Летні час

У гэтай старонкі няма правераных версій, хутчэй за ўсё, яе якасць не ацэньвалася на адпаведнасць стандартам.

Летні час (англ.: daylight saving time) — час, ссунуты на 1 гадзіну наперад адносна часу, прынятага ў гэтым часавым поясе. Уводзіцца шматлікімі краінамі ў летні перыяд з мэтай эканоміі электраэнергіі на асвятленне. Упершыню летні час быў уведзены ў Германіі ў 1916 годзе.

У Еўропе пераход на летні час адбываецца ў апошнюю нядзелю сакавіка ў 2:00 пераводам стрэлак на 1 гадзіну наперад, а зваротны пераход здзяйсняецца ў апошнюю нядзелю кастрычніка ў 3:00 пераводам стрэлак на 1 гадзіну назад.

Сучасны стан

     раёны, дзе ўжываецца пераход на летні час      раёны, дзе пераход быў скасаваны      раёны, дзе пераход ніколі не ўжываўся

У 2020 г. 73 краіны выкарыстоўваюць, у тым ці іншым варыянце, летні час (з іх у 9 краінах ён ужываецца не ва ўсіх рэгіёнах), і 168 краін не выкарыстоўваюць. У паўночным паўшар’і летні час выкарыстоўваецца часткова ў ЗША, Канадзе, Мексіцы (акрамя шэрагу штатаў і правінцый), цалкам ва ўсіх краінах Еўропы, акрамя Беларусі, Ісландыі і Расіі, а таксама ў Марока, Іране, краінах Блізкага Усходу. У паўднёвым паўшар’і летні час выкарыстоўваецца ў Аўстраліі (у шэрагу штатаў), Новай Зеландыі, Парагваі, Чылі.

Адмовіліся ад увядзення летняга часу Японія, Кітай, Індыя, Сінгапур, а таксама рэспублікі былога СССР: Узбекістан, Таджыкістан, Туркменістан, Грузія, Казахстан, Кыргызстан, Арменія, Азербайджан. Пры гэтым Туркменістан, Грузія, Кыргызстан і большая частка Казахстана і Узбекістана захавалі «». Расія адмовілася ад пераводу стрэлак з восені 2011 года, прыняўшы , паводле якога рашэнне пра змену часавога пояса для суб’екта РФ прымаецца ўрадам Расіі.

Украіна, Малдова, Літва, Латвія, Эстонія таксама могуць адмовіцца ад пераводу стрэлак з вясны ці восені 2021 года.

Варта адзначыць, што на экватары розніца паміж працягласцю дня ўлетку і ўзімку неістотная (на экватары дзень і ноч цэлы год прыблізна па 12 гадзін). Пры набліжэнні да Паўночнага ці Паўднёвага полюса розніца ў працягласці дня ўлетку і ўзімку становіцца ўсё больш істотнай. Гэта тлумачыць, чаму ў экватарыяльных ці трапічных краінах выкарыстанне «летняга» часу эканамічна немэтазгодна.

У розных краінах ідзе ажыўленая палітычная барацьба за захаванне ці адмену летняга часу. За захаванне выступаюць , вытворцы і сеткі рознічнага гандлю, за адмену — ахова здароўя, транспарт і .

Да 2011 года ў Беларусі і Расіі і да 2002 года ў Еўропе пераход на летні час ажыццяўляўся ў апошнюю нядзелю сакавіка ў 2:00 пераводам гадзіннікавых стрэлак на 1 гадзіну наперад, а зваротны пераход ажыццяўляўся ў апошнюю нядзелю кастрычніка ў 3:00 пераводам стрэлак на 1 гадзіну назад.

Пачынаючы з 2002 года, паводле дырэктывы ЕС(2000/84/EC), у Еўропе пераход на летні час ажыццяўляецца ў 01:00 па Грынвічы.

У ЗША і Канадзе з 2007 года пераход на летні час ажыццяўляецца ў другую нядзелю сакавіка ў 2:00 і вяртаецца зваротна ў першую нядзелю лістапада, таксама ў 2:00. Варта заўважыць, што не па ўсёй тэрыторыі Злучаных Штатаў і Канады летні час выкарыстоўваецца аднолькава. Да прыкладу, у канадскай правінцыі Саскачэван стрэлкі не пераводзяць.

Крыніцы

1. Гл. статыстыку.
2. Геаграфія «летняга» часу Архівавана 9 чэрвеня 2016.
3. DST News — European Union Daylight Saving Time news
4. Змены ў перыядзе дзеяння летняга часу ў ЗША ў 2007 г.
5. Улады Саскачэвана адмовіліся ад рэферэндуму наконт пераходу на летні час

Спасылкі

• Карта краін, якія пераходзяць на летні час, і даты пераходу
• Графічная выява часавых зон і летняга часу
• Еўрапейскі пункт гледжання (англ.) Архівавана 30 красавіка 2010.