўзбярэжжы Гвінейскага заліва

Кот-д’Івуар (фр.: Côte d'Ivoire, літ. Бераг Слановай Косці) — дзяржава на поўдні Заходняй Афрыкі, на ўзбярэжжы Гвінейскага заліва. Мяжуе на захадзе з Ліберыяй і Гвінеяй, на поўначы з Малі і Буркіна-Фасо, на ўсходзе з Ганай. Насельніцтва 18,1 млн чал. (2005). Дзяржаўная мова — французская.

Кот-д’Івуар
République de Côte d’Ivoire


Сцяг Кот-д’Івуара	Герб Кот-д’Івуара

Дэвіз: ««Union, Discipline et travail» (Адзінства, дысцыпліна і праца)»

Гімн: «L'Abidjanaise»

Дата незалежнасці

7 жніўня 1960 (ад Францыі)

Афіцыйная мова

французская

Сталіца

Ямусукра

Форма кіравання

Прэзідэнцкая рэспубліка

Прэм’ер-міністр

Аласан Уатара

Плошча
• Агулам
• % воднай паверхні

67-я ў свеце
322 460 км²
1,4

Насельніцтва
• Ацэнка (2009)
• Шчыльнасць

21 075 000 чал. (58-я)
65 чал./км²

ІРЧП

▲ 0.484 (нізкі) (163-ы)

Валюта

Франк КФА

Інтэрнэт-дамен

.ci

Код ISO (Alpha-2)

CI

Код ISO (Alpha-3)

CIV

Код МАК

CIV

Тэлефонны код

+225

Часавыя паясы

0

Сталіца краіны — горад Ямусукра, частка адміністрацыйных функцый у буйнейшага горада краіны — Абіджана.

Дзяржаўны лад

Кот-д’Івуар — рэспубліка. Кіраўнік дзяржавы і ўрада — прэзідэнт, якога выбірае насельніцтва тэрмінам на 5 гадоў. Вышэйшы заканадаўчы і прадстаўнічы орган — аднапалатная Нацыянальная Асамблея (175 дэпутатаў, выбіраюцца насельніцтвам на 5 гадоў). Прэзідэнт назначае прэм’ер-міністра і Савет Міністраў, які выконвае функцыі ўрада дзяржавы. Судовую сістэму ўзначальвае Вярхоўны суд.

Геаграфія

Паверхня пераважна раўнінная. Асобныя невысокія горныя масівы і плато на поўначы і захадзе; на стыку граніц Ліберыі, Гвінеі і Кот-д’Івуара — гара Німба (1752 м). Узбярэжжа нізіннае. Ёсць невялікія паклады жалезнай, марганцавай, нікелевай, тытанавай, алавянай руды, золата, алмазаў, баксітаў. На шэльфе — радовішчы нафты. Клімат на поўдні экватарыяльны, на поўначы субэкватарыяльны. Тэмпература паветра ў ліпені 28-34 °C, у студзені каля 24 °C. На поўдні ападкаў за год 1300—2400 мм, на поўначы — каля 1000 мм; ёсць сухі перыяд (лістапад-люты). Найбуйнейшыя рэкі: Кавалі, Сасандра, Бандама, . На поўдні вечназялёныя экватарыяльныя лясы на чырвона-жоўтых фералітавых глебах. На поўначы лесасаванна з галерэйнымі лясамі, высакатраўная саванна на чырвоных фералітавых глебах. Фаўна: афрыканскі слон, малпы, бегемоты, леапарды, гіены, шакалы, антылопы, кракадзілы; з насякомых муха цэцэ (на поўдні). Нацыянальныя паркі — Комаэ, Марахуэ, Таі, запаведнік Німба; рэзерваты.

Эканоміка

Кот-д’Івуар — аграрная краіна, якая мае адносна высокі даход на душу насельніцтва ў рэгіёне — 2,728 долараў ЗША (па стане на 2023 год). Краіна з’яўляецца найбуйнейшай эканомікай у , складаючы 40% ад агульнага ВУП саюза. Кот-д’Івуар з’яўляецца чацвёртым па велічыні экспарцёрам тавараў агульнага прызначэння ў краінах Афрыкі на поўдзень ад Сахары (пасля ПАР, Нігерыі і Анголы).

У кастрычніку 2024 года павысіў крэдытны рэйтынг Кот-д’Івуар да BB з BB- за кошт росту коштаў на какава і ростам экспарту.

Насельніцтва

На поўдні і ў цэнтры краіны жывуць народы гвінейскай групы (анья, баўле, кру, т.зв.лагунныя плямёны, 55 % насельніцтва), на паўночным захадзе народы групы мандынга (малінке, бамбара, дан, квені, 21 %), на поўначы і паўночным усходзе народы групы гур (сенуфа, лобі, куланга, 23 %). На поўначы ёсць народы фульбэ і хаўса. У краіне працуе каля 2 млн.эмігрантаў з Буркіна-Фасо, Малі і Ганы. У вялікіх гарадах групы ліванцаў і французаў. 63 % вернікаў прытрымліваюцца мясцовых вераванняў, мусульман 23 % (пераважна на поўначы), хрысціян −14 % (пераважна на поўдні). Сярэднегадавы прырост каля 2,5 %. Сярэдняя шчыльнасць насельніцтва 44 чал./км². У гарадах жыло 46 % насельніцтва (1996). Найбуйнейшыя гарады: Абіджан, Буаке, Ямусукра. У сельскай і лясной гаспадарцы занята каля 40 % працаздольных, у прамысловасці — каля 30 %.

Вядомыя асобы

Кало Турэ

Крыніцы

Department of Economic and Social Affairs Population Division (2009). "World Population Prospects, Table A.1" (.PDF). 2008 revision. United Nations. {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (); line feed character у |author= на пазіцыі 42 ()
https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/africa
World Economic Outlook Database, October 2023 Edition. (CI) (нявызн.). IMF.org. International Monetary Fund (10 кастрычніка 2023). Архівавана з першакрыніцы 3 December 2023. Праверана 14 October 2023.
Côte d'Ivoire: Financial Sector Profile (нявызн.). MFW4A.org. Архівавана з першакрыніцы 22 October 2010. Праверана 6 December 2010.
Ivory Coast Wins Credit Upgrade as Cocoa Prices Soar (нявызн.). Nasdaq (19 кастрычніка 2024). Праверана 17 кастрычніка 2024.

Літаратура

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 8: Канто — Кулі / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 8. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0144-3 (т. 8).

[unpop-1] Department of Economic and Social Affairs Population Division (2009). "World Population Prospects, Table A.1" (.PDF). 2008 revision. United Nations. {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (); line feed character у |author= на пазіцыі 42 ()

[_241093cbf957f39a-2] ttps://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/africa

[IMFWEO.CI-3] World Economic Outlook Database, October 2023 Edition. (CI) (нявызн.). IMF.org. International Monetary Fund (10 кастрычніка 2023). Архівавана з першакрыніцы 3 December 2023. Праверана 14 October 2023.

[4] Côte d'Ivoire: Financial Sector Profile (нявызн.). MFW4A.org. Архівавана з першакрыніцы 22 October 2010. Праверана 6 December 2010.

[5] Ivory Coast Wins Credit Upgrade as Cocoa Prices Soar (нявызн.). Nasdaq (19 кастрычніка 2024). Праверана 17 кастрычніка 2024.