Azərbaycanca
Türkçe
Сіметрыя (грэч. συμμετρεῖν — для вымярэння разам), як правіла, перадае два асноўных значэнні. Першы — недакладнае пачуццё гарманічнай або эстэтычнай прапарцыянальнасці і збалансаванасці, якое адлюстроўвае прыгажосць і дасканаласць. Другім значэннем з’яўляецца дакладная і выразная пэўная канцэпцыя баланса або «ўзорнага самападабенства», якая можа быць прадэманстраваная або даказаная ў адпаведнасці з правіламі фармальнай сістэмы: па геаметрыі, фізіцы альбо іншым чынам.
| Сіметрыя | |
|---|---|
 | |
| Characteristic of | locus[d] |
| Супрацьлегласць | асіметрыя |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Не зважаючы на тое, што значэнні адрозныя ў некаторых кантэкстах, яны абодва звязаныя паміж сабой і абмяркоўваюцца паралельна.
«Дакладныя» паняцці сіметрыі маюць розныя меры і вызначэнні. Напрыклад, сіметрыя можа быць наступнай:
- у адносінах да цягу часу;
- як прасторавыя адносіны;
- праз , такія як маштабаванне, адлюстраванне і вярчэнне;
- з дапамогай іншых відаў функцыянальных пераўтварэнняў;
- як аспект абстрактных аб’ектаў, тэарэтычных мадэляў, мовы, музыкі і нават саміх ведаў.
Гэтыя паняцці сіметрыі апісваюцца з чатырох пунктаў гледжання. Па-першае, сіметрыя ў геаметрыі з’яўляецца найбольш вядомым тыпам сіметрыі для многіх людзей. Другім пунктам гледжання з’яўляецца больш агульнае значэнне сіметрыі ў матэматыцы ў цэлым. Трэцяя перспектыва апісвае сіметрыю, як яна ставіцца да навуцы і тэхніцы. У гэтым кантэксце сіметрыі ляжаць у аснове адны з самых глыбокіх пазнанняў у сучаснай фізіцы, у тым ліку аспекты прасторы і часу. Нарэшце, чацвёртая перспектыва абмяркоўваецца ў гуманітарных навуках, пра яго багатае і разнастайнае выкарыстанне ў гісторыі, архітэктуры, мастацтве і рэлігіі.
Процілеглае паняцце да сіметрыі — асіметрыя.
Зноскі
- Penrose, Roger (2007). Fearful Symmetry. City: Princeton. ISBN 9780691134826.
- See e.g., Mainzer, Klaus (2005). Symmetry And Complexity: The Spirit and Beauty of Nonlinear Science. World Scientific. ISBN 9812561927.
Спасылкі
![image]()
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Сіметрыя- Calotta: A World of Symmetry
- Dutch: Symmetry Around a Point in the Plane Архівавана 2 студзеня 2004.
- Chapman: Aesthetics of Symmetry
- ISIS Symmetry Архівавана 22 верасня 2009.
- International Symmetry Association — ISA Архівавана 21 ліпеня 2006.
- Institute Symmetrion Архівавана 21 ліпеня 2011.
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Simetryya grech symmetreῖn dlya vymyarennya razam yak pravila peradae dva asnoynyh znachenni Pershy nedakladnae pachuccyo garmanichnaj abo estetychnaj praparcyyanalnasci i zbalansavanasci yakoe adlyustroyvae prygazhosc i daskanalasc Drugim znachennem z yaylyaecca dakladnaya i vyraznaya peynaya kancepcyya balansa abo yzornaga samapadabenstva yakaya mozha byc prademanstravanaya abo dakazanaya y adpavednasci z pravilami farmalnaj sistemy pa geametryi fizicy albo inshym chynam Simetryya source source source source source source source track track Characteristic oflocus d Supracleglascasimetryya Medyyafajly na Vikishovishchy Vitruviyanski chalavek Leanarda da Vinchy 1490 Galereya Akademii Venecyya Ne zvazhayuchy na toe shto znachenni adroznyya y nekatoryh kantekstah yany abodva zvyazanyya pamizh saboj i abmyarkoyvayucca paralelna Dakladnyya panyacci simetryi mayuc roznyya mery i vyznachenni Napryklad simetryya mozha byc nastupnaj u adnosinah da cyagu chasu yak prastoravyya adnosiny praz takiya yak mashtabavanne adlyustravanne i vyarchenne z dapamogaj inshyh viday funkcyyanalnyh peraytvarennyay yak aspekt abstraktnyh ab ektay tearetychnyh madelyay movy muzyki i navat samih veday Getyya panyacci simetryi apisvayucca z chatyroh punktay gledzhannya Pa pershae simetryya y geametryi z yaylyaecca najbolsh vyadomym typam simetryi dlya mnogih lyudzej Drugim punktam gledzhannya z yaylyaecca bolsh agulnae znachenne simetryi y matematycy y celym Trecyaya perspektyva apisvae simetryyu yak yana stavicca da navucy i tehnicy U getym kanteksce simetryi lyazhac u asnove adny z samyh glybokih paznannyay u suchasnaj fizicy u tym liku aspekty prastory i chasu Nareshce chacvyortaya perspektyva abmyarkoyvaecca y gumanitarnyh navukah pra yago bagatae i raznastajnae vykarystanne y gistoryi arhitektury mastactve i religii Procileglae panyacce da simetryi asimetryya ZnoskiPenrose Roger 2007 Fearful Symmetry City Princeton ISBN 9780691134826 See e g Mainzer Klaus 2005 Symmetry And Complexity The Spirit and Beauty of Nonlinear Science World Scientific ISBN 9812561927 SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Simetryya Calotta A World of Symmetry Dutch Symmetry Around a Point in the Plane Arhivavana 2 studzenya 2004 Chapman Aesthetics of Symmetry ISIS Symmetry Arhivavana 22 verasnya 2009 International Symmetry Association ISA Arhivavana 21 lipenya 2006 Institute Symmetrion Arhivavana 21 lipenya 2011