Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Гайна, Гойна — рака ў Мінскай вобласці, правы прыток Бярэзіны (басейн Дняпра). Даўжыня 100 км. Вадазбор 1670 км². Сярэднегадавы расход вады ў вусці 11,7 м³/с. Агульнае падзенне 100,7 м. Сярэдні нахіл воднай паверхні 1,01 ‰.
| Гайна | |
|---|---|
 Рака Гайна ў в. Гасцілавічы | |
| Характарыстыка | |
| Даўжыня | 100 км |
| Басейн | 1 670 км² |
| Расход вады | 11,7 м³/с |
| Вадацёк | |
| Выток | |
| • Месцазнаходжанне | каля в. Гайна |
| • Каардынаты | 54°15′39″ пн. ш. 27°40′32″ у. д.HGЯO |
| Вусце | Бярэзіна |
| • Каардынаты | 54°22′51″ пн. ш. 28°19′52″ у. д.HGЯO |
| Размяшчэнне | |
| Водная сістэма | Бярэзіна → Дняпро → Чорнае мора |
| Краіна | |
| Рэгіён | Мінская вобласць |
| Раёны | Лагойскі раён, Смалявіцкі раён, Барысаўскі раён |
   | |
 выток вусце | |
| — выток, — вусце | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Назва
Назва магчымага балцкага паходжання.
Асноўныя прытокі
Справа: Усяжа, Лагазінка, ,
Злева: Цна, Кішкурнянка, Зембінка, ,
На рацэ
Гарады: Лагойск Зоны адпачынку: Гайна, Лагойшчына
Агульнае
Пачынаецца з крыніц на захад ад вёскі Гайна Лагойскага раёна, працякае ў Смалявіцкім і Барысаўскім раёнах, дзе за 1 км ад вёскі Весялова ўпадае ў Бярэзіну. У вярхоўі цячэ па Мінскім узвышшы, у ніжнім цячэнні — па Верхнебярэзінскай нізіне. Найвышэйшы ўзровень разводдзя ў канцы сакавіка — пачатку красавіка, сярэдняя вышыня над межанным узроўнем 0,9—1,6 м, найбольшая 2,1 м. Рака замярзае ў сярэдзіне снежня, крыгалом у сярэдзіне сакавіка. Суднаходства за 30 км ад вусця ў высокую ваду.
Вадазбор асіметрычны, больш развіты па левабярэжжу, мае складаную форму, значна расшыраны ў ніжнім цячэнні. Займае паўночна-ўсходнюю частку Мінскага ўзвышша. Глебы сугліністыя і супясчаныя. Лясы на вадазборы займаюць 41 % тэрыторыі. Балоты нізінныя. Азёр мала. Найвялікшае з іх — возера Вялікае ў басейне ракі Усяжа.
Рэчышча ў вярхоўі каналізаванае на 9 км (ад вёскі Гайна да вёскі Кузевічы), на астатнім працягу звілістае. Шырыня ракі ў межань у вярхоўі 2—4 м, ніжэй 10—16 м, у вусцевай частцы да 20 м. Берагі стромкія, часта абрывістыя, вышынёй 1—4 м.
Даліна трапецападобная, ніжэй упадзення Цны невыразная, шырыня яе ад 0,8—1,2 км у верхнім цячэнні да 2,5—3 км у ніжнім. Пойма да вёскі Свідна адсутнічае, на астатнім працягу двухбаковая, шырынёй 1—1,5 км.
Рэжым Гайны вывучаецца з 1926 года, назіранні праводзіліся на 7 гідралагічных пастах, з іх дзеючы — Гайна (з 1951 г.).
Гл. таксама
- Балота Карма
Крыніцы
- В. Н. Топоров, О. Н. Трубачев. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. Москва, 1962. С. 182.
Літаратура
- Ресурсы поверхностных вод СССР. Описание рек и озёр и расчёты основных характеристик их режима. Т. 5. Белоруссия и Верхнее Поднепровье. Ч. 1–2. – Л., 1971.
- Природа Белоруссии: Попул. энцикл. / БелСЭ; Редкол.: И. П. Шамякин (гл. ред.) и др. — Мн.: БелСЭ, 1986. — 599 с., 40 л. ил. (руск.)
- Блакітная кніга Беларусі : Энцыклапедыя / рэдкал.: Н. А. Дзісько і інш. — Мн.: БелЭн, 1994. — 415 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-133-1.
