Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Кенія, Рэспубліка Кенія (англ.: Republic of Kenya) — дзяржава ва Усходняй Афрыцы. Мяжуе з Эфіопіяй на поўначы, Танзаніяй на поўдні, Самалі на паўночным усходзе, Угандай на захадзе (мяжа часткова ідзе па возеры Вікторыі) і Паўднёвым Суданам на паўночным захадзе. На паўднёвым ўсходзе абмываецца Індыйскім акіянам. Дзяржаўныя мовы — суахілі і англійская. Нацыянальнае свята — Дзень незалежнасці (12 снежня). Сталіца — Найробі.
| |||||
 | |||||
| Дэвіз: «Harambee (Працаваць разам)» | |||||
| Гімн: «Ee Mungu Nguvu Yetu» | |||||
| Дата незалежнасці | 12 снежня 1963 (ад Вялікабрытаніі) | ||||
| Афіцыйныя мовы | суахілі і англійская | ||||
| Сталіца | Найробі | ||||
| Форма кіравання | Прэзідэнцкая рэспубліка | ||||
| Прэзідэнт Прэм’ер-міністр | Уільям Рута | ||||
| Плошча • Агулам • % воднай паверхні | 46-я ў свеце 582 650 км² 2,3 | ||||
| Насельніцтва • Ацэнка (2019) • Шчыльнасць | ▲47 564 296 чал. (37-я) 65,1 чал./км² | ||||
| ІРЧП | ▼ 0.541 (147-ы) | ||||
| Валюта | Кенійскі шылінг | ||||
| Інтэрнэт-дамен | .ke | ||||
| Код ISO (Alpha-2) | KE | ||||
| Код ISO (Alpha-3) | KEN | ||||
| Код МАК | KEN | ||||
| Тэлефонны код | +254 (+005 з Танзаніі і Уганды) | ||||
| Часавыя паясы | +3 | ||||
Дзяржаўны лад
Кенія — рэспубліка. Член Садружнасці. Дзейнічае канстытуцыя 1963 года з пазнейшымі папраўкамі і дадаткамі. Кіраўнік дзяржавы — прэзідэнт, якога выбірае насельніцтва тэрмінам на 5 гадоў. Прэзідэнт назначае віцэ-прэзідэнта, які ўзначальвае ўрад, і міністраў. Заканадаўчая ўлада належыць аднапалатнаму парламенту — Народнаму сходу з 5-гадовым тэрмінам паўнамоцтваў (большасць членаў парламента выбірае насельніцтва, астатніх назначае прэзідэнт).
Геаграфія Кеніі
Большую частку краіны займае пласкагор'е вышынёй ад 500 м на ўсходзе жа 2000-3000 м на захадзе. Пласкагор'е перасякаецца глыбокай скідавай упадзінай - Усходне-Афрыканскай рыфтавай сістэмай, па краях якой патухлыя вулканы Кенія (5199 м), Элган (4322 м, на мяжы з Угандай) і інш. Карысныя выкапні: золата, каменная і вуглянатрыевыя солі, азбест, графіт і інш. Клімат экватарыяльны мусонны. Сярэдняя тэмпература самага цёплага месяца (сакавіка) 18-28°С, самага халоднага (ліпеня) 14-24°С. Колькасць ападкаў (250-1500 мм) павялічваецца з паўночнага ўсходу на паўднёвы захад; 2 сезоны дажджоў (сакавік-май, кастрычнік-снежань). Рэкі басейна Індыйскага акіяна (60% тэрыторыі), р.Ніл (10%), басейнаў унутраных сцёкаў. Найбуйнейшыя рэкі Тана і Галана. Возера Туркана.
Насельніцтва
- Масаі, Туркана.
Сярод вернікаў пратэстанты 45%, католікі 33%, мусульмане 10%, абарыгенныя культы 10%, іншыя 2%.
Большасць кенійцаў хрысціяне (83%), 47,7% лічаць сябе пратэстантамі і 23,5% католікамі. Прыкметна, што ў Кеніі найбольшая колькасць квакераў у свеце – каля 133.000 чалавек.
Сусветная спадчына
Зноскі
- 7 // Constitution of Kenya
- 7.2 // Constitution of Kenya
- https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/africa
- 2009 POPULATION & HOUSING CENSUS RESULTS Архівавана 13 лістапада 2011.. Wycliffe Ambetsa Oparanya, Minister of State for Planning, National Development and Vision 2030. knbs.or.ke 31 August 2010
- Finding Quakers Around the World Архівавана 15 снежня 2010. (англ.)
Літаратура
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 8: Канто — Кулі / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 8. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0144-3 (т. 8).
Спасылкі
- Афіцыйны сайт ураду Кеніі Архівавана 13 лістапада 2008.
