Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Ка́тар (араб. قطر [ˈqɑtˁɑr]), поўная назва Дзяржа́ва Ка́тар (араб. دولة قطر Да́ўлат Ка́тар) — арабская дзяржава (эмірат), размешчаная ва ўсходняй частцы Аравійскага паўвострава. Мяжуе з Саудаўскай Аравіяй. Марская мяжа — 563 км, сухапутная — 60 км. Тэрытарыяльныя воды — 12 міль. Тэрыторыя — 11 437 км². Афіцыйная мова — арабская, распаўсюджаная англійская. Сталіца — горад Доха, дзе пражывае каля 80 % насельніцтва.
| |||||
 | |||||
| Гімн: «As Salam al Amiri» | |||||
| Дата незалежнасці | 3 верасня 1971 (ад Вялікабрытаніі) | ||||
| Афіцыйная мова | арабская | ||||
| Сталіца | Доха | ||||
| Найбуйнейшы горад | Доха | ||||
| Форма кіравання | Абсалютная манархія | ||||
| Эмір Прэм’ер-міністр | |||||
| Дзярж. рэлігія | іслам (суніцкага толку) | ||||
| Плошча • Агулам | 158-я ў свеце 11 586 км² | ||||
| Насельніцтва • Ацэнка (2010) • Шчыльнасць | 1 699 435 чал. 146,7 чал./км² | ||||
| ВУП • Разам (2011) • На душу насельніцтва | $181,7 млрд (58-ы) $93 103 (1-ы) | ||||
| ІРЧП (2011) | ▲ 0,831 (37-ы) | ||||
| Валюта | катарскі рыял (QAR) | ||||
| Інтэрнэт-дамены | .qa | ||||
| Код ISO (Alpha-2) | QA | ||||
| Код ISO (Alpha-3) | QAT | ||||
| Код МАК | QAT | ||||
| Тэлефонны код | +974 | ||||
| Часавыя паясы | +3 | ||||
Геаграфія
Дзяржава Катар знаходзіцца на паўвостраве Эль-Катар ва ўсходняй частцы Аравійскага паўвострава, на ўзбярэжжы Персідскага заліва. Амаль уся тэрыторыя краіны ўяўляе сабой пустыню. Клімат кантынентальны трапічны, сухі. Летам тэмпература нярэдка падымаецца да 50 градусаў па Цэльсію. На паўвостраве мала вады. Пастаянных рэк няма, большую частку вады даводзіцца атрымліваць шляхам апраснення марской. Падземныя крыніцы прэснай вады і аазісы знаходзяцца, у асноўным, на поўначы краіны.
Гісторыя
Першыя згадкі пра Катар адносяцца да II ст. да н.э. У VII ст. мясцовыя плямёны прынялі іслам і ўвайшлі ў склад Арабскага халіфата. Катар у розны час быў пад панаваннем партугальцаў, персаў, турка. У 1756 г. яго захапіў арабскі род Халіфа, які ў 1783 г. падпарадкаваў таксама Бахрэйн. Далей улада перайшла ў рукі шэйха Мухамеда з клана Тані — заснавальніка кіруючай цяпер у Катары дынастыі. З 1871 па 1913 гг. Катар фармальна быў пад уладай Асманскай імперыі, а ў 1916 г. стаў пратэктаратам Вялікабрытаніі. У 1939 г. выяўленыя запасы нафты, яе здабыча і экспарт пачаліся ў 1949.
3 верасня 1971 г. эмірат абвясціў аб сваёй незалежнасці. Нацыянальнае свята адзначаецца 18 снежня (18 снежня 1878 — дата прыходу да ўлады заснавальніка катарскай дзяржавы — Джасема Бен Мухамеда Бен Тані).
У 1996 годзе па ўказе эміра быў створаны тэлеканал Al Jazeera — адзін з самых уплывовых СМІ ў арабскіх краінах. У 2005 годзе быў заснаваны Qаtаr Іnvеstmеnt Аuthоrіtу (Суверэнны фонд Катара), які ўвайшоў у дваццатку найбуйнейшых сусветных суверэнных фондаў дабрабыту (335 млрд долараў па звестках на студзень 2017 года). З такімі важкімі стратэгічнымі рэсурсамі невялічкі па плошчы і колькасці насельніцтва Катар імкнуўся прэтэндаваць на ролю аднаго з найбольш уплывовых гульцоў блізкаўсходняга рэгіёна.
З 2013 года на чале дзяржавы стаіць эмір Тамім бен Хамад Аль Тані.
5 чэрвеня 2017 года Саудаўская Аравія, Егіпет, Бахрэйн і Аб’яднаныя Арабскія Эміраты абвясцілі аб разрыве дыпламатычных адносін з Катарам, абвінаваціўшы яго ў дэстабілізацыі ўнутрыпалітычнай сітуацыі ў арабскіх дзяржавах, а таксама ў падтрымцы тэрарыстычных арганізацый. Да байкоту пазней далучыліся Емен, Лівія, Мальдывы, Маўрыкій, Маўрытанія, Саюз Каморскіх Астравоў. Доха назвала абвінавачванні беспадстаўнымі. Кувейт (які выступіў у якасці пасярэдніка) перадаў Катару пералік з 13 патрабаванняў для аднаўлення адносін. У гэтым спісе значыліся скарачэнне вяшчання тэлеканала Al Jazeera на замежжа і спыненне дыпламатычных адносін з Іранам. Таксама Катар павінен неадкладна закрыць ваенную базу Турцыі і спыніць з ёй ваеннае супрацоўніцтва. Акрамя таго, эмірат мусіць выплаціць вялікую кампенсацыю. На выкананне ўсіх патрабаванняў было адведзена 10 дзён. Аднак кіраўнік МЗС Катара Махамед бін Абдурахман аль Тані заявіў, што краіна адхіляе ўльтыматум, але гатовая сесці за стол перамоў з арабскімі дзяржавамі.
Дзяржаўны лад
Катар — абсалютная манархія. Улада ў краіне належыць эміру Хамаду бін Каліфу Аль Тані (з чэрвеня 1995 г.) і перадаецца па спадчыне ўнутры кіруючай сям’і. Эмір з’яўляецца таксама міністрам абароны і галоўнакамандуючым. Намеснік эміра і спадчыннік стальца — трэці сын эміра шэйх Тамім Бен Хамад Аль Тані (з жніўня 2003). Кіраўніку дзяржавы належыць як заканадаўчая, так і выканаўчая ўлада. Выканаўчая галіна ўлады прадстаўлена таксама ўрадам на чале з прэм’ер-міністрам — Хамадам Бен Джасемам Аль Тані (з красавіка 2007), які таксама ўзначальвае МЗС Катара з верасня 1992. Віцэ-прэм’ер — міністр энергетыкі і прамысловасці Абдала Бен Хамад аль-Атыя.
У аднапалатным Кансультатыўным савеце — 35 членаў, прызначаных эмірам. Яго рашэнні маюць рэкамендацыйны характар. Старшыня — Мухамед Бен Мубарак аль-Хулейфі. З 1970 дзейнічала часовая канстытуцыя (з папраўкамі 1972). У красавіку 2003 на рэферэндуме быў прыняты праект новай канстытуцыі, якая ўступіла ў сілу ў чэрвені 2005.
Асноўнай крыніцай заканадаўства з’яўляецца шарыят. У 2004 свецкія і шарыяцкія суды рэарганізаваныя ў адзіную судовую сістэму, якая складаецца ў цяперашні час з судоў першай інстанцыі, апеляцыйнага і касацыйнага судоў. Прынятыя новыя КК, КПК, зменены кодэкс па грамадзянскіх і гандлёвых справах.
У Катары захоўваецца кланавая сістэма. Кіруючы клан Аль Тані налічвае каля 3,5 тыс. чал., разам з пабочнымі галінамі — да 20 тыс. У 2000 інстытуалізаваны Савет кіруючай сям’і з 12 чалавек (узначальваецца эмірам). Новая канстытуцыя замацавала перадачу ўлады ў Катары шляхам атрымання ў спадчыну па лініі кіруючага клана Аль Тані. Іншыя ўплывовыя сем’і (Міснад, Атыя, Хулейфі, Румейхі, Манаа, Меры, Манай і інш.) прадстаўленыя ў кіраўніцтве краіны і буйным бізнесе.
Унутрыпалітычнае становішча характарызуецца стабільнасцю. У 2004 з выгнання вярнуўся бацька цяперашняга эміра шэйх Халіфа, у 2005 вызвалены з зняволення стрыечны брат эміра, які абвінавачваўся ў спробе перавароту ў 1996.
Развіваецца працэс грамадскай мадэрнізацыі. Абнаўляецца заканадаўчая база, прайшлі чарговыя выбары ў Цэнтральны муніцыпальны савет. Колькасць электарату складае каля 25 тыс. чал. У 2003 упершыню ў гісторыі Катара жанчына атрымала пост міністра, у 2005 жанчына была прызначаная рэктарам Катарскага ўніверсітэта.
У 2004 прыняты закон, які дазволіў стварэнне прафсаюзаў і правядзенне дэманстрацый (пакуль фактычна не дзейнічае, бо няма механізму яго рэалізацыі). Палітычныя партыі ў Катары па-ранейшаму забароненыя.
Знешняя палітыка
Катар праводзіць актыўную знешнюю палітыку, пры гэтым яна характарызуецца збалансаванасцю і прагматызмам. Эмірат з’яўляецца членам ААН, СГА, ЛАД, АІК, ОПЕК, ОАПЕК, Групы 77.
Важным напрамкам катарскай дыпламатыі застаецца ваенна-палітычнае партнёрства з ЗША, якія разглядаюцца тут у ролі галоўнага ўнутры- і знешнепалітычнага гаранта эмірата. Разам з тым, па рэгіянальных праблемах Катар, як правіла, будуе сваю лінію ў каардынацыі са сваімі партнёрамі па ССАДПЗ і ЛАД. Павышаная ўвага надаецца пытанням забеспячэння бяспекі ў Персідскім заліве.
У Досе функцыянуюць 61 замежная дыпмісія, за мяжой — 49 катарскіх пасольстваў і генкосульстваў.
Эканоміка
Рост катарскай эканомікі адзін з найскарэйшых у свеце. У 2007, па ацэнцы, ВУП склаў 62,2 млрд дол. ЗША, тэмпы росту ў рэальных цэнах — 7,5 %. Узровень інфляцыі павысіўся да 13 % (10,1) у год (тут і далей — даныя катарскіх крыніц) у асноўным з прычыны рэзкага падвышэння цэнаў на нерухомасць і будаўнічыя матэрыялы.
Дзяржаўны бюджэт на 2007/2008 фін. год прадугледжвае прыбыткі ў 16,8 млрд, прафіцыт — 6,7. Валютныя рэзервы — 6,0 (2006/2007 — 5,57) млрд. дол. Замежныя Цэнтрабанка — 14 млрд. Знешні доўг — 20,63 млрд дол.
Працягваецца выкананне пяцігадовага плану эканамічнага развіцця, які прадугледжвае прыцягненне 130 млрд дол. інвестыцый з розных крыніц і падваенне ВУП да 2011.
Асновай эканомікі з’яўляецца нафтагазавы сектар (60 % ВУП, 89 % экспарту). Разведаныя запасы нафты — 26,2 млрд бар., здабыча ў 2007/2008 — 850 (2006/2007 — 834) тыс. бар./д. Да 2009 здабыча нафты будзе даведзеная да 1000 тыс. бар./д. Асноўныя пакупнікі нафты — Японія (70 %), Сінгапур (16 %) і Рэспубліка Карэя (9 %).
Займаючы трэцяе месца ў свеце (пасля Расіі і Ірана) па запасах газу (25,7 трлн куб.м. або 20 % сусветных), Катар хутка нарошчвае тэмпы развіцця газавага сектара. Вытворчасць ЗПГ у 2007/2008 дасягнула 31 (2006/2007 — 24,8) млн. тон. Плануецца, што ў 2012 гэтая лічба складзе 77,4 млн тон. Асноўныя імпарцёры — Японія, Карэя, Індыя, Іспанія. Чакаецца пашырэнне спісу за кошт Італіі, Вялікабрытаніі, Тайваня (з 2008), ЗША і Францыі (з 2009). Вялося будаўніцтва сумесна з «Канакафіліпс» і «Шэл» найбуйнейшых у свеце заводаў па звадкаванні газу Катаргаз-3 і Катаргаз-4 для паставак пачынаючы з 2009 г. 15,6 млн тон ЗПГ у асноўным у ЗША, а таксама ў Еўропу. Перапампоўка газу ў рамках праекту «Далфін» па будаўніцтве газаправода Катар — ААЭ пачалася ўлетку 2007.
Павышаная ўвага надаецца развіццю вытворчасці «газ-ту-ліквідз» (ГТЛ), т.б. перапрацоўцы газу ў вадкія экалагічна чыстыя віды паліва. Дзейнічалі два заводы ГТЛ — сумесна з «САСОЛ» (ПАР) і «Шэл» (Нідэрланды) і яшчэ два заводы падобнага профілю з «Роял Датч» і «Шэл». Чакаецца, што ў 2011 вытворчасць ГТЛ складзе 200 тыс. бар./д.
У апошнія гады робяцца актыўныя захады па дыверсіфікацыі эканомікі. У цяперашні час фінансы, страхаванне, нерухомасць даюць 7 % ВУП, будаўніцтва — 6 %, прамысловасць — 5 %, гандаль, турызм — 5 %, транспарт і сувязь — 3 %, вытворчасць электраэнергіі і апрасненне вады — 2 %, сельская гаспадарка — 0,2 %.
Вытворчасць электраэнергіі — больш 10 млрд кВт*гадзін. Развіваюцца газа- і нафтахімічная галіны. Запушчаная інвестыцыйная праграма па развіцці хімічных заводаў «Катафін» і «К’ю-Чым-2» (2,5 млрд дол.), вырабляюцца гелій і серка. Працуюць металургічны камбінат, заводы па вытворчасці ўгнаенняў, цэменту і інш. У лістападзе 2007 пачалося сумесна з нарвежскай кампаніяй «Гідра Алюмініум» будаўніцтва завода «Каталюм» па вытворчасці алюмінія коштам 3,5 млрд дол. ЗША і канчатковай магутнасцю 1,2 млн тон. У 2007 значная актыўнасць назіралася ў будаўнічай індустрыі.
У эміраце створаны спрыяльны інвестыцыйны клімат, у 2007 яго крэдытны рэйтынг — А+. Аб’ём замежных інвестыцый перавысіў 65 млрд дол. Асноўныя інвестары: ЗША (больш 40 %), Японія, Рэспубліка Карэя, Францыя і Вялікабрытанія. Патрэбнасць у замежных інвестыцыях — 135 млрд да 2011.
Дзяржаўны сектар займае вядучыя пазіцыі ў прамысловасці, інфраструктуры, сацыяльнай сферы (па розных галінах ад 40 да 100 %).
Экспарт Катара — 37,4 млрд дол. (2006) прадстаўлены ў асноўным нафтапрадуктамі (сырая нафта не вывозіцца) і ЗПГ, а таксама нафтахімічнай прадукцыяй (89 %). Імпарт — 14,8 млрд. Увозіцца абсталяванне і машыны (50 %), сталь, цэмент, драўніна, прадукты харчавання, спажывецкія тавары.
Асноўныя гандлёвыя партнёры: па экспарце — Японія, ЗША, Германія, Італія, ААЭ.
Сельская гаспадарка развіта слаба (плошча сельскагаспадарчых угоддзяў — 0,27 % тэрыторыі), разам з тым, актыўна выкарыстоўваюцца ўласныя рыбныя рэсурсы і морапрадукты.
Працягласць дарог з цвёрдым пакрыццём складае 1,1 тыс. км. На поўдні дарогі эмірата звязаныя з дарожнай сеткай Саудаўскай Аравіі. Працягласць трубаправодаў — 2,4 тыс. км. Флот налічвае 22 уласныя караблі. Развіваецца партовая гаспадарка Дохі, Ум-Саіда, Рас-Лафана. Функцыянуюць 4 аэрапорты, у т.л. асучаснены міжнародны аэрапорт у сталіцы. У чэрвені 2006 падпісана дамова з Бахрэйнам аб будаўніцтве моста паміж дзвюма краінамі даўжынёй 40 км і коштам 3 млрд дол.
Эксплуатуецца 184 тыс. тэлефонных ліній, 377 тыс. мабільных тэлефонаў, налічваецца 150 тыс. карыстальнікаў Інтэрнэту.
Вострая праблема — недахоп мясцовай працоўнай сілы (катарцы складаюць меней 20 % занятых). Імпартуецца танная рабочая сіла (толькі ў 2007 — 70 тыс. чал) з краін Азіі (Індыя, Пакістан, Філіпіны, Непал і інш.).
Насельніцтва
Насельніцтва — каля 1 млн чал. (ацэнка на снежань 2007), з іх 24 % — карэнныя жыхары, астатнія — выхадцы з Індыі (20 %), Пакістана (18 %), Ірана (10 %), арабскіх краін і інш. Натуральны прырост насельніцтва — 2,61 %.
Высокія прыбыткі (ВУП на душу насельніцтва ў 2007 — больш 65,7 тыс. дол., другое месца ў свеце) спрыяюць рэалізацыі шматлікіх сацыяльных праграм. Сярэдняя працягласць жыцця — 75 года, пісьменнасць — 89 % насельніцтва.
Рэлігія
Дзяржаўная рэлігія — іслам суніцкага напрамку. 95 % насельніцтва — мусульмане. Частка карэннага насельніцтва вызнае шыізм.
Культура
Дзяржаўная адукацыя, ахова здароўя і камунальныя паслугі для катарскіх падданых на ўсіх узроўнях практычна бясплатныя. Частка катарцаў атрымоўвае вышэйшую адукацыю за мяжой, пераважна на Захадзе.
СМІ
Выдаюцца 6 газет: «Аль-Ватан», «Ар-Рай», «Аш-Шарк» (на арабскай мове), «Пенінсюла», «Катар Трыб’юн» і «Галф Таймс» (на англійскай мове), вялікая колькасць часопісаў. Тэлевяшчанне здзяйсняецца па 3-х каналах. Катарскае інфармацыйнае агенцтва (КІА) працуе з 1985. У Катары штаб-кватэра папулярнага агульнаарабскага тэлеканала «Аль-Джазіра». Дзейнічае тайная цэнзура СМІ.
Зноскі
- Паводле перапісу насельніцтва Катара (2010) Архівавана 9 ліпеня 2010.
- Human Development Report 2011 (англ.). United Nations Development Program (2011). Архівавана з першакрыніцы 2 лютага 2012. Праверана 30 ліпеня 2012.
- Катар - Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс). verbum.by. Праверана 25 снежня 2023.
- катарский - Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс). verbum.by. Праверана 25 снежня 2023.
- zviazda.by
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
U panyaccya yosc i inshyya znachenni gl Katar znachenni Ka tar arab قطر ˈqɑtˁɑr poynaya nazva Dzyarzha va Ka tar arab دولة قطر Da ylat Ka tar arabskaya dzyarzhava emirat razmeshchanaya va yshodnyaj chastcy Aravijskaga payvostrava Myazhue z Saudayskaj Araviyaj Marskaya myazha 563 km suhaputnaya 60 km Terytaryyalnyya vody 12 mil Terytoryya 11 437 km Aficyjnaya mova arabskaya raspaysyudzhanaya anglijskaya Stalica gorad Doha dze prazhyvae kalya 80 naselnictva Dzyarzhava Katar دولة قطر Scyag Katara Gerb KataraGimn As Salam al Amiri Data nezalezhnasci 3 verasnya 1971 ad Vyalikabrytanii Aficyjnaya mova arabskayaStalica DohaNajbujnejshy gorad DohaForma kiravannya Absalyutnaya manarhiyaEmir Prem er ministrDzyarzh religiya islam sunickaga tolku Ploshcha Agulam 158 ya y svece 11 586 km Naselnictva Acenka 2010 Shchylnasc 1 699 435 chal 146 7 chal km VUP Razam 2011 Na dushu naselnictva 181 7 mlrd 58 y 93 103 1 y IRChP 2011 0 831 37 y Valyuta katarski ryyal QAR Internet dameny qaKod ISO Alpha 2 QAKod ISO Alpha 3 QATKod MAK QATTelefonny kod 974Chasavyya payasy 3GeagrafiyaKarta Katara Dzyarzhava Katar znahodzicca na payvostrave El Katar va yshodnyaj chastcy Aravijskaga payvostrava na yzbyarezhzhy Persidskaga zaliva Amal usya terytoryya krainy yyaylyae saboj pustynyu Klimat kantynentalny trapichny suhi Letam temperatura nyaredka padymaecca da 50 gradusay pa Celsiyu Na payvostrave mala vady Pastayannyh rek nyama bolshuyu chastku vady davodzicca atrymlivac shlyaham aprasnennya marskoj Padzemnyya krynicy presnaj vady i aazisy znahodzyacca u asnoynym na poynachy krainy GistoryyaPershyya zgadki pra Katar adnosyacca da II st da n e U VII st myascovyya plyamyony prynyali islam i yvajshli y sklad Arabskaga halifata Katar u rozny chas byy pad panavannem partugalcay persay turka U 1756 g yago zahapiy arabski rod Halifa yaki y 1783 g padparadkavay taksama Bahrejn Dalej ulada perajshla y ruki shejha Muhameda z klana Tani zasnavalnika kiruyuchaj cyaper u Katary dynastyi Z 1871 pa 1913 gg Katar farmalna byy pad uladaj Asmanskaj imperyi a y 1916 g stay pratektaratam Vyalikabrytanii U 1939 g vyyaylenyya zapasy nafty yae zdabycha i ekspart pachalisya y 1949 3 verasnya 1971 g emirat abvyasciy ab svayoj nezalezhnasci Nacyyanalnae svyata adznachaecca 18 snezhnya 18 snezhnya 1878 data pryhodu da ylady zasnavalnika katarskaj dzyarzhavy Dzhasema Ben Muhameda Ben Tani U 1996 godze pa ykaze emira byy stvorany telekanal Al Jazeera adzin z samyh uplyvovyh SMI y arabskih krainah U 2005 godze byy zasnavany Qatar Investment Authoritu Suverenny fond Katara yaki yvajshoy u dvaccatku najbujnejshyh susvetnyh suverennyh fonday dabrabytu 335 mlrd dolaray pa zvestkah na studzen 2017 goda Z takimi vazhkimi strategichnymi resursami nevyalichki pa ploshchy i kolkasci naselnictva Katar imknuysya pretendavac na rolyu adnago z najbolsh uplyvovyh gulcoy blizkayshodnyaga regiyona Z 2013 goda na chale dzyarzhavy staic emir Tamim ben Hamad Al Tani 5 