Спасылкі
- Рыбалоўна-турыстычны партал FishTour.BY Архівавана 12 чэрвеня 2011.
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
U panyaccya yosc i inshyya znachenni gl Gajna Gajna Gojna raka y Minskaj voblasci pravy prytok Byareziny basejn Dnyapra Dayzhynya 100 km Vadazbor 1670 km Syarednegadavy rashod vady y vusci 11 7 m s Agulnae padzenne 100 7 m Syaredni nahil vodnaj paverhni 1 01 GajnaRaka Gajna y v GascilavichyHaraktarystykaDayzhynya 100 kmBasejn 1 670 km Rashod vady 11 7 m sVadacyokVytok Mescaznahodzhanne kalya v Gajna Kaardynaty 54 15 39 pn sh 27 40 32 u d H G Ya OVusce Byarezina Kaardynaty 54 22 51 pn sh 28 19 52 u d H G Ya ORazmyashchenneVodnaya sistema Byarezina Dnyapro Chornae moraKraina BelarusRegiyon Minskaya voblascRayony Lagojski rayon Smalyavicki rayon Barysayski rayonvytokvusce vytok vusce Medyyafajly na VikishovishchyNazvaNazva magchymaga balckaga pahodzhannya Asnoynyya prytokiSprava Usyazha Lagazinka Zleva Cna Kishkurnyanka Zembinka Na raceGarady Lagojsk Zony adpachynku Gajna LagojshchynaAgulnaePachynaecca z krynic na zahad ad vyoski Gajna Lagojskaga rayona pracyakae y Smalyavickim i Barysayskim rayonah dze za 1 km ad vyoski Vesyalova ypadae y Byarezinu U vyarhoyi cyache pa Minskim uzvyshshy u nizhnim cyachenni pa Verhnebyarezinskaj nizine Najvyshejshy yzroven razvoddzya y kancy sakavika pachatku krasavika syarednyaya vyshynya nad mezhannym uzroynem 0 9 1 6 m najbolshaya 2 1 m Raka zamyarzae y syaredzine snezhnya krygalom u syaredzine sakavika Sudnahodstva za 30 km ad vuscya y vysokuyu vadu Vadazbor asimetrychny bolsh razvity pa levabyarezhzhu mae skladanuyu formu znachna rasshyrany y nizhnim cyachenni Zajmae paynochna yshodnyuyu chastku Minskaga yzvyshsha Gleby suglinistyya i supyaschanyya Lyasy na vadazbory zajmayuc 41 terytoryi Baloty nizinnyya Azyor mala Najvyalikshae z ih vozera Vyalikae y basejne raki Usyazha Rechyshcha y vyarhoyi kanalizavanae na 9 km ad vyoski Gajna da vyoski Kuzevichy na astatnim pracyagu zvilistae Shyrynya raki y mezhan u vyarhoyi 2 4 m nizhej 10 16 m u vuscevaj chastcy da 20 m Beragi stromkiya chasta abryvistyya vyshynyoj 1 4 m Dalina trapecapadobnaya nizhej upadzennya Cny nevyraznaya shyrynya yae ad 0 8 1 2 km u verhnim cyachenni da 2 5 3 km u nizhnim Pojma da vyoski Svidna adsutnichae na astatnim pracyagu dvuhbakovaya shyrynyoj 1 1 5 km Rezhym Gajny vyvuchaecca z 1926 goda naziranni pravodzilisya na 7 gidralagichnyh pastah z ih dzeyuchy Gajna z 1951 g Gl taksamaBalota KarmaKrynicyV N Toporov O N Trubachev Lingvisticheskij analiz gidronimov Verhnego Podneprovya Moskva 1962 S 182 LitaraturaResursy poverhnostnyh vod SSSR Opisanie rek i ozyor i raschyoty osnovnyh harakteristik ih rezhima T 5 Belorussiya i Verhnee Podneprove Ch 1 2 L 1971 Priroda Belorussii Popul encikl BelSE Redkol I P Shamyakin gl red i dr Mn BelSE 1986 599 s 40 l il rusk Blakitnaya kniga Belarusi Encyklapedyya redkal N A Dzisko i insh Mn BelEn 1994 415 s 10 000 ekz ISBN 5 85700 133 1 SpasylkiRybaloyna turystychny partal FishTour BY Arhivavana 12 chervenya 2011