![image]()
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Кенія
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
U panyaccya yosc i inshyya znachenni gl Keniya znachenni Keniya Respublika Keniya angl Republic of Kenya dzyarzhava va Ushodnyaj Afrycy Myazhue z Efiopiyaj na poynachy Tanzaniyaj na poydni Samali na paynochnym ushodze Ugandaj na zahadze myazha chastkova idze pa vozery Viktoryi i Paydnyovym Sudanam na paynochnym zahadze Na paydnyovym yshodze abmyvaecca Indyjskim akiyanam Dzyarzhaynyya movy suahili i anglijskaya Nacyyanalnae svyata Dzen nezalezhnasci 12 snezhnya Stalica Najrobi Keniya Jamhuri ya Kenya Republic of Kenya Scyag Kenii Gerb KeniiDeviz Harambee Pracavac razam Gimn Ee Mungu Nguvu Yetu Data nezalezhnasci 12 snezhnya 1963 ad Vyalikabrytanii Aficyjnyya movy suahili i anglijskayaStalica NajrobiForma kiravannya Prezidenckaya respublikaPrezident Prem er ministr Uilyam RutaPloshcha Agulam vodnaj paverhni 46 ya y svece 582 650 km 2 3Naselnictva Acenka 2019 Shchylnasc 47 564 296 chal 37 ya 65 1 chal km IRChP 0 541 147 y Valyuta Kenijski shylingInternet damen keKod ISO Alpha 2 KEKod ISO Alpha 3 KENKod MAK KENTelefonny kod 254 005 z Tanzanii i Ugandy Chasavyya payasy 3Dzyarzhayny ladKeniya respublika Chlen Sadruzhnasci Dzejnichae kanstytucyya 1963 goda z paznejshymi papraykami i dadatkami Kiraynik dzyarzhavy prezident yakoga vybirae naselnictva terminam na 5 gadoy Prezident naznachae vice prezidenta yaki yznachalvae yrad i ministray Zakanadaychaya ylada nalezhyc adnapalatnamu parlamentu Narodnamu shodu z 5 gadovym terminam paynamoctvay bolshasc chlenay parlamenta vybirae naselnictva astatnih naznachae prezident Geagrafiya KeniiAsnoyny artykul Geagrafiya Kenii Bolshuyu chastku krainy zajmae plaskagor e vyshynyoj ad 500 m na yshodze zha 2000 3000 m na zahadze Plaskagor e perasyakaecca glybokaj skidavaj upadzinaj Ushodne Afrykanskaj ryftavaj sistemaj pa krayah yakoj patuhlyya vulkany Keniya 5199 m Elgan 4322 m na myazhy z Ugandaj i insh Karysnyya vykapni zolata kamennaya i vuglyanatryevyya soli azbest grafit i insh Klimat ekvataryyalny musonny Syarednyaya temperatura samaga cyoplaga mesyaca sakavika 18 28 S samaga halodnaga lipenya 14 24 S Kolkasc apadkay 250 1500 mm pavyalichvaecca z paynochnaga yshodu na paydnyovy zahad 2 sezony dazhdzhoy sakavik maj kastrychnik snezhan Reki basejna Indyjskaga akiyana 60 terytoryi r Nil 10 basejnay unutranyh scyokay Najbujnejshyya reki Tana i Galana Vozera Turkana NaselnictvaMasai Turkana Syarod vernikay pratestanty 45 katoliki 33 musulmane 10 abarygennyya kulty 10 inshyya 2 Bolshasc kenijcay hrysciyane 83 47 7 lichac syabe pratestantami i 23 5 katolikami Prykmetna shto y Kenii najbolshaya kolkasc kvakeray u svece kalya 133 000 chalavek Susvetnaya spadchynaAsnoyny artykul Spis ab ektay Susvetnaj spadchyny YuNESKA y KeniiZnoski7 Constitution of Kenya lt a href https wikidata org wiki Track Q2753888 gt lt a gt 7 2 Constitution of Kenya lt a href https wikidata org wiki Track Q2753888 gt lt a gt https data iana org time zones tzdb 2021e africa 2009 POPULATION amp HOUSING CENSUS RESULTS Arhivavana 13 listapada 2011 Wycliffe Ambetsa Oparanya Minister of State for Planning National Development and Vision 2030 knbs or ke 31 August 2010 Finding Quakers Around the World Arhivavana 15 snezhnya 2010 angl LitaraturaBelaruskaya encyklapedyya U 18 t T 8 Kanto Kuli Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 1999 T 8 576 s 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0144 3 t 8 SpasylkiAficyjny sajt uradu Kenii Arhivavana 13 listapada 2008 Na Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Keniya