chervenya 2017 goda Saudayskaya Araviya Egipet Bahrejn i Ab yadnanyya Arabskiya Emiraty abvyascili ab razryve dyplamatychnyh adnosin z Kataram abvinavaciyshy yago y destabilizacyi ynutrypalitychnaj situacyi y arabskih dzyarzhavah a taksama y padtrymcy terarystychnyh arganizacyj Da bajkotu paznej daluchylisya Emen Liviya Maldyvy Mayrykij Mayrytaniya Sayuz Kamorskih Astravoy Doha nazvala abvinavachvanni bespadstaynymi Kuvejt yaki vystupiy u yakasci pasyarednika peraday Kataru peralik z 13 patrabavannyay dlya adnaylennya adnosin U getym spise znachylisya skarachenne vyashchannya telekanala Al Jazeera na zamezhzha i spynenne dyplamatychnyh adnosin z Iranam Taksama Katar pavinen neadkladna zakryc vaennuyu bazu Turcyi i spynic z yoj vaennae supracoynictva Akramya tago emirat music vyplacic vyalikuyu kampensacyyu Na vykananne ysih patrabavannyay bylo advedzena 10 dzyon Adnak kiraynik MZS Katara Mahamed bin Abdurahman al Tani zayaviy shto kraina adhilyae yltymatum ale gatovaya sesci za stol peramoy z arabskimi dzyarzhavami Dzyarzhayny ladKatar absalyutnaya manarhiya Ulada y kraine nalezhyc emiru Hamadu bin Kalifu Al Tani z chervenya 1995 g i peradaecca pa spadchyne ynutry kiruyuchaj syam i Emir z yaylyaecca taksama ministram abarony i galoynakamanduyuchym Namesnik emira i spadchynnik stalca treci syn emira shejh Tamim Ben Hamad Al Tani z zhniynya 2003 Kirayniku dzyarzhavy nalezhyc yak zakanadaychaya tak i vykanaychaya ylada Vykanaychaya galina ylady pradstaylena taksama yradam na chale z prem er ministram Hamadam Ben Dzhasemam Al Tani z krasavika 2007 yaki taksama yznachalvae MZS Katara z verasnya 1992 Vice prem er ministr energetyki i pramyslovasci Abdala Ben Hamad al Atyya U adnapalatnym Kansultatyynym savece 35 chlenay pryznachanyh emiram Yago rashenni mayuc rekamendacyjny haraktar Starshynya Muhamed Ben Mubarak al Hulejfi Z 1970 dzejnichala chasovaya kanstytucyya z papraykami 1972 U krasaviku 2003 na referendume byy prynyaty praekt novaj kanstytucyi yakaya ystupila y silu y cherveni 2005 Asnoynaj krynicaj zakanadaystva z yaylyaecca sharyyat U 2004 sveckiya i sharyyackiya sudy rearganizavanyya y adzinuyu sudovuyu sistemu yakaya skladaecca y cyaperashni chas z sudoy pershaj instancyi apelyacyjnaga i kasacyjnaga sudoy Prynyatyya novyya KK KPK zmeneny kodeks pa gramadzyanskih i gandlyovyh spravah U Katary zahoyvaecca klanavaya sistema Kiruyuchy klan Al Tani nalichvae kalya 3 5 tys chal razam z pabochnymi galinami da 20 tys U 2000 instytualizavany Savet kiruyuchaj syam i z 12 chalavek uznachalvaecca emiram Novaya kanstytucyya zamacavala peradachu ylady y Katary shlyaham atrymannya y spadchynu pa linii kiruyuchaga klana Al Tani Inshyya yplyvovyya sem i Misnad Atyya Hulejfi Rumejhi Manaa Mery Manaj i insh pradstaylenyya y kiraynictve krainy i bujnym biznese Unutrypalitychnae stanovishcha haraktaryzuecca stabilnascyu U 2004 z vygnannya vyarnuysya backa cyaperashnyaga emira shejh Halifa u 2005 vyzvaleny z znyavolennya stryechny brat emira yaki abvinavachvaysya y sprobe peravarotu y 1996 Razvivaecca praces gramadskaj madernizacyi Abnaylyaecca zakanadaychaya baza prajshli chargovyya vybary y Centralny municypalny savet Kolkasc elektaratu skladae kalya 25 tys chal U 2003 upershynyu y gistoryi Katara zhanchyna atrymala post ministra u 2005 zhanchyna byla pryznachanaya rektaram Katarskaga yniversiteta U 2004 prynyaty zakon yaki dazvoliy stvarenne prafsayuzay i pravyadzenne demanstracyj pakul faktychna ne dzejnichae bo nyama mehanizmu yago realizacyi Palitychnyya partyi y Katary pa ranejshamu zabaronenyya Zneshnyaya palitykaKatar pravodzic aktyynuyu zneshnyuyu palityku pry getym yana haraktaryzuecca zbalansavanascyu i pragmatyzmam Emirat z yaylyaecca chlenam AAN SGA LAD AIK OPEK OAPEK Grupy 77 Vazhnym napramkam katarskaj dyplamatyi zastaecca vaenna palitychnae partnyorstva z ZShA yakiya razglyadayucca tut u roli galoynaga ynutry i zneshnepalitychnaga garanta emirata Razam z tym pa regiyanalnyh prablemah Katar yak pravila budue svayu liniyu y kaardynacyi sa svaimi partnyorami pa SSADPZ i LAD Pavyshanaya yvaga nadaecca pytannyam zabespyachennya byaspeki y Persidskim zalive U Dose funkcyyanuyuc 61 zamezhnaya dypmisiya za myazhoj 49 katarskih pasolstvay i genkosulstvay EkanomikaRost katarskaj ekanomiki adzin z najskarejshyh u svece U 2007 pa acency VUP sklay 62 2 mlrd dol ZShA tempy rostu y realnyh cenah 7 5 Uzroven inflyacyi pavysiysya da 13 10 1 u god tut i dalej danyya katarskih krynic u asnoynym z prychyny rezkaga padvyshennya cenay na neruhomasc i budaynichyya materyyaly Dzyarzhayny byudzhet na 2007 2008 fin god pradugledzhvae prybytki y 16 8 mlrd praficyt 6 7 Valyutnyya rezervy 6 0 2006 2007 5 57 mlrd dol Zamezhnyya Centrabanka 14 mlrd Zneshni doyg 20 63 mlrd dol Pracyagvaecca vykananne pyacigadovaga planu ekanamichnaga razviccya yaki pradugledzhvae prycyagnenne 130 mlrd dol investycyj z roznyh krynic i padvaenne VUP da 2011 Asnovaj ekanomiki z yaylyaecca naftagazavy sektar 60 VUP 89 ekspartu Razvedanyya zapasy nafty 26 2 mlrd bar zdabycha y 2007 2008 850 2006 2007 834 tys bar d Da 2009 zdabycha nafty budze davedzenaya da 1000 tys bar d Asnoynyya pakupniki nafty Yaponiya 70 Singapur 16 i Respublika Kareya 9 Zajmayuchy trecyae mesca y svece paslya Rasii i Irana pa zapasah gazu 25 7 trln kub m abo 20 susvetnyh Katar hutka naroshchvae tempy razviccya gazavaga sektara Vytvorchasc ZPG u 2007 2008 dasyagnula 31 2006 2007 24 8 mln ton Planuecca shto y 2012 getaya lichba skladze 77 4 mln ton Asnoynyya imparcyory Yaponiya Kareya Indyya Ispaniya Chakaecca pashyrenne spisu za kosht Italii Vyalikabrytanii Tajvanya z 2008 ZShA i Francyi z 2009 Vyalosya budaynictva sumesna z Kanakafilips i Shel najbujnejshyh u svece zavoday pa zvadkavanni gazu Katargaz 3 i Katargaz 4 dlya pastavak pachynayuchy z 2009 g 15 6 mln ton ZPG u asnoynym u ZShA a taksama y Eyropu Perapampoyka gazu y ramkah praektu Dalfin pa budaynictve gazapravoda Katar AAE pachalasya yletku 2007 Pavyshanaya yvaga nadaecca razviccyu vytvorchasci gaz tu likvidz GTL t b perapracoycy gazu y vadkiya ekalagichna chystyya vidy paliva Dzejnichali dva zavody GTL sumesna z SASOL PAR i Shel Niderlandy i yashche dva zavody padobnaga profilyu z Royal Datch i Shel Chakaecca shto y 2011 vytvorchasc GTL skladze 200 tys bar d U aposhniya gady robyacca aktyynyya zahady pa dyversifikacyi ekanomiki U cyaperashni chas finansy strahavanne neruhomasc dayuc 7 VUP budaynictva 6 pramyslovasc 5 gandal turyzm 5 transpart i suvyaz 3 vytvorchasc elektraenergii i aprasnenne vady 2 selskaya gaspadarka 0 2 Vytvorchasc elektraenergii bolsh 10 mlrd kVt gadzin Razvivayucca gaza i naftahimichnaya galiny Zapushchanaya investycyjnaya pragrama pa razvicci himichnyh zavoday Katafin i K yu Chym 2 2 5 mlrd dol vyrablyayucca gelij i serka Pracuyuc metalurgichny kambinat zavody pa vytvorchasci ygnaennyay cementu i insh U listapadze 2007 pachalosya sumesna z narvezhskaj kampaniyaj Gidra Alyuminium budaynictva zavoda Katalyum pa vytvorchasci alyuminiya koshtam 3 5 mlrd dol ZShA i kanchatkovaj magutnascyu 1 2 mln ton U 2007 znachnaya aktyynasc naziralasya y budaynichaj industryi U emirace stvorany spryyalny investycyjny klimat u 2007 yago kredytny rejtyng A Ab yom zamezhnyh investycyj peravysiy 65 mlrd dol Asnoynyya investary ZShA bolsh 40 Yaponiya Respublika Kareya Francyya i Vyalikabrytaniya Patrebnasc u zamezhnyh investycyyah 135 mlrd da 2011 Dzyarzhayny sektar zajmae vyaduchyya pazicyi y pramyslovasci infrastruktury sacyyalnaj sfery pa roznyh galinah ad 40 da 100 Ekspart Katara 37 4 mlrd dol 2006 pradstayleny y asnoynym naftapraduktami syraya nafta ne vyvozicca i ZPG a taksama naftahimichnaj pradukcyyaj 89 Impart 14 8 mlrd Uvozicca abstalyavanne i mashyny 50 stal cement draynina pradukty harchavannya spazhyveckiya tavary Asnoynyya gandlyovyya partnyory pa eksparce Yaponiya ZShA Germaniya Italiya AAE Selskaya gaspadarka razvita slaba ploshcha selskagaspadarchyh ugoddzyay 0 27 terytoryi razam z tym aktyyna vykarystoyvayucca ylasnyya rybnyya resursy i morapradukty Pracyaglasc darog z cvyordym pakryccyom skladae 1 1 tys km Na poydni darogi emirata zvyazanyya z darozhnaj setkaj Saudayskaj Aravii Pracyaglasc trubapravoday 2 4 tys km Flot nalichvae 22 ulasnyya karabli Razvivaecca partovaya gaspadarka Dohi Um Saida Ras Lafana Funkcyyanuyuc 4 aeraporty u t l asuchasneny mizhnarodny aeraport u stalicy U cherveni 2006 padpisana damova z Bahrejnam ab budaynictve mosta pamizh dzvyuma krainami dayzhynyoj 40 km i koshtam 3 mlrd dol Ekspluatuecca 184 tys telefonnyh linij 377 tys mabilnyh telefonay nalichvaecca 150 tys karystalnikay Internetu Vostraya prablema nedahop myascovaj pracoynaj sily katarcy skladayuc menej 20 zanyatyh Impartuecca tannaya rabochaya sila tolki y 2007 70 tys chal z krain Azii Indyya Pakistan Filipiny Nepal i insh NaselnictvaNaselnictva kalya 1 mln chal acenka na snezhan 2007 z ih 24 karennyya zhyhary astatniya vyhadcy z Indyi 20 Pakistana 18 Irana 10 arabskih krain i insh Naturalny pryrost naselnictva 2 61 Vysokiya prybytki VUP na dushu naselnictva y 2007 bolsh 65 7 tys dol drugoe mesca y svece spryyayuc realizacyi shmatlikih sacyyalnyh pragram Syarednyaya pracyaglasc zhyccya 75 goda pismennasc 89 naselnictva ReligiyaDzyarzhaynaya religiya islam sunickaga napramku 95 naselnictva musulmane Chastka karennaga naselnictva vyznae shyizm KulturaDzyarzhaynaya adukacyya ahova zdaroyya i kamunalnyya paslugi dlya katarskih paddanyh na ysih uzroynyah praktychna byasplatnyya Chastka katarcay atrymoyvae vyshejshuyu adukacyyu za myazhoj peravazhna na Zahadze SMIVydayucca 6 gazet Al Vatan Ar Raj Ash Shark na arabskaj move Peninsyula Katar Tryb yun i Galf Tajms na anglijskaj move vyalikaya kolkasc chasopisay Televyashchanne zdzyajsnyaecca pa 3 h kanalah Katarskae infarmacyjnae agenctva KIA pracue z 1985 U Katary shtab kvatera papulyarnaga agulnaarabskaga telekanala Al Dzhazira Dzejnichae tajnaya cenzura SMI ZnoskiPavodle perapisu naselnictva Katara 2010 Arhivavana 9 lipenya 2010 Human Development Report 2011 angl United Nations Development Program 2011 Arhivavana z pershakrynicy 2 lyutaga 2012 Praverana 30 lipenya 2012 Katar Ruska belaruski sloynik NAN Belarusi 10 e vydanne aktualny pravapis nyavyzn verbum by Praverana 25 snezhnya 2023 katarskij Ruska belaruski sloynik NAN Belarusi 10 e vydanne aktualny pravapis nyavyzn verbum by Praverana 25 snezhnya 2023 zviazda by