Azərbaycanca
Türkçe
Аразірыйскі перыяд (стар.-грэч.: ὀροσειρά — «горны ланцуг») - трэці геалагічны перыяд палеапратэразойскай эры , працягваўся 2050-1800 мільёнаў гадоў таму (хранаметрычная датыроўка, а не базуецца на стратыграфіі) .
Другая палова перыяду адзначана інтэнсіўным практычна на ўсіх кантынентах. Верагодна, на працягу аразірыя атмасфера Зямлі стала акісляльнай (багатай кіслародам), дзякуючы фотасінтэзіруючай дзейнасці цыянабактэрый.
У аразірыі Зямля зведала два найбуйнейшых з вядомых астэроідных удараў. У пачатку перыяду, 2023 млн гадоў таму, сутыкненне з буйным астэроідам прывяло да утварэння астраблемы Врэдэфорт. Бліжэй да канца перыяду новы ўдар прывёў да утварэння медна-нікелевага ў Садберы.
Заўвагі
- Международная стратиграфическая шкала (версия за август 2012) на сайте Международной комиссии по Стратиграфии
Літаратура
- Иорданский Н. Н. Развитие жизни на земле. — М.: Просвещение, 1981.
- Короновский Н.В., Хаин В.Е., Ясаманов Н.А. Историческая геология : Учебник. — М.: Академия, 2006.
- Ушаков С.А., Ясаманов Н.А. Дрейф материков и климаты Земли. — М.: Мысль, 1984.
- Ясаманов Н.А. Древние климаты Земли. — Л.: Гидрометеоиздат, 1985.
- Ясаманов Н.А. Популярная палеогеография. — М.: Мысль, 1985.
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Geahranalagichnaya shkalaEon Era PeryyadF a n e r a z o j Kajnazoj ChacvyarcichnyNeagenPaleagenMezazoj MelYuraTryyasPaleazoj PermKarbonDevonSilurArdovikKembryjD a k e m b r y j P r a t e r a z o j Nea praterazoj EdyyakaryjKryagenijTonijMeza praterazoj StenijEktazijKalimijPalea praterazoj StateryjAraziryjRyasijSideryjA r h e j NeaarhejMezaarhejPaleaarhejEaarhejKatarhejKrynica Araziryjski peryyad star grech ὀroseira gorny lancug treci gealagichny peryyad paleapraterazojskaj ery pracyagvaysya 2050 1800 milyonay gadoy tamu hranametrychnaya datyroyka a ne bazuecca na stratygrafii Drugaya palova peryyadu adznachana intensiynym praktychna na ysih kantynentah Veragodna na pracyagu araziryya atmasfera Zyamli stala akislyalnaj bagataj kislarodam dzyakuyuchy fotasinteziruyuchaj dzejnasci cyyanabakteryj U araziryi Zyamlya zvedala dva najbujnejshyh z vyadomyh asteroidnyh udaray U pachatku peryyadu 2023 mln gadoy tamu sutyknenne z bujnym asteroidam pryvyalo da utvarennya astrablemy Vredefort Blizhej da kanca peryyadu novy ydar pryvyoy da utvarennya medna nikelevaga y Sadbery ZayvagiMezhdunarodnaya stratigraficheskaya shkala versiya za avgust 2012 na sajte Mezhdunarodnoj komissii po StratigrafiiLitaraturaIordanskij N N Razvitie zhizni na zemle M Prosveshenie 1981 Koronovskij N V Hain V E Yasamanov N A Istoricheskaya geologiya Uchebnik M Akademiya 2006 Ushakov S A Yasamanov N A Drejf materikov i klimaty Zemli M Mysl 1984 Yasamanov N A Drevnie klimaty Zemli L Gidrometeoizdat 1985 Yasamanov N A Populyarnaya paleogeografiya M Mysl